Nga Eva Gjura
Deputeti i opozitës Dashamir Shehi në një intervistë për ‘tesheshi.com’ shprehet se opozita në këto zgjedhje lokale garon me kandidatë të mirë dhe pjesa më e madhe janë të rinj. Sipas tij kjo garë për PD është një provë për lidershipin e ri. Duke u ndalur tek zhvillimet politike deputeti Shehi shprehet se, nuk beson se do të behet tani dekriminalizimi i politikës, sipas tij kjo mund të ndodhe pas dy vjetësh por ndërmarrja e kësaj nisme do të shërbeje për të frenuar shumë persona me precedent penal, të cilët duan të hyjnë në politike. Ai nënvizon faktin se ky është parlamenti me nivelim më të ulet që ka pasur Shqipëria ndonjëherë. Gjithashtu për ti dhënë fund kësaj amullie politike dhe korrupsionin institucional, ai propozon bërjen e një kushtetutë të re, ku të përcaktohen qartë rregullat e shteti ligjor.
Shehi jemi ne prag te nisjes se fushatës elektorale. Në çfarë fazë përgatitore jeni për këto zgjedhje?
Ne si LZHK, e kemi pak më të thjeshtë sesa të tjerët, ngaqë nuk kemi pasur pretendime për kryetar. Jemi kufizuar tek këshillat Bashkiak dhe ato i kemi përfunduar pothuajse në të gjithë Shqipërinë dhe besoj se më pas do të kemi kohë të mjaftueshme rreth dy muaj për fushatën. Këtë kohë unë e konsideroj plotësisht të mjaftueshme, sepse ka ardhur koha të mos merremi kaq shumë, sepse këto janë zgjedhje administrative dhe dy muaj zhurmë janë të mjaftueshme për t’u humbur nga koha e punës shqiptarëve. Idea është të fillojmë nga gjashtë muaj një vit për përpara, por unë gjykoj që është bërë e lodhshme dhe nuk është produktive. Nga kjo pikëpamje shoh se këtë radhë Shqipëria po tregohet më e arsyeshme. Për rreth zgjedhjeve ka më pak zhurmë se herët e tjera dhe shpresoj që fushata të mbahet në kufijtë e një vendi të vogël dhe të varfër si Shqipëria.
Publikimi i kandidatëve të opozitës nuk ka shkaktuar asnjë debat apo kundërshti publike. Mendoni se PD ka goditur në shenjë me kandidaturat apo është kuptuar se këto zgjedhje nuk kanë shumë rëndësi?
Gjykoj se duke qenë në opozitë nuk ka ndonjë tendencë të madhe për të marrë ndonjë copë nga torta, duke qenë se nuk ka shumë për të ndarë. Çdo komunë dhe çdo bashki për opozitën do të jetë një beteje e zorshme. Për arsye të numrave që janë nga zgjedhjet e fundit, për traditën shqiptare që pushteti lokal gjithmonë i ka rënë prapa qeverisë, por unë them se meqë qeveria qendrore ka pasur shumë gabime këto dy vjet, është një shans i mirë për të rikuperuar një pjesë të votave që humbën dy vjet më parë. Megjithatë, secili nga mandate ka vështirësitë e veta prandaj dhe nuk është kjo dashuri e madhe për të qenë kryetare. Njerëzit që janë vënë, pothuajse gjysma janë të rinj, megjithëse unë do të kisha qenë që të gjithë të jenë të rinj, do të kisha vënë edhe një kufizim kush ka bërë dy mandate nuk ka pse të bëjë të tretin, sepse Shqipëria duhet të ketë vend për të gjithë. Por janë disa faktor që kanë bërë që të ketë një lloj homogjeniteti në krahun opozitar. Plus që ka edhe një faktor tjetër që unë e quaj pozitiv. Dikush e ka konsideruar jo pozitiv, shumë nga aleatët e mëparshëm kanë filluar ta braktisin barkën, siç ndodh rëndomtë në politikë. Nga aleatë u bënë satelit, dhe sateliti gjithmonë graviton rreth pushtetit. Pushtetin e kanë të tjerët , kështu që u larguan dhe kjo e ka thjesht formulën. Aleatë kanë mbetur gjithnjë e më pak ato që kanë bindje të djathta. Unë e konsideroj gjë të mirë këtë dhe kjo ka sjelle një shenjë ekuilibri brenda. Në pamje të jashtme njerëzit janë zgjedhur të mirë, por do të jetë fushata që do të tregojë se deri ku janë cilësitë e tyre politike personale dhe rezultati do të tregojë nëse i kemi caktuar ato që ishin më të mirë apo jo. Në linja të përgjithshme gjykoj se janë vënë njerëz me dinjitet.
