Një komunitet kulturor mbarëshqiptar, me anë të një peticioni, kritikon dhe kërkon anullimin e Javës së Kulturës Izraelite në Tiranë, vendosur nga autoritetet e të dyja vendeve. Por peticioni i përcillet zyrtarëve shqiptarë, të cilët, në kohën kur shteti sionist po kryen n jë gjenocid në Gaza, duke humbur kësisoj dhe shumë mbështetje ndërkombëtare, në injorim të çdo sentimenti njerëzor organizohet kjo lloj Jave, një zhvillim krejt i padenjë.
Se pse duhet anulluar kjo Javë, arguentohet në peticionin që ka dhjetra nënshkrues.
Peticioni:
Për organizatorët e Javëve Ndërkombëtare të Kulturës,
Shqipëria krenohet me trashëgiminë e saj të mikpritjes, me strehimin e të huajve, me bujarinë në sigurimin e një jetese – të pakushtëzuar – për ata në nevojë. Askund tjetër nuk është më e dukshme kjo përveçse në strehimin dhe mbrojtjen ofruar refugjatëve hebrenj në përgjigje të politikave gjenocidiale të regjimit nazist gjatë Luftës së Dytë Botërore. Shumë shqiptarë, me të drejtë, janë vlerësuar për mënyrën se si, me vetëmohim dhe deri në rrezik për jetën, u kujdesën për refugjatët. Ngjashëm, në vitin 1999, u mikpritën edhe mijëra refugjatë nga Kosova, kur u përballën me gjenocidin. Kohët e fundit, mikpritjen shqiptare e përjetuan edhe refugjatët afganë që i shpëtuan persekutimit në vendin e tyre.
Bota tani është dëshmitare e një tjetër gjenocidi që po shpaloset në Palestinë. Atje janë vrarë mbi 35,000 civilë nga shteti i Izraelit në 7 muajt e fundit. Po i njëjti shtet që i ka dhënë titullin “Të Drejtët Ndër Kombe” shumë prej bashkatdhetarëve tanë – Izraeli – po kryen, tani që shkruajmë, një spastrim etnik të ngjashëm me atë prej nga kërkuan të shpëtonin shumë refugjatë hebrenj rreth tetëdhjetë vite më parë.
Si anëtarë të komunitetit kulturor shqiptar që shpreh ndërgjegjen e një kombi dhe të njerëzimit, ju shkruajmë me përkushtim të thellë ndaj vlerave që vijnë nga të qenit ndër të “Të Drejtët Ndër Kombe” për të njohur dhe përforcuar rolin e padiskutueshëm që arti dhe kultura kanë në ruajtjen e drejtësisë, dinjitetit dhe humanizmit për çdokënd, duke përfshirë edhe palestinezët.
Javët Ndërkombëtare të Kulturës, një platformë e Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit që zhvillohen nga maji deri në nëntor në qytetin e Tiranës, pretendojnë të jenë një festë e kulturave botërore, me një kalendar të pasur aktivitetesh, artistësh dhe shfaqjesh. Ne pranojmë dhe vlerësojmë përpjekjet e bëra për të bashkuar njerëzit nga e gjithë bota në një frymë shkëmbimi dhe mirëkuptimi kulturor. Ashtu si dhe në edicionet e mëparshme, shteti i Izraelit është i ftuar të marrë pjesë nga 9 deri më 14 qershor 2024 për të shpalosur kulturën e tij.
Duke marrë parasysh veprimet e vazhdueshme gjenocidale të shtetit të Izraelit në Gaza (sipas Këshillit të Drejtave të Njeriut dhe hetimit paraprak të gjykatës Ndërkombtare të Drejtësisë) dhe shkeljet e panumërta të të drejtave të njeriut në krejt Territoret e Pushtuara të Palestinës të kryera çdo ditë nga forcat e armatosura pushtuese të Izraelit, dhe duke kujtuar realitetin e përjetuar të gjenocidit në Ballkanin Perëndimor vetëm disa dekada më parë, përfshirja e shtetit të Izraelit si pjesë e Javëve Kulturore Ndërkombëtare ngre pikëpyetje të rëndësishme etike në kontekstin shqiptar. Një përpjekje e tillë flagrante që ka për qëllim të normalizojë gjenocidin nuk është thjesht fyerje për përkatësinë e përbashkët si qenie njerëzore: është thellësisht ofenduese për kujtimet kolektive të 30 viteve të fundit në Ballkan.
