Nga Donat Maloku
Luftimi i korrupsionit vazhdon të mbetet prioritet i shpallur nga të gjitha institucionet e Republikës së Kosovës, por rezultatet nuk janë askund.
Korrupsioni dhe krimi mbeten plaga më e madhe që ka Kosova, plagë e cila nuk e lë të fuqizohet ekonomikisht por edhe të ec drejt Bashkimit Evropian.
Ky ‘kancer’, ka prekur pothuajse të gjitha institucionet si ato qendrore ashtu edhe lokale.
Zyrtarët që janë zbatues të ligjit lëre që nuk ndëshkojnë zyrtarët e korruptuar por ata për më keq përfshihen në afera të ndryshme korruptive.
Në gjykatat dhe prokuroritë kosovare mijëra lëndë janë të paprekura dhe askush nuk merret me to. Janë pikërisht lëndët e nivelit të lartë, në të cilat dyshohet se janë të përfshirë zyrtarët e vendit nuk guxojnë të preken nga prokurorët. Përfaqësues të shoqërisë civile thonë se Kosovës i mungojnë ‘heronjtë’ për ta luftuar korrupsionin e nivelit të lartë, duke thënë se prokurorët janë dorëzuar pranë shantazheve dhe kërcënimeve që marrin.
Performancë e dobët e prokurorëve
Drejtori Ekzekutiv i Institutit të Kosovës për Drejtësi Betim Musliu, ka thënë për portalin “Te Sheshi”, se gjetjet e IKD-së tregojnë se sistemi prokurorial assesi nuk ka arritur të ulë ndjeshëm numrin e rasteve të pazgjidhura të korrupsionit.
Ai ka thënë se me hyrjen në fuqi të Planit të Veprimit (4 nëntor 2013), prokuroritë kanë pasur në punë 516 raste të pazgjidhura me 1,682 persona, ndërsa më 31 mars 2015 kanë mbetur 556 raste të pazgjidhura me 1,652 persona, pra ka mbetur gjendja e njëjtë sikurse në fillim kur ka filluar Plani i Veprimit. Ai më tej vlerësoj se në përgjithësi kjo është një performancë e dobët e prokurorëve në zgjidhjen e rasteve të korrupsionit, sepse as gjysma e tyre nuk kanë arritur të zgjidhen.
“Nëse analizohet numri i rasteve në fillim dhe ato që janë pranuar gjatë Planit të Veprimit deri më 31 mars 2015, rezulton se prokuroritë kanë pasur në punë 1,154 raste me 2,961 persona. Prej këtij numri të përgjithshëm prokuroritë kanë arritur të zgjidhin 628 raste apo 54 % të tyre me 1,420 persona apo 47% të tyre. Pra, as gjysma e rasteve nuk janë zgjidhur. Prej këtyre 1,420 personave ndaj të cilëve janë zgjidhur rastet në përgjithësi, prokurorët ndaj 666 personave kanë ngritur aktakuza, ndërsa ndaj 345 personave kanë hudhur poshtë kallëzimet penale dhe ndaj 409 personave kanë pushuar hetimet. Pra më shumë se gjysma janë hudhur poshtë dhe janë pushuar hetimet”, ka deklaruar Musliu.
Isuf Zejna nga Instituti Demokratik i Kosovës (KDI) thotë se sa i përket drejtësisë në vend, lirisht mund të thuhet se Kosovës i mungojnë ‘heronjtë’. Ai thotë se deri më tani prokurorët, janë dorëzuar përball kërcënimeve dhe shantazheve që u kanë ardhur nga grupe të njerëzve të politikës dhe parapolitikës. Zejna konsideron se kohët e fundit ka një ndryshim të qasjes së prokurorisë dhe shenja pozitive se diçka ka ndryshuar, por sërish mungojnë rezultatet konkrete për të mundur të vihet në përfundimin se ka ndryshuar qasja e prokurorisë në raport me korrupsionin në Kosovë.
“Nëse analizohet puna a prokurorëve në Kosovë sidomos pas marrjes së kompetencave nga misioni evropianë i sundimit të ligjit EULEX, vërejmë se prokurorët vendor kanë refuzuar të merren me raste të korrupsionit të profilit të lartë. Prokurorët janë efikas në Kosovë vetëm në ndëshkimin e korrupsionit të nivelit të ulët, kryesisht dhënies së ryshfetit, por jo edhe korrupsionit me tenderët publik në Kosovë. Prokurorët e Kosovës gjithashtu kanë një rol shumë të vogël në hetimin e rasteve të korrupsionit në bazë të detyrës zyrtare. Nga lëndët të cilat procedohen për në gjykata për çështje të cilat lidhen me korrupsioni, vetëm 2% e tyre ngritën si rezultat i hetimeve të prokurorëve. Prokurorët kryesisht marrin rastet nga institucionet e tjera si Policia, të cilat më tutje nuk përpunohen shumë, mirëpo si të tilla dërgohen për në Gjykatë dhe shumë shpesh mbrojta e rastit aty është e dobët. Për më tepër matja e performancës së prokurorëve është e gabuar, pasi që norma e tyre matet me numrin e lëndëve të përfunduara. Lëndë të përfunduara llogariten edhe ato që i ka humbur në gjykatë e që zakonisht janë më të shpeshta. Nuk ka matje të performacës bazuar në rezultatet e punës së prokurorëve, për të parë se sa pasuri e paligjshme është konfiskuar dhe sa është numri i personave që janë dënuar”, ka deklaruar Zejna për portalin “Te Sheshi”.
Ambasadori i ri britanik Ruairi O’Connell ka thënë ditë më parë se të gjithë janë dëshmitarë se Kosova vazhdon të ballafaqohet me probleme dhe sfida serioze në luftimin e korrupsionit dhe krimit të organizuar.
“Luftimi i korrupsionit duhet të udhëhiqet prej brenda institucioneve dhe shembulli do të duhej të jepej së pari prej aty. A është e tolerueshme që të shohim skandale të një pas njëshme të përfshirjes në afera të dyshimta korruptive pikërisht të zyrtarëve që janë zbatues të ligjit dhe të njëjtën kohë të mos shohim ndëshkimin e tyre? Kjo duhet të ndryshojë nga heronjtë e ri të Kosovës, të cilët duhet t’i thonë stop praktikave të deritashme”, ka deklaruar O’Connell. /tesheshi.com/