Pse PD jua mbylli derën aleatëve këtë radhë?
Unë nuk them se i ka mbyllur derën, por ndoshta pretendimi i aleatëve ka qenë përtej asaj që ofrojnë realisht politikisht dhe ndoshta edhe brenda PD mund ta provojnë sesa vlejnë. Se kjo është më parë një provë për PD sesa për aleatët. Ky është stabilishmenti i ri i PD, ky është një gur prove edhe për z. Basha edhe për grupin mbështetës të ri të PD dhe për nivelin e pavarësisë që kanë nga grupi i vjetër. Ky është momenti që ta provojnë. Unë shpresoj që rezultati do të jetë pozitiv.
Në tiranë është zgjedhur z. Halim Kosova nga e djathta. Mendoni se është më i miri dhe do të marrë një rezultat pozitiv?
Unë e gjykoj pozitive si kandidaturë. Z. Kosova ka çfarë i ofron qytetit , zgjedhësit të krahut të djathtë. I ofron një traditë qytetare, emrin e një profesionisti të mirë, një figurë të pastër, i pa përzier në raste koruptive, në të tilla zhurma, eksperiencën manaxheriale që për shumë vite ka drejtuar një nga spitalet më të mëdha në kryeqytet, edhe si ministër për aq kohë sa ishte. Me një fjalë ka një sërë cilësish, shumica e të cilave njerëzore, por që janë më të vlefshme për këtë lloj situate. Por mund të ketë edhe probleme se ka një eksperiencë të vogël politike, por unë gjykoj se për zgjedhjet bashkiake kjo shpesh herë është një avantazh, që është një njëri më pak i politizuar se të tjerët. Z. Kosova fare mirë mund të kërkojë edhe votën e të majtëve e njerëzve në qendër, pra një elektorati gri që normalisht nuk del të votojë. Z. Kosova mund ta zgjerojë elektoratin e qendrës së djathtë për tej atyre fanatikëve partiakë, atyre tifozëve të përhershëm , të mbërrije deri tek qytetari i thjeshtë dhe kjo është një votë plus dhe një shenjë e mirë.
Gjatë këtyre viteve kemi parë parti politike të majta e të djathta, të vogla e të mëdha që kalojnë sa nga njëri krah në tjetrin. Çfarë po ndodh me klasën politike a kemi më një bosht të majtë politik dhe një të djathtë?
