(Shënime për dramën “Heshtja e ëndërrave” të Sandro Mayer)
Moskuptimi ndaj një të huaji është edhe moskuptim i vetvetes. Mospranimi i një të huaji është edhe mospranim i vetvetes. Pas kësaj, nuk ke se ç´kërkon, përveçse një dramë.
Sandro Mayer, drejtues i revistës “Gente” në Itali, ka pikturuar atë që për vite me radhë e kemi konsideruar si “moskuptim dhe fyerje” ndaj asaj që i ndodh një emigranti ose më saktë, një emigranti shqiptar që kërkon të jetojë ndryshe. Ai dëshiron ta shikojnë si njeri. Por bota jo pak herë e ka humbur fillin e të qenurit bashkë me një të varfër. Ai është i dënuar që të jetë “heshtja e ëndërrave”. Por kjo është vetëm njëra anë e medaljes. Një prind që tenton moskuptimin ndaj tjetrit, madje, një tjetri që është si ai dikur, (jo pak italianë kanë qenë si shumë shqiptarë dikur: emigrantë nëpër botë) është një hap pranë dramës së tij. Ai që dëshiron lumturinë e fëmijës së tij, sipas konceptit të tij, mund të dhurojë në vend të së mirës vetëm një dramë, edhe pse askush nuk dyshon se ai e bëri për më të mirën. Por a ka vlerë, nëse kjo na vjen atëherë kur kemi humbur mundësinë për të bërë më të mirën?
Gjergji dhe Beta-një muzikant shqiptar që ka ëndërruar një jetë më të mirë në një vend plot zhvillim dhe një vajzë që ka lindur e pasur, por kurrë nuk ka mundur të jetojë vetë, sepse dikush tjetër ka vendosur për të, nuk janë thjesht dy të rinj – ata janë një botë, një botë që kemi vite që e jetojmë. Është drama jonë e përditshme. Moskuptimi jo pak herë i fqinjëve ndaj nesh, është moskuptimi i fatit të tyre.
Paolo dhe Kristina nuk janë vetëm dy prindër që dëshirojnë për fëmijën vetëm atë që kanë menduar ata. Jo, ata janë një botë e keqkuptuar, dhe jo vetëm në Italinë e Sandro Mayer, por në cepat e pafund të botës së sotme.
Si vëzhgues i hollë i përditshmërisë jo vetëm në vendin e tij, por edhe si shëtitës, si një person që shpesh iu është dashur të merreët me jetën e të tjerëve, Mayer ka mundur të thotë përmes dramës atë që kemi kërkuar t´ua shpjegojmë të gjithëve, jo vetëm ne shqiptarët, por mbarë njerëzit e qytetëruar: Jemi njëlloj, mund të bëjmë shumë gjëra së bashku!
Por më parë se të mbërrijmë tek njeriu që mundet të ecë, na duhet më së pari të të mendojmë se ajo që na ndan, është fati, por jo mundësia për të ndryshuar. Ajo që duhet të mendojmë është fakti se përtej asaj që kemi, ekziston vetëm njeriu – rruga për të shkuar aty kërkon mirëkuptim.
A është një ëndërr e heshtur më e madhe se një pasuri?
Një pasuri nuk mund të mbartë gjithmonë një njeri, ndërsa një ëndërr e heshtur, është gjithmonë një jetë që kërkon njeriun për ta jetuar..
Sandro Mayer ka thurur përmes përshkrimit më shumë se sa një dramë. Aty nuk është fati i një shqiptari. Aty nuk është fati i një italianeje, që kërkon të gjejë rrugën e jetës. Aty nuk janë dy prindër që, duke menduar për të bërë më të mirën, por nën paragjykim, arrijnë të humbin pjellën dhe vetveten. Aty është drama e gjithsecilit prej nesh- drama jonë që kërkojmë të na kuptojnë dhe drama e atyre që nuk dinë të gjejnë rrugën për të na parë ashtu si duhet.
Endërr e heshtur? Ka mundësi të jetë e tillë, për aq kohë sa nuk e kemi fituar qetësinë për të kuptuar njeriun, sa nuk kemi gjetur rrugën për ta parë tjetrin për vlerat e tij, pa menduar më parë nga vjen!
Shënim:
Kush është Sandro Mayer?
Sandro Mayer është diplomuar në Universitetin Katolik të Milanos (Shkenca Politike) dhe më pas ka zhvilluar, për një kohë të gjatë, veprimtarinë e të dërguarit special. Ka drejtuar disa revista popullore, duke arritur tek “Epoca” dhe më pas, “Gente”. Pasi mori pjesë për katër vjet në “Domenica In”, hyri në cast-in e “Buona Domenica”-s. Romanet e tij: “Deklaratë dashurie”, “Dashuri pa fjalë” dhe i fundit, “Njerëz të një jete”, janë mirëpritur gjerësisht nga publiku dhe kritika. Drama e botuar në shqip nga “A&R”, “Heshtja e ëndërrave”, shënon mbylljen e saj me shënimin: “Tiranë, më 05.10.2003”. E përkthyer nga origjinali prej Adrian Beshajt, kjo dramë është e shoqëruar edhe me një paratekst, shkruar nga vetë autori Sandro Mayer, ku ai rrëfen se si ndodhi një ditë në tren, kur ai mendoi ta shkruajë këtë dramë për Betën. /tesheshi.com/
