Çdo herë që mendojmë se debati politik nuk ka ku shkon më keq, kjo gjë ndodh. Beteja brenda partisë Republikane për nominimet e garës presidenciale është shndërruar në një garë që nis në finish, duke ia dalë të na bëjë të besojmë atë që e denim të pamundur: Xhorxh Bush po na duket tashmë si kampion i tolerancës dhe burrë shteti.
Por nga vjen gjithë kjo ndyrësi?
Ka një debat të gjerë në lidhje me këtë – dhe bëhet fjalë për një debat që qëndron në thelb të garës mes demokratëve.
Si shumë njerëz të tjerë, e kam përshkruar konkurrencën midis Hillary Clinton dhe Bernie Sanders si një argument që vë përballë teoritë e ndryshimit. Por, nën këtë argument, ka një konflikt shumë më të thellë për atë se çfarë ka që nuk shkon me Amerikën, çfarë na ka sjellë në gjendjen që jemi tani.
Për ta thjeshtësuar pak – por vetëm pak – Sanders e sheh paranë si rrënjën e së keqes. Ose më specifikisht, ndikimin korruptues të parasë së madhe, atë të 1 përqindëshit dhe elitave të koorporatave, si burimin gjitharritës të ndyrësisë politike që shohim rreth e rrotull.
Pikëpamja e Clinton, nga ana tjetër, duket të jetë se paraja është rrënja e një pjese të së keqes, ndoshta rrënjë për shumë të këqija, por ka edhe gjëra të tjera në mes. Në vend të saj, racizmi, seksizmi dhe forma të tjera të paragjykimit janë forca të fuqishme që kanë ndikimin e tyre. Kjo mund të duket si një dallim shumë i madh – të dy kandidatët kundërshtojnë paragjykimin, të dy duan të reduktojnë pabarazinë ekonomike. Por kjo vetëm sa i takon strategjisë politike.
Si mund të merret me mend, unë jam në anën që sheh shumë të këqija në këtë debat. Oligarkia është një çështje reale. Kam shkruar për ndikimin në rritjen e atij 1 përqindëshit që në kohën kur pjesa më e madhe e mbështetesve të Sanders ishin në shkollën fillore.
Por, është e rëndësishme të kuptojmë sesi oligarkët amerikanë u bënë kaq të fuqishëm.
Ata nuk u ngjitën aq lart vetëm duke blerë influencën (gjë që nuk mund të mohohet në fakt, se ekziston një blerje e tillë masivisht). Thelbësore është se ngritja e së djathtës së vijës së ashpër në Amerikë ishte ngritja e një koalicioni, një aleance midis një elite që kërkonte taksa të ulëta dhe prishje të rregullave dhe një baze votuesish të motivuar nga frika e ndryshimeve sociale dhe mbi të gjitha nga armiqësia ndaj “ju e dini se kush”.
Po, ka pasur një përpjekje të përqëndruar e të suksesshme të miliarderëve për të shtyrë Amerikën djathtas. Kjo nuk është një teori konspirative: është thjesht histori e dokumentuar më së miri në librin e ri të Jane Mayer “Paraja e errët”. Por ajo përpjekje nuk do të kishte shkuar kaq larg pa pasojat politike të Aktit të të Drejtave Civile dhe kthimin si pasojë të votuesve të bardhë të jugut drejt G.O.P.
Deri në kohët e fundit, gjithkush mund të argumentonte se pavarësisht motiveve të votuesve konservatorë, oligarkët mbeten të vendosur në kontroll të vendit. Ngacmimet raciste, demagogjia për abortin dhe gjëra të tjera të kësaj natyre u përshfaqën gjatë viteve zgjedhore, dhe më pas u lanë në depo, ndërsa partia Republikane u fokusua në biznesin e saj të vërtetë, atë të prioritarizimit të bankimit në hije dhe reduktimit të taksave për më të pasurit.
Por, në këtë kohë të daljes së Trump, gjërat nuk janë më si ishin. 1 përqindëshi nuk e ka probleme me emigracionin që sjell krah të lirë pune, nuk dëshiron përballje me prindërimin e planifikuar, por baza nuk po drejtohet në mënyrën si orientohej më parë.
Nëse shëmtia në politikën amerikane është e gjitha, ose pothuajse e gjitha, për shkak të ndikimit të parasë së madhe, atëherë klasa punëtore që mbështet të djathtën është viktimë e një ndërgjegjësimi falco. Dhe mund të jetë e mundshme për një kandidat që predikon populizëm ekonomik të përshkojë këtë ndërgjegje falco, duke arritur një ristrukturim revolucionarizes të peisazhit politik, duke dalë fuqishëm në anën e tyre.
Ka aktivistë që shkojnë më tej dhe u kërkojnë demokratëve të mos flasin për çështje të tjera sociale por për pabarazinë e të ardhurave, edhe pse Sanders ende nuk e ka arritur deri aty.
Nga ana tjetër, nëse ndasitë në politikën amerikane nuk janë thjesht për paranë, nëse ato reflektojnë paargjykime të ngulitura thellë, progresistët nuk mund t’i zbusin, atëherë vizione të tilla të një ndryshimi radikal janë naive. Dhe unë besoj se janë të tilla.
Kjo nuk do të thotë se lëvizja drejt qëllimeve progresive është e pamundur – Amerika po bëhet si më e ndryshme ashtu edhe më tolerante me kalimin e kohës. Mund të shihet përshembull sesa shpejt kundërshtia për një sërë çështjesh po ulet.
Por, ka ende shumë parsgjykim dhe me gjasa mjaftueshëm që revolucioni poliitk nga e majta të jetë larg tryezës. Në vend të tij, do të jetë një goditje e rëndë.
A është ky një vizion i përthyer ? Nuk besoj, pasi në fund, një nga arsyet që e djathta është kaq e ngazëllyer, është se vitet e Obamës janë shënuar në fakt, nga fitore të parëndësishme madje të paplota në politikat e kujdesit shëndetësor, taksimit, reformës financiare dhe mjedisit. Dhe në këtë ka sigurisht diçka fisnike e frymëzuese, ajo beteja e mirë vit pas viti duke i bërë gradualisht gjërat më të mira.
*Paul Kruger shkruan një blog për New York Times. Opinioni është botuar në këtë gazetë.
Përktheu: Juli Prifti – /tesheshi.com/
