Jo aq shumë sepse Presidenti i SHBA-së Donald Trump po e kërkon këtë, por sepse në Gjermani po përhapet ndërgjegjësimi se agresioni ushtarak nuk mund të ndalet me fjalë të bukura.
Kështu njofton përafërsisht ministri i Jashtëm gjerman, Johan Wadeful, se qeveria e re gjermane duhet të investojë deri në pesë përqind të PBB-së në mbrojtje në të ardhmen. Ai e bëri këtë deklaratë në një takim të ministrave të jashtëm të NATO-s në Antalia të Turqisë.
Gjermania, sipas ministrit, mbështet propozimin e Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte, për të ndarë 3.5 përqind për nevojat ushtarake dhe 1.5 përqind shtesë për infrastrukturën mbrojtëse.
Vendimi përfundimtar dhe planet e të gjithë anëtarëve të NATO-s ka të ngjarë të dëgjohen vetëm në samitin e Aleancës në fund të qershorit në Hagë.
Kancelari Friedrich Merz njoftoi gjithashtu në një fjalim para Bundestag se dëshiron ta zhvillojë Bundeswehr-in në “ushtrinë më të fortë konvencionale në Evropë”.
Polonia – ledh mbrojtës në krahun lindor
Për vite me radhë, Polonia ka investuar intensivisht në forcat e armatosura me qëllim që të bëhet fuqia më e fortë tokësore në Evropë. Vitin e kaluar, 4.12 përqind e PBB-së shkoi në buxhetin e mbrojtjes.
Qëllimi kryesor i Varshavës është të armatoset në mënyrë efektive, në mënyrë që Rusia të mos mendojë as të kërcënojë territorin e saj.
Ushtria polake aktualisht numëron rreth 150,000 ushtarë në ushtrinë profesioniste dhe mbrojtjen territoriale. Deri në vitin 2035, ky numër duhet të rritet në 300,000. Nga ana tjetër, Marina Polake konsiderohet relativisht e dobët.
Gjermania: Nga lëkundja në rol udhëheqës?
Rritja e njoftuar e shpenzimeve të mbrojtjes në pesë përqind të PBB-së do të shënonte një pikë kthese historike në politikën e sigurisë.
Që nga fundi i Luftës së Ftohtë, Republika Federale e Gjermanisë ka këmbëngulur në bashkëpunimin ndërkombëtar, diplomacinë dhe një “kulturë të përmbajtjes ushtarake”. Pika e kthesës u shënua nga fjalimi i Kancelarit Olaf Scholz më 27 shkurt 2022, tre ditë pas sulmit rus ndaj Ukrainës, i njohur si njoftimi i një “epoke të re”.
Menjëherë pas kësaj, qeveria gjermane krijoi një fond të posaçëm prej 100 miliardë eurosh për Bundeswehr-in. Shpenzimet e rregullta të mbrojtjes për vitin 2024 janë rreth 90 miliardë euro, që është rreth 2.1 përqind e PBB-së. Një rritje në pesë përqind do të thoshte një buxhet vjetor për mbrojtjen prej mbi 160 miliardë eurosh.
Dyfishimi i shpenzimeve me siguri do të ishte një barrë e rëndë për buxhetin e shtetit dhe tani për tani nuk janë siguruar fonde shtesë.
Bundeswehr aktualisht ka rreth 182,000 ushtarë aktivë. Ministria e Mbrojtjes planifikon ta rrisë atë në të paktën 203,000 deri në vitin 2031, ndërsa herë pas here përmendet një objektiv prej 240,000.
Modernizimi përfshin të gjitha degët e ushtrisë: tanket, avionët dhe anijet luftarake të vjetra duhet të zëvendësohen, dhe theksi është gjithashtu në dixhitalizimin dhe përmirësimin e zinxhirit të komandës. Sepse edhe në arsenalet gjermane, shumë armë dhe pajisje ekzistojnë “vetëm në letër”, pasi në të kaluarën nuk kishte para për t’i mirëmbajtur ato.
Lojtarët kryesorë industrialë në Gjermani janë Rheinmetall, Airbus Defense and Space dhe Dill-Group, por bashkëpunimi ndërkombëtar është gjithnjë e më i spikatur në këtë sektor sepse eksportet janë gjithashtu jashtëzakonisht të rëndësishme.