Gjatë përurimit u tha se “kultura, arti, muzika dhe teatri i bashkojnë njerëzit, ndoshta edhe më shumë se politika”.
Një shkëmbim dhe mirëkuptim i tillë kulturor nuk mund të ndodhë me kombe që, kundra gjithë traktateve ndërkombëtare dhe parimeve morale themelore të një njerëzimi të përbashkët, angazhohen në gjenocid.
Teksa është thelbësore të themi se artistët e ftuar jo medoemos përfaqësojnë shtetin apo mbështesin gjenocidin, është po aq e rëndësishme të themi se ngjarjet kulturore mund të bëhen pa dashje instrumente të agjendave politike, që lënë në hije frymën e vërtetë të shkëmbimit kulturor nga pesha e konflikteve të pazgjidhura gjeopolitike. Duhet të jemi vigjilentë ndaj ngjarjeve kulturore që mund të normalizojnë padrejtësitë që po ndodhin, veçanërisht kur këto kryhen në bashkëpunim të drejtpërdrejtë me Ambasadën e Shtetit të Izraelit në Tiranë.
Ngjarjet kulturore nuk duhet të shërbejnë si një pëlhurë e vendosur mbi realitetin e mizorive që po kryhen në mënyrë të vazhdueshme nën shikimin syçelë të botës dhe nuk duhet të bëhen bashkëpunuese me agresorin.
Në të njëjtën frymë me të cilën dikur u treguam të Drejtë, duke shfaqur solidaritet me popullin palestinez, u bëjmë thirrje organizatorëve të anulojnë Javën Kulturore të Izraelit. Gjithashtu, u bëjmë thirrje të gjithë komunitetit artistik dhe qytetarëve të Shqipërisë që të tërhiqen nga përfshirja ose përkrahja e aktiviteteve që implikojnë përfshirjen e drejtpërdrejtë ose të tërthortë të shtetit të Izraelit.
Në emër të komunitetit kulturor shqiptar,
Kolektivi Palestina e Lirë
Nënshkrues:
- Fioralba Duma, activist and community organizer
- Vincent W.J. van Gerven Oei, publisher and writer
- Armando Lulaj, artist
- Jeta Kaçka, musician
- Ashique Mohammad, urbanist
- Pleurad Xhafa, artist
- Jonida Gashi, art theorist
- Ataol Kaso, publisher
- Nadia Abazi, artist
- Stavri Çifligu, gallerist
- Margo Rejmer, writer
- Hana Qena, artist
- Mamica Burda, architect and lecturer
- Elona Pira, publisher
- Raino Isto, art historian
- Klodiana Millona, architect and artist
- Arnen Sula, architect
- Elis Gjevori, journalist
- Sergi Melaj, graphic designer
- Adele Gjoka, film producer
- Ermir Islami, software engineer
- Malik ben Abdennabi, programmer
- Arlind Ismalaja, programmer
- Grigor Malo, programmer
- Fiona Mino, architect
- Piro Rexhepi, writer
- Era Kanani, office manager
- Ebba J. Zajmi, writer/artist working in publishing
- Bernard Karamanaj, Accountant
- Sidorela Vatnikaj, activist
- Misuela Shimaj, activist
- Joli Lamaj, librarian
- Stela Velo, architect
- Donika Lekaj, editor
- Andi Kociaj, Business Analyst
- Edra Tabaku, student
- Orges Novi, book collector
- Arnold Kapinova, archaeologist
- Besnik Sinani, historian, lector
- Ilona Cenolli, health policy officer and researcher
- Jora Kasapi, architect
- Edison Lika, activist
- Paula Tushi, anthropologist and photographer
- Arta Gashi, UK immigration adviser and special educational needs facilitator
- Jesmina Sengla, activist
- Nurjona Pinguri, researcher
- Sokol Hazizi, architect
- Drilon Bekiri, researcher
- Leah Whitman-Salkin, editor
- Ermela Çelaku, activist
- Dragana Kurti, activist
- Kristi Goxha, activist
- Alban Ukaj, actor
- Dora Nano, filmmaker and activist
- Era Kraja, economist
- Gerta Xhaferaj, artist and architect
- Basma Gavoci, architect