Jo, unë them se me këto largimet e fundit krahu i djathtë në një farë mënyre kullohet. Por ky është një fenomen që tashmë u bë i zakonshëm. U bënë dhjetë vjet dhe në këtë mes më e dëmtuar ka qenë PD. Të mos harrojmë se kjo është një histori që e ka filluar PD vete, me aleancën me agrarët, pastaj vazhdimi me LSI, pastaj me PDIU, pastaj deputet në mënyrë individuale që nga majtas kalojnë djathtas, jo një por disa. Rikthim të ministrave të cilët e kishin bërë nga një xhiro tek qeveritë socialiste, keq më vjen ta them por PD ia hoqi vetë një pjesë të moralit politikës, duke e çuar pragmatizmin deri në kufijtë e moralitetit politik dhe kjo është një kulturë politike, së cilës po i paguan çmimin. Them se ky është një shans i mirë për të rikuperuar zgjedhjet lokale, për të rikuperuar imazhin, që ato që janë të djathë të rrinë me të djathtën, dhe të majtët me të majtën. Ky është një rast i mirë dhe unë shpresoj që z. Basha të ketë qetësinë ta shfrytëzojë këtë moment dhe ti vëmë një fre kësaj. Unë nuk paragjykoj askënd, i cili kapërcen me ide në krahu tjetër, njerëzit kanë të drejtë të ndryshojnë, njerëzit kanë të drejtë të ndryshohen të emancipohen të evulohen politikisht, por ky kapërcim që duket se shpesh herë është i orientuar nga pushteti , se pushteti ka gravitet të madh. Nuk i shton asgjë politikës vetëm i ul vlerat dhe bën çdo gjë, që mund të jetë edhe e pa moralshme i jep një lloj morali formal. Dhe i jep të drejtën qytetarëve te thonë nuk kanë pse angazhohen shumë në politikë, sepse mendojnë se të gjithë palët janë njëlloj dhe kur kanë interesa të tyre spostohen nga një krah në një tjetër. Kjo do të bëhet kur atyre që qëndrojnë në linjën e tyre, kanë koherencë t’ju jepet respekti i duhur. Në politikën e këtyre 20 viteve shpesh herë kanë qenë raste që akrobatët dhe sharlatanët janë çmuar më shumë se njerëzit e konseguencës. D.m.th shefat tonë të partive preferon një të majtë, i cili llustron për këto gjashtë muaj këpucët e kryetarit sesa një tjetër njëri, i cili në moralin e vet ka konsekuencën, por që nuk i pëlqen kryetarit. Kjo është një histori e vazhdueshme majtas dhe djathtas, por kjo ka sjellë një masë shumë të madhe akrobatësh politik dhe ky ka qenë shtrati mbi të cilin kanë lulëzuar edhe këto fenomenet e tjera të interesazhinjve, të kriminalizuarve. Sepse biznesin në Shqipëri shpesh herë nga i bardhi tek i ziu e ndan një shtresë shumë e hollë. Ndaj sot parlamenti ka mbi 50% të njerëzve, të cilët janë të angazhuar në biznes dhe në fusha të tjerë dhe kjo nuk i bën të pandershme, por i bën potencialisht subjekte të infiltrimit qoftë të krimit por edhe të një servilizmi politik të interesave. Kur interesat e politikës konfrontohen me ato të biznesit ,sigurisht që njerëz pa ndonjë angazhim të madh politik zgjerojnë biznesin.
Ju jeni prej mbi 20 vitesh në politikë dhe jeni dëshmitar i shumë ngjarjeve. Në Shqipëri janë ndërmarrë shumë nisma të mëdha duke filluar që nga hapja e dosjeve, lufta ndaj trafikut, korrupsionin etj. Tani jemi tek refreni i radhës dekriminalizmi, do të realizohet ?