Franca: Një fuqi bërthamore me ambicie globale
Franca është e vetmja fuqi bërthamore në BE dhe ndjek një strategji të pranisë globale dhe pavarësisë ushtarake. Në ushtri shërbejnë rreth 203,000 ushtarë, së bashku me 175,000 anëtarë të njësive të tilla si Xhandarmëria dhe rreth 26,000 rezervistë.
Marina Franceze ka aeroplanmbajtësen bërthamore “Charles de Gaulle” dhe nëndetëse strategjike, gjë që i jep asaj një aftësi të fortë bërthamore. Avionët luftarakë Rafale ofrojnë epërsi ajrore dhe janë gjithashtu të pajisur për të përdorur armë bërthamore.
Presidenti Emmanuel Macron e ka rritur ndjeshëm buxhetin e mbrojtjes që nga marrja e detyrës në vitin 2017. Në një fjalim dramatik televiziv në fillim të marsit, ai detajoi “kërcënimin rus” që po i afrohet Evropës. Prandaj, buxheti francez i mbrojtjes duhet pothuajse të dyfishohet.
Franca ka pasur një buxhet ushtarak të ngjashëm me Gjermaninë në të kaluarën, por e ka përdorur atë për të ndërtuar një ushtri më efektive në luftim – jo vetëm falë inkurajimit shtetëror të industrisë së mbrojtjes dhe bashkëpronësisë shtetërore.
Britania e Madhe: Mirë e armatosur, por e pambrojtur
Me një objektiv prej gati 2.4 përqind të PBB-së, Mbretëria e Bashkuar planifikon gjithashtu të rrisë shpenzimet e mbrojtjes, me theks në pajisjet e teknologjisë së lartë: dronë, inteligjencë artificiale dhe sisteme lazeri.
Marina Mbretërore ka dy transportues aeroplanësh, megjithëse vetëm njëri është në funksion. Forca ajrore është shumë e modernizuar – bërthama e saj përbëhet nga avionë luftarakë amerikanë F-35B, nga të cilët qeveria britanike planifikon të blejë gjithsej 138.
Megjithatë, forcat e armatosura britanike, me rreth 140,000 ushtarë aktivë, janë relativisht të vogla. Ndryshe nga shumë vende të BE-së, aktualisht nuk janë planifikuar rritje të mëdha të stafit.
Kryeministri Keir Starmer thekson besnikërinë ndaj aleancave dhe gatishmërinë globale për ndërhyrje. Pajisjet ushtarake britanike varen shumë nga teknologjia amerikane, veçanërisht kur bëhet fjalë për armët bërthamore në nëndetëse. Me 1.49 përqind të PBB-së sipas të dhënave të NATO-s për vitin 2024, Italia është ende nën objektivin aktual prej dy përqind.
Megjithatë, me 165,000 ushtarë aktivë, dy transportues aeroplanësh dhe një forcë të fortë ajrore që përfshin Eurofighters dhe F-35, Italia bie në kategorinë më të vështirë ushtarake në Evropë.
Megjithatë, forcat tokësore konsiderohen të vjetruara dhe kanë nevojë të madhe për reformë. Kryeministrja Giorgia Meloni dëshiron ta bëjë Italinë forcën më të fortë të tankeve në Evropë. Për këtë qëllim, më shumë se 1,000 tanke beteje dhe shumëfunksionale u porositën nga Rheinmetall. Fokusi strategjik i Italisë është Mesdheu dhe siguria e rrugëve globale tregtare.
Pavarësisht miliarda eurove të investuara në armatime në Evropë, rendi global i forcave ushtarake nuk do të ndryshojë ndjeshëm në planin afatmesëm. Shtetet e Bashkuara janë ende në ballë, të ndjekura nga Rusia, Kina dhe India.
Fuqia e parë evropiane – Britania e Madhe – vjen vetëm në vendin e gjashtë. Ata pasohen nga Franca në vendin e nëntë, dhe Gjermania aktualisht është në vendin e njëmbëdhjetë. /tesheshi.com/