- Qëndresa Rramani Dervishi, psychologist and neuroscientist
- Dugagjin Dervishi, civil engineer
- Shqiponja Rramani, artist
- Kaltrina Rramani Bajrami, nurse
- Saranda Rramani, web developer
- Daria Smaja, activist
- Oleksandr Holiuk
- Antonio Muco, activist
- Arbesa Musa, artist
- Bassam Abulibdeh, school principal
- Oriola Madhi, doctor
- Agri Sokoli, teacher
- Wendy Morava, creative director
- Silvi Naçi, artist and educator
- Ana Shima, activist
- Angelina Bardhi, interior architect
- Drita Beqiri, activist
- Kristina Millona, journalist
- Melisa Dembogaj, student
- Ervina Bajrami, student
- Armir Taraj P.E., structural engineer
- Denisa Lata, student
- Anna Lodeserto, researcher
- Bashkim Duma, painter
- Justinian Topulli, cleric and social researcher
- Thomas Dorsey, software engineer
- Agnes Nokshiqi, artist and professor
- Ornela Alia, artist
- Jon Pasha
- Megi Ballgjini, architect
- Valentina Bonizzi, artist
- Patris Pustina, journalist
- Gerti Pema, musician
- Gentian Ballaqeni, musician and poet
- Hiba Ben Abdennabi, filmmaker
- Gertjana Shino, marketing specialist and influencer
- Tjasa Kancler, artist and professor
- Jasmina Hoxha, nurse and activist
- Elton Hatibi, historian
- Elsa Paja, artist
- Endri Dani, graphic designer
- Lorna, Doctor, teacher
100.Alma Germizi, logopedist
101.Lulzim Plloçi, theologist
102.Erion Gjatolli, translator
103.Blerta Hocia, artist and curator
104.Elian Stefa, curator
105.Arbër Gashi, curator and researcher
106.Abel Brahusha, student
107.Mejreme Daci, film creative, activist
108.Nada Temelkov, researcher and policy advisor
109.Elia Gjika, student and activist
110.Fatime Paja, artist
111.Naxhire Nurellari, student
112.Deni Çava, student
113.Anila Balla, director
114.Fjona Nela, student and activist
115.Ajni Nela, student
116.Marsela Nela, self-employed
117.Xhesi Hoxholli, landscape architect
118.Isnalda Sylaj , student and activist
119.Alexia Malaj, activist and researcher
120.Ariana Beka, student
121.Emanuel Ndreka
122.Blerta Kambo, artist
123.Klaudia Fagu, curator
124.Ronald Qema, journalist
125.Kristi Hoxha, nurse
126.Fatime Zenelhasani, project manager
127.Adela Kaca, digital specialist
128.Albi Dema, programmer
129.Sara Arifaj, teacher
130.Serena Fejzo, activist
131.Xhorxhia Fejzo, student
132.Uillred Dallto, human
133.Fjona Stojku, law student and activist
134.Fisnik Kruja, President of the Muslim Forum of Albania
135.Nektar Duma, architect
136.Armand Bora, director
137.Mendim Akiti, advocate and researcher
138.Detina Malo, web developer
139.Jonida Balliu
140.Ina Petreli, program manager
141.Renaldo Naka, manager
142.Silvia Petreli, manager
143.Eldi Prifti, security manager
144.Irida Ndreu, doctor
145.Valbona Fejza, architect
146.Xhovana Kuci, economist
147.Ina Rapushaj
148.Albina Nanaj, activist
149.Xhesika Gasa, graphic designer
150.Klaudia Qunaj, student, social administrator, and activist
151.Redina Qose, artist
152.Jona Doda, marketeer
153.Lejdi Caci, social worker
154.Enxhi Muca, teacher
155.Romina Ruda, director
156.Bora Baboçi, artist
157.Megi Halili, student
158.Bedër Butka, programmer
159.Laert Llaveshi, student
160.Paskualina Toma, judicial editor
161.Arlind Koçi, student
162.Brunilda Basha, architect
163.Fabjola Ndoj
164.Sidita Zaja, human rights lawyer and feminist queer activist
165.Mirjana Pali, Urban Designer/Architect