Ne erdhëm në këtë pikë, sepse së paku dhe formalisht kjo klasë politike sot që vjen vërdallë 25 vjet duhet të reagojë pozitivisht. Unë këtë e kam konsideruar si pozitive. Unë i di shumë mirë limitet e kësaj iniciative dhe hipokrizinë e kësaj iniciative. Megjithatë jam gati të pranoj një iniciativë të keqe dhe që nuk do të jetë e suksesshme,sesa të mos reagohet fare. Kjo iniciativë i ka mbërrit disa objektiva, njëra i ka vënë në sytë e opinionit publik shqiptar këtë lloj situate, që këto njerëz që janë këto që kanë vënë kravatë e kanë veshur kostum nuk janë aq engjëj, nuk janë aspak baballarët e kombit. E para, midis tyre ka njerëz jo që nuk duhet të ishin në atë sallë, por duhet të ishin nëpër salla të tjera. Kjo është një sukses sepse deri më sot nuk është bërë. E dyta, që do të prodhojë të një niveli pragmatist dy apo tre personazhe që mund të largohen. E treta, që ka krijuar shtratin që në zgjedhjet lokale kemi një vigjilencë më të madhe që të mos hyjnë këto. Personazhe, të cilët deri dje ishin bërë kryetar bashkie, por që janë tërheq pasi janë nën presion. Jo se nuk do të ketë, do të ketë sërish por po kufizohet numri. Pra disa suksese ka. Për të mbërritur tek dekriminalizimi në rastin më të mirë do të duhet edhe dy vjet luftë e vazhdueshme deri kur të mbarojnë mandatet e kësaj legjislature, do të duhet përfshirja e institucioneve të tjera në këtë lloj beteje d,m,th të dalim përtej shkallë se informacionit, apo propagandës apo demagogjisë, kur të ndërhyjnë institucionet si prokuroria gjyqësori të marrin përgjegjësitë e veta, ndaj kësaj teme. Komuniteti ndërkombëtar të behët i ndërgjegjësim që shqiptarët po i lë vetëm do të përzihen me llumin e vet, dhe që të jenë aktiv të bien emra konkret dokumente të cilat janë shumë të nevojshme për një vend të vogël, në të cilin shpesh here varfëri ka domini dhe dëshira për tu pasuri ka kriminalizuar, një pjesë të madhe të shoqërisë. Për të mbërritur në rezultate efektive, jo se do të zhduket krimi , sepse kjo s’ka ndodhur asnjëherë, por që ti afrohemi një standardi evropian ky është vetëm fillimi. Hapi i parë do të duket pas dy vjetësh.
Në perceptimin publik, thuhet se 30% e parlamenti është e kriminalizuar?
Unë e gjykoj se shifra është pak e ekzagjeruar , por unë do të them se 15-20 vetë po tu hapim letrat janë.
Në 140 deputet janë shumë?
Po shumë janë edhe për një vend të vogël si Shqipëria ku e dimë të gjithë se me çfarë merremi ne me njeri-tjetrin.
A ka ardhur koha që të vëmë emër për ata që kanë përgjegjësi për futjen e këtyre elementëve në parlament?
Sigurisht që ka ardhur koha, këto janë kryetarët e partive të mëdha. Këto njerëz nuk kanë hyrë nga penxherja, nuk kanë hyrë as me votë, përveç një rasti që ka hyrë si gjys i pavarur, pjesën tjetër e kanë zgjedhur dhe ato janë shefat e partive. Kjo përgjegjësi i ka emrat e vet dhe unë shpresoj që në zgjedhjet e tjera, po këto njerëz që kanë në dorë shumë gjëra të tjera, që paskan në dorë edhe këtë listën e kandidatëve, për përfaqësues të popullit , listën e kandidatëve për administrator për kryetar bashkie të behën me të përgjegjshëm dhe të vënë interesat afatgjata të Shqipërisë, përpara interesave imediate të partisë. Unë do ti humbja. Më mirë ti humbja disa komuna apo zona elektorale, sesa të mi fitojë një grusht horrash të cilët do të mbajnë peng pjesën tjetër.
Si e gjykoni këtë parlament për nga niveli?
Unë e kam thënë me kohë, ky është parlamenti nga më të dobëtit që ka pas Shqipëria. Unë kam qenë disa herë si deputet në parlament dhe ky është një trend i cili fatkeqësisht vjen duke zbritur që nga vitet ’90. Gjithnjë e më poshtë është niveli sepse kanë hyrë komponent të tjerë të cilët po bëhen determinant në politikën shqiptare. Kanë hyrë paratë. Parlamentet e mëparshme kishin garë midis të diturve, këto janë në garë midis pasanikëve. Ky është vërtet parlamenti më injorant por sigurisht që është parlamenti më i pasur, nuk gjykoj se ka pasur kaq shumë milioner në parlament.
