Shqetësim ekstrem është shkaktuar nga nivelet jashtëzakonisht të ulëta të lumit Rhine, i cili në shumë vende është afër “tharjes”, duke rrezikuar transportin e sasive të mëdha të mallrave në “zemrën” e Europës.
Në qytetin Kaub të Gjermanisë, që është një nga pikat kryesore të tregtimit, niveli i ujit pritet të ulet gjatë fundjavës në vetëm 47 cm (sot është 60 cm). Çfarë do të thotë kjo praktikisht? Se nëse tërhiqet me shtatë centimetra të tjera (dhe arrin 40 centimetra), atëherë kalimi i anijeve do të jetë i pamundur.
Evropa tashmë po përballet me një krizë të paprecedentë energjetike, me Rusinë që ndez dhe fik kanulat e gazit natyror. Dhe tani i duhet të menaxhojë edhe ndryshimet klimatike. Nëse Rhine bëhet i paarritshëm për anijet, kjo do të thotë se një sërë produktesh, nga karburantet tek kimikatet, nuk do të mund të transportohen, duke rritur shqetësimet për rrezikun e një recesioni në Eurozonë dhe Gjermani.
“Dërgesat e qymyrit tashmë janë të kufizuara pasi niveli i ulët i ujit nuk i lejon të gjitha anijet të lundrojnë. Dhe ata që bëjnë, detyrohen të transportojnë më pak mallra”, thekson EnBW, një nga kompanitë e furnizimit me energji. “Kostoja e dërgimit të qymyrit është rritur, gjë që po rrit koston e funksionimit të centraleve.”
Për shkak të krizës së gazit natyror, shumë vende në Evropë, përfshirë Gjermaninë, janë detyruar të riaktivizojnë termocentralet me qymyr dhe lëndë djegëse fosile në përpjekje për të reduktuar varësinë nga Rusia.
Në vitin 2018, kur niveli i Rhine ishte ulur ndjeshëm përsëri, ndërprerjet e transportit ulën normën e rritjes së Gjermanisë me 0.4% të PBB-së. Në këto ditë, kur nevoja për rrugën detare është më e rëndësishme (për shkak të transportit të qymyrit), ndikimet vlerësohen të jenë edhe më të mëdha.
Krahas produkteve energjetike, Rhine është një korridor kyç për transportin e makinave, pjesëve të këmbimit, ushqimeve dhe mijëra mallrave të tjera, me vlerë për ekonominë dhe shoqërinë. Çdo vit, miliona tonë mallra transportohen përmes lumit, i cili fillon në Zvicër dhe derdhet në Detin e Veriut, në një rrugë prej 1300 kilometrash.
Vlen të përmendet se niveli i ujit nuk pasqyron thellësinë aktuale të Rhine. Për shembull, në Kaub, kur niveli i ujit u mat në 90 centimetra disa javë më parë, thellësia aktuale ishte rreth dy metra. Megjithatë, matja e nivelit i shërben lundrimit të zonës.
Problemi nuk kufizohet vetëm në Gjermani. Zvicra, e cila normalisht përdor Rhine për të importuar karburant, tani po detyrohet të përdorë rezervën e saj strategjike pasi niveli i ulët i ujit e ka bërë transportin joekonomik. E njëjta gjë vlen edhe për vendet e tjera, si Republika Çeke dhe Austria.
“Me transportin në Rhine në rrezik, rrugët alternative si hekurudha apo autostrada janë dukshëm më të shtrenjta. Dhe kjo e bën të vështirë për vendet që të mbushin depozitat e tyre të karburantit përpara se të vijë dimri,” tha Josh Folds, një analist në Facts Global Energy, për Bloomberg.
Shtetet anëtare të BE-së. po punojnë për të mbushur ruajtjen e energjisë në 80% të kapacitetit të përgjithshëm deri në fillim të dimrit, në mënyrë që të jenë gati të përballen me rrezikun e ndërprerjeve të gazit rus. Sipas analistëve, nëse Moska “ndërpret” plotësisht rrjedhat e gazit në Rrjedhën Veriore (sot ato janë në 20%), atëherë Gjermania rrezikon të humbasë 4.8% të PBB-së.
Ndërkohë, kostot e transportit tashmë janë jashtë kontrollit. Për shembull, ajo shkon në mbi 200 euro për ton për transportin e karburanteve në Bazel të Zvicrës, ndërsa pak muaj më parë ishte kufizuar në vetëm 25 euro për ton.
Në këtë kuadër, disa kompani, të cilat varen nga logjistika e lumenjve, kanë marrë tashmë masa, duke tentuar të rrisin stoqet e tyre, duke u kthyer në të njëjtën kohë në opsione alternative, si transporti hekurudhor dhe rrugor (pavarësisht kostove të rritura). /tesheshi.com/
