Kandidati reformator Masoud Pezeshkian fitoi raundin e dytë të zgjedhjeve presidenciale të Iranit, duke mposhtur Saeed Jalili. Pezeshkian fitoi 16.3 milionë vota, ndërsa Jalili 13.5 milionë vota, sipas shifrave të publikuara të shtunën, 6 korrik.
Pezeshkian, një kardiokirurg dhe ligjvënës prej një kohe të gjatë, tërhoqi mbështetje duke premtuar përmirësimin e marrëdhënieve me Perëndimin dhe lehtësimin e ligjeve për shamitë e detyrueshme. Fitorja e tij vjen pas vitesh sanksionesh dhe protestash që kanë bërë presion mbi të ashtuquajurën Republikë Islamike, e cila nuk ka asnjë lidhje me Islamin klasik.
Mbështetësit e tij dolën në rrugët e Teheranit dhe qyteteve të tjera para agimit për të festuar fitoren, e cila u bë e dukshme pasi rezultatet filluan të dalin. Megjithëse Pezeshkian nuk ka njoftuar ndryshime rrënjësore në teokracinë shiite të Iranit, qëllimet e tij modeste do të përballen me sfida nga një qeveri ende e kontrolluar kryesisht nga përfaqësues të vijës së ashpër.
Zgjedhjet shënuan pjesëmarrjen më të ulët në historinë e Iranit. Zyrtarët iranianë kanë vënë në dukje prej kohësh pjesëmarrjen e ulët si një shenjë mbështetjeje për teokracinë, por janë përballur me presion të madh nga sanksionet dëmtuese ekonomike, demonstratat masive dhe një goditje e dhunshme ndaj disidencës.
Më shumë se 61 milionë iranianë kishin të drejtë të votonin, por imazhet nga qendrat e votimit treguan një pjesëmarrje modeste. Votimi u zgjat deri në mesnatë për të rritur pjesëmarrjen.
Fitorja e Pezeshkian vjen në një kohë kur Irani po kërkon të ripërcaktojë politikat e tij të brendshme dhe të jashtme. Fitorja e tij mund të sinjalizojë një ndryshim drejt një bashkëpunimi më të madh me Perëndimin, megjithëse Udhëheqësi Suprem Ayatollah Ali Khamenei do të mbetet arbitri përfundimtar i të gjitha çështjeve shtetërore.
Pezeshkian do të duhet të merret gjithashtu me trashëgiminë e presidentit të ndjerë Ebrahim Raisi, i cili ishte i afërt me Khamenein dhe shihej si pasardhësi i tij i mundshëm. Raisi ishte i njohur për përfshirjen e tij në ekzekutimet masive në 1988 dhe përleshjet e përgjakshme pas protestave për vdekjen e Mahsa Amini në 2022.
Në skenën ndërkombëtare, Irani përballet me një sërë sfidash, duke përfshirë një sulm të drejtpërdrejtë ndaj Izraelit në prill dhe përshkallëzimin e sulmeve nga milicitë e mbështetur nga Teherani, si Hezbollahu i Libanit dhe rebelët Houthi të Jemenit. Irani gjithashtu është duke pasuruar uranium në nivele të shkallës së armëve, gjë që është një shkak për shqetësim për komunitetin ndërkombëtar, shkruan The Guardian.
Fushata e Pezeshkian ka prekur vazhdimisht të ardhmen e programit bërthamor të Iranit dhe bisedimet e mundshme me administratën amerikane, veçanërisht nëse Donald Trump fiton zgjedhjet e ardhshme.
Trump e tërhoqi Amerikën nga marrëveshja bërthamore me Iranin në vitin 2018 dhe bisedimet indirekte me administratën Joe Biden nuk kanë rezultuar në përparim të qartë drejt kufizimit të programit bërthamor të Teheranit.
Fitorja e Pezeshkian hap një kapitull të ri në politikën iraniane, me shpresat për të sjellë stabilitet dhe për të përmirësuar marrëdhëniet ndërkombëtare pas viteve të tensionit dhe vështirësive ekonomike. /tesheshi.com/