Në parlament nuk bëhen pallate, bëhen ligje të cilat rëndojnë mbi popullin kur nuk bëhen siç duhet?
Prandaj e theksoj këtë, se në parlament nuk bëhen pallate, por në parlament shpesh herë mbrohen pallatet e bëra, kjo është një e keqe e madhe. Ndaj them se Shqipëria duhet ti ketë në parlament biznesmenët e vet që duhet të mbrojnë interesat e kësaj kategorie, por si në gjithë boten parlamenti duhet tu kthehet njerëzve të politikës, njerëzve të ligjit, të shtetit, atyre njerëzve të cilët merren me shtetin shqiptarë. Nëse në parlament çdo katër vjet zgjidhen një tufe njerëzish, që ofrojnë më shumë, sigurisht që do të jetë ky nivel njerëzish që nuk marrin as kurajën për të folur, nuk ndiejnë as detyrimin për të folur.
Në Bruksel sërish jemi kritikuar për sistemin e drejtësisë, pse pos arrijmë të kemi një drejtësi të niveleve evropiane?
Unë gjykoj se Brukseli ka bërë mirë që na ka dhënë një shuplakë, shpresoj që të mos na japë shkelmin përfundimtarë dhe të na përzërë nga kjo lloj situate. Përsa i përket sistemit të drejtësisë, unë gjykoj se në Shqipëri nuk janë bërë mirë pjesët e tjera dhe tani është sistemi i drejtësisë. Sistemi i drejtësisë është po aq i korruptuar sa ç’ janë edhe pjesët e tjera të administratës publike. Por për drejtësinë qytetari është më i ndeshëm , sepse është stacioni i fundit ku shkon ankesa e qytetarit pasi i ka mbaruar të gjitha institucionet administrative, i drejtohet gjykatës për të zgjidhur një hall që se ka zgjidhur në forma të tjera edhe kur korruptohet dhe ky sistem nuk merr as këtu përgjigjen pozitive, sigurisht që rebelimi është ndaj drejtësisë, por drejtësia është pjesë e një sistemi të tërë. Sepse këto gjykatës dhe prokuro i kanë errur, po këto njerëz që kanë emëruar partitë. Po këto president, parlament pra janë derivat. Janë vënë njerëz në drejtësi për tu përdorur politikisht, nga kjo pikëpamje nuk kemi pse të presim që këto të bëhen të pavarur. Problemi është se këto nga një krah kalojnë në krahun tjetër për të ruajtur interesat e kategorisë së vet profesionale. Për të ndryshuar sistemin duhet të ndryshojë kushtetuta e gjithë. Këto po na ofrojnë teorinë të bëjmë copa- copa. Shqipëria i ka treguar limitet e veta, ka 20 vjet me linjë kushtetuese ka ardhur dita të bëjmë një kushtetutë të re, drejtësisë ti japim një shtrat të vet institucional zgjedhjeve t’ju japim një formulë tjetër, organizmit territorial ti japim shanse të tjera. Politikës ti vëmë kufi të mos ketë më shumë se dy mandate dhe me një kushtetutë të re, do ti jepnim një mundësi shoqërisë shqiptare të fillojë një lojë me rregulla demokratike nga fillimi. Po arnuam këtë të vjetrën do të bëjmë vjetërsirat qe kemi bërë këto 25 vjet. Ky është sugjerimi im, por nuk mjafton kjo nuk mund të thuash se me një kushtetutë të re morën fund hallet e shqiptareve, por u japim shans për të filluar një rrugëtim të ri, i cili ndoshta pas disa vjetëve do të na çojë drejt Brukselit. /tesheshi.com/
