Firmat e prodhimit të makinave janë friksuar së tepërmi nga prodhimi i makinave Apple, pasiqë jetojmë në një kohë kur YouTube, Netflix, Amazon etj., e kanë kthyer industrinë televizive me kokë poshtë. Gjithashtu Skype, Facebook, Twitter, Snapchat, kanë ndryshuar botëkuptimet e konsumatorëve rreth mënyrave të komunikimit me njëri-tjetrin dhe kostot e tyre.
Sektorizimi dhe vënia e kufijve për industritë –siç i njohim – sot po rrënohen.
Zhdukja e kategorizimit të lehtë
Një ditë, këto kufij ishin të mirëpërcaktuara në masë madhore: kompanitë e makinave merreshin vetëm me industrinë e automobilëve; kompanitë e telefonisë merreshin vetëm me sektorin e komunikimit në distancë, pra sektori telekomunikacionit; dhe Kkompanitë e transmetimit prodhonin vetëm programe televizive, pra sektori medias e kështu me rradhë.
Çdo gjë ishte e rregullt dhe e disiplinuar. Analistët kishin mundësi të jepnin vlerësim për kompanitë dhe të emetonin në bursa letrat me vlerë të tyre. Bordi i drejtorëve ishte në gjendje për të mbikëqyrur kompanitë dhe interesat e aksionerëve. Çdo gjë në botë ishte e organizuar, derisa situata ndryshoi.
Kjo botë –në të cilën sektorë të kufizuar arritën të përhapen me lehtësi me prodhim në sektorë të tjerë- është e fshehur përpara syve tanë.
A është kompania Apple industri apo fabrikë që prodhon ora luksoze? Google është kompani kërkimi apo është ajo prodhues i suksesshëm i automjeteve pa shofer?
Në kundraparti të Apple apo Google ka kompani që në dukje janë inovative, ndërsa në realitet janë vjetëruar ose kanë mbetur të prapambetura. Kompanitë Kodak dhe Nokia, për shembull, janë argumente se duhet të kihet frikë nga kompanitë që e kanë nisur jetën e inovacionit herët.
Nokia -në veçanti konsiderohet një rast studimi në fushën e rinovitimit të kompanive- është një shembull model në ndryshimin e modelit të kompanive kokë e këmbë. Ajo është një kompani që ka hyrë dhe dalë në sektorë të ndryshëm si: letër, gomë, çizme gome dhe komunikacion. Por pavarësisht kësaj, ajo e ka humbur rrugën, edhe pas shitjes së punës së saj në fushën e celularëve tek shoqëria Microsoft. Shumë ekspertë ngrenë pikëpyetje mbi aftësinë e saj për ta kuruar dhe për ta ripërtërirë veten përsëri.
Shumë kompani tradicionale gjithashtu ranë, sepse i qendronin të ngjitur fort përkufizimit të vet tradicional. Si Kodaku, ka edhe marka të tjera legjendare që nuk janë ripërtërirë: Polaroid, Borders, Okwaskotom, Blukebseter, dhe lista vazhdon.
Menaxherët e këtyre kompanive, mendonin se ishin duke bërë gjënë e duhur kur nuk ‘’hapërdaheshin’’ nga profili i biznesit të tyre. Anëtarët e bordeve drejtuese ishin të ditur në industri dhe kishin të gjitha kualifikimet e duhura për mbikëqyrjen e menaxherëve.
Por menaxherët dhe anëtarët e bordit drejtues, sikur i kishin vendosur fre syve të tyre. Kjo pasi ata nuk i bënin vend në tryezë atyre që shikonin se e ardhmja e kompanisë nuk duhet të ishte vetëm përpara por edhe anash.
Dakordësi me realitetin
Tani, kompanitë tradicionale sapo kanë filluar të adaptohen me realitetin dhe të kuptojnë se kompanitë në fazat e saj të hershme kanë sfida shumë serioze.
Por shumë kompani tradicionale, ende besojnë se përmbysja e tyre nga kompanitë e reja fillestare mund të ndodhë vetëm në sektorin e “teknologjisë” dhe jo në sektorin e tyre.
Por a ka ndonjë sektor tani që nuk varet nga teknologjia? Sa është numri kompanive të cilat mund të klasifikohen si kompani teknologjike dhe të cilat mund të klasifikohen po ashtu edhe si industri të tjera në të njëjtën kohë?
Në një rast ligjor mes Apple dhe A123 -që prodhon bateri për automjetet elektrike- kjo e fundit akuzonte Apple për shkelje të marrëveshjes së konkurencës të nënshkruar nga inxhinierët e tyre. Strategjia kryesore me të cilën u mbrojt Apple ishte pretendimi se ajo nuk e shkeli marrëveshjen, për shkak se Apple punon në industri të ndryshme.
Në një botë ku kompanitë e IT të cilat bënë revolucion në botën e muzikës dhe sektorin e telekomunikacionit, së fundmi me prodhimin e orëve dhe të cilat nesër mund të fillojnë të prodhojnë makina elektrike, atëherë njeriut nuk i mbetet vetëm se të pyes veten: Çfarë është industria?
Me siguri Apple ia ka bërë këtë pyetje për vite me rradhë. Gjithashtu, duhet që edhe kompanitë tradicionale të mësojnë sesi t’ia bëjnë vetes të njëjtën pyetje.
*Shefe ekzekutive e Marcus Investiment Consulting
Përktheu:Enklid Pelari
