Më 31 dhjetor të vitit që iku, u rreshtova me konservatorët. Kjo më fali gjithë ngenë e dynjasë, aq sa të hetoja modele mbi modele urimesh që shkëmbenin njerëzia në vigjilje të vitit të ri. Pastaj thash, kot urojmë, ndryshimin për të mirë, nuk e sjell një numër. Ndryshimin mund ta bëjmë vetëm ne, njerëzit. Por jo, për aq kohë sa s’e kuptojmë peshën e vërtetë të qytetarisë, drejtësisë e sidomos lirisë. E kemi të qartë që shumë gjëra kanë shkuar keq vitin që shkoi, këtë askush nuk ka nevojë të na e kujtojë. E meqenëse është kështu, ndryshimi është i nevojshëm, për më tepër është i domosdoshëm. Por çka duhet të ndryshoj, që t’i avitemi më pranë një jete ideale? Një jete që do të përshkruhej nga gëzimi e dashnia për njëri tjetrin (siç thonë urimet që lexova)? Kjo është pyetja që kërkon përgjigje. E kush më shpejt e më lehtë se sa një poet, mund ta gjejë përgjigjen e një pyetje të tillë? Ja, ku po më kujtohet një poezi me titull: Ku ta dija unë i varfëri autor i së cilës thonë se është poeti zagorit Katho Spiri. Poezia i ka gjithsej tri strofa katrenë. Nisë me këtë:
Mora pushkën dola malit
Të luftoja për atdhe
Ku ta dija unë i varfëri
Se armiku ishim ne
Identifikimi i armikut, është thelbi i poezisë, misioni i saj. Poezia karakterizohet nga një stil i thjeshtë (dhe nuk do të mund të shkruhej më mirë, me ndonjë stil tjetër), por që falin ndjesinë e goditjes në cak, në thelb të problemit. Kështu, katrena e parë, është etapa e parë e identifikimit të armikut. Tjetra pason kështu:
Mora pushkën dola malit
Të luftoja për liri
Ku ta dija unë i shkreti
Se armiku ishe ti
Pak ndërron struktura e vargjeve, e strofave, e shihni? Sepse esenciale është, zbulimi i armikut që thamë është misioni i poezisë. Këtu shohim tek pëson një gradë, çështja e armikut, rrjedhimisht notat bëhen më dramatike. Ndërsa strofa e fundit përfundon kështu:
Mora pushkën dola malit
Të luftoja në furtunë
Ku ta dija unë i ngrati
Se armiku isha unë.
Në tërë këtë proces dramatik të kërkimit të armikut, sikur befason edhe vet subjektin lirik, me përfundimin që nxjerr. Por, mesazhi është i fuqishëm, është një urtësi universale që vlen për çdo kohë. S’ka armik më të madh se sa vetvetja jonë. Duhet t’i luftojmë dobësitë tona ose të vendosim që të mos synojmë përparimin.
Në natën e ndërrimit të viteve, u rreshtova me konservatorët. Kjo më fali ngenë e dynjasë sa të hetoja modele urimi që njerëzia shkëmbenin njëri me tjetrin. Të gjitha kryqëzoheshin te një pikë, te numri i ri, 6. Por ndryshimin për të mirë nuk e sjell ky ndryshim i vogël, si s’e kuptojnë. ‘ Ferri janë njerëzit e tjerë’ – citoi Jean Paul Sartrei-n një personazh në filmin Irrational Man, disa orë më vonë. Këtu fjalët e shkrimtarit e filozofi francez sikur u pajtuan me vargjet e poetit Katho Spiri, ndonëse ky i fundit ka shkuar më tutje në zhbirilirimin e çështjes së armikut. /tesheshi.com/
