Nga Shkëlzen Rrecaj
Para pak kohësh, filmi i tij “Sikur të ishte invalid i luftës”, një partneritet artistik me Arian Xhezairin, do bënte jo pak bujë. Por regjisori Imer Veliu tregon se po mos qe për pasionin, asgjë nuk do bëhej. Është bukur të jesh regjisori, por në kushtet e Kosovës, kjo është dicka shumë e mundimshme, sipas Veliut. E megjithatë, puna vazhdon….
Imer Veliu është vetëm në fillimet karrierës së tij. Në një intervistë për portalin mbarëkombëtar “tesheshi.com”, ai ka çtë rrëfejë, për më të bukurën gjë, idetë dhe pasionin, e për më të vështirën, pamundësinë që ndokush, ndonjë zë institucional, tu rrahë shpatullat e mbështetjes….
Si vendosët të studioni regjinë?
Të vendosësh është e rëndësishme sepse e determinon rrugën tuaj jetësore, rrugë të cilën do ta e përshkosh çdo dite, rrugë të cilën do e kalosh me ‘dua’ ose me ‘duhet’! Me kthyet mbrapa në kujtimet kohore në kohën kur po e sfidoja vetën në tri fusha; në psikologji, regji e aktrim, këto ishin fushat të cilat i kisha pikatur për të avancuar në studimet universitare. Përcaktimi për këto fusha padyshim se ishte si rezultat i punës sime në copëza të ndryshme që nga bankat e shkollës fillore neper ato manifestet kulturore të ditëve shkollore e deri tek shfaqjet amatore që kisha realizuar në kohën e gjimnazit. Përcaktimi për të studiuar regji erdhi si rezultat i shoshitjeve dhe afiniteteve të mija personale pasi që me anë të regjisë shihja mundësi për të krijuar koncepte artistike që do të arrinin me shumë audiencë, pasi që regjia është simbiozë e artëve dhe rezultat i kombinimit të duhur në kohë dhe hapësirë.
Ndërsa tani pas plotë gjashtë viteve jam shumë i lumtur që kam arritur të jem pjesë e Universitetit të Prishtinës në klasën e prof. Fadil Hysa, një profesor më shumë përvojë dhe me diapazon të gjerë akademik i cili nuk u kursye si në anën e teorisë ashtu edhe të praktikës të japë kontributin e tij në klasën tonë e sidomos në raport me mua. Jam me fat që kam studiuar për teatër se detyrimisht planprogrami është që të zhytësh në botën e leximit më shumë se sa ai i filmit gjithmonë po i referohem dy Universiteteve, mbase dhe kjo me ka bërë hajër si themi ne. Pjesë tjetër e rëndësishme e regjisë është edhe mundësia që me ka ofruar profesori i nderuar i regjisë se filmit në Universitetin e Prishtinës prof. Ismet Sijarina i cili me ka mundësuar të i përcjell ligjëratat në klasën e tij përplot dy vite, duke ma plotësuar atë dëshirën e madhe që kam për filmin, i jam shumë mirënjohës për këtë mundësi.
Sa i vështirë është për ty ky profesion duke marrë parasysh në Kosovë?
Në parim nuk e besoj që ka një profesion të lehtë duke pasur parasysh konsekuencat e rrugëtimit drejtë sukseseve. Jemi ku jemi në shtetin tonë të njomë ku po ballafaqohemi me tranzicione nga më të ndryshmet, dhe në këtë thes detyrimisht bënë pjesë edhe kultura. Koncepti i shtetit tonë po flas që nga paslufta e deri në ditët e sotme, nuk është duke u ndërtuar në elementet e reprezantimit ose siç jemi mësuar të themi me folklorizma se ambasadori më i mirë i një shteti është arti kultura, problemet e mëdha politike keq qeverisja, nepotizmi, papunësia në përmasa alarmante ka shkaktuar demolimin e sensit të kulturës që prezanton, të kulturës mision që shteti ka interesat e tij prezantuese duke përfshirë edhe lobimin për njohje të reja. Mirëpo kjo dukuri është më shumë në baza individuale ku artistë të ndryshëm fitojnë çmime ndërkombëtare dhe tek pastaj merret stafeta e pritjes e urimit e identifikimit me fituesin gjithmonë pas suksesit.
A është kjo rruga e duhur, normal që jo, përderisa nuk është misioni i brendshëm ose politikat kulturore ne gjithmonë do të vuajmë për heroin i cili na vije nga jashtë ose do të bëjmë tifo për atë që arriti një sukses individual, e jo kolektiv apo shtetëror. Për ta ilustruar këtë shembull se në çfarë gjendje jemi po e marrë vetëm çështjen e kinemave në Kosovë, gjendje e mjerueshme me vetëm dy kinema, përderisa Qendra Kinematografike prodhon filma e nuk ka kinema ku të shfaqen, ose gjendjen e mjerueshme të teatrove dhe artistëve lokalë janë në gjendje fatale kur e dimë se sa ka qenë buxheti për këto 16 vitet e fundit. Ne amullinë e gjithë këtyre konsekuencave kulturore duhet punuar dhe shpresuar për ditë më të mira nga institucionet tona, duke mos u ndalur se punuari ne projektet private.
Cila është pjesa juaj e preferuar e regjisë?
Nuk mundem me e nda në pjesë pasi që komplet elementet që përfshin regjia janë pjesë e pandashme e dashurisë sime që kam për këtë profesion.
Çfarë trajton seriali “Po të ishe invalid i luftës”?
Tema e serialit “Po të ishe invalid i luftës” trajton gjendjen e post-traumatike të një luftëtari të lirisë i cili ballafaqohet me invaliditetin duke qenë në karrocë si pasojë e plagëve të luftës, si dhe provon të hedhë dritë mbi gjendjen e mjerueshme të bashkëluftëtarëve të tij të cilët janë në situata akoma me të rënda. Ky serial paraqet një realitet të hidhur pas këtyre viteve të lirisë në shtetin tonë, Kosovë.
Pse në këtë kohë, apo ata që luftuan dhe u gjymtuan janë në gjendje të vështirë si nga institucionet e vendit dhe nga ndjekjet e gjykatave ndërkombëtare?
Një fjalë e urtë thotë: “Kalova lumin e varja kalit” pak e rëndë për t’u menduar, por që edhe me e rëndë për t’u përjetuar nga kjo kategori e cila sakrifikoi gjithçka për këtë copëz lirie që e kemi, dhe po jemi dëshmitarë për këtë nënçmim që po u bëhet, dhe më e keqja e krejt kësaj është se përpos ndërkombëtareve të cilët e filluan me gjykatën e Hagës, vallen po e hedhin edhe vendoret bilës edhe më të madhe sikurse të ishin Çaknorisa, si puna e asaj batute që Çak Norisi e hedh vallen me çarçaf ashtu edhe vendoret për të thënë me shkurt e shqip kolegët e tyre ose bashkëluftëtaret e maskuar me kravata po hedhin valle shumë gjer e gjatë dhe po i shtrëngojnë kravatat neper poste deri sa një ditë do e ngulfasin vetveten nga shtrëngimi i tepërt i kravatës!
Ku është xhiruar ky serial dhe cili është ekipi realizues?
Seriali është xhiruar në qytetin e Prizrenit, me iniciativë të Arian Xhezairit i cili fillimisht ka pasur idenë e trajtimit të problematikave sociale përmes videove sensibilizuese dhe në diskutim e sipër edhe me drejtorin e fotografisë Hysamedin Lumen kemi diskutuar gjer e gjatë dhe kemi ardhur me idenë e përbashkët të serialit “Po të ishe invalid i luftës” si tema e parë që do e trajtojmë në vazhdën e serive me tema sociale, me kompaninë tonë “Poenta Labs”.
A keni projekte tjera senzibilizuese?
Skenarët janë edhe për tri tema të tjera, mirëpo jemi në proces dhe presim realizimin e tyre në të ardhmen.
Ju keni bërë një komedi “Policët”, a mund të na përshkruani çfarë trajton kjo shfaqje?
Shfaqja “Policët” ka për temë raportin e misionareve ndërkombëtarë me ligjvënësit e vendit tonë të cilët sjellin module e module për të bërë eksperimente me ne, të cilat eksperimente nuk do të i kishin bërë në shtetet e tyre. Shfaqja është e zhanrit komedi me autor Slavomir Mrozhek por që është adaptuar për rrethanat tona. Shfaqja është realizuar ne Teatrin Kombëtar të Kosovës.
Na tregon pak për filmin “Sei GETHE”?
Kam filluar me pjesën e parë të xhirimeve në Kosovë për të vazhduar me pas në Gjermani, filmi “Sei GOETHE” është i metrazhit të shkurtër afër 20 ose 25 minuta maksimum dhe ka për temë gjendjen e shqiptarëve në Gjermani, migrimin e tyre dhe krizën e identitetit kombëtar e intelektual në raport me rrethanat e një shteti të zhvilluar në të gjitha fushat siç është Gjermania. Skenari është i shkruar nga unë dhe Arian Xhezairi ndërsa drejtor fotografie është Hysamedin Luma. Ne rolet kryesore janë angazhuar dy aktorë nga Kosova, Beqir Spahija i cili jeton në Gjermani tash e 23 vite pra në rolin e babait, ndërsa Fatlind Elshani në rolin e djalit, po ashtu edhe dy aktorë gjerman një femër dhe një mashkull, si dhe një aktor turk. Filmi do te jete 70% në gjuhën gjermane dhe 30% në gjuhën shqipe. Premiera e filmit mendohet që të shfaqet kah vera e vitit të ardhshëm, ku besojmë se do të kemi premierën botërore në njërën nga festivalet prestigjioze, pasi filmi është i destinuar për festivale ndërkombëtare.
Cili është pikë synimi juaj për të ardhmen, flasim gjithmonë si regjisor?
Gjithmonë synoj atë që është unikale dhe origjinale, të tregoj storjen time nga vendi im nga arketipet e popullit tim, pasi që ne në këtë mënyrë promovojmë vlerën e vetvetes karshi botës. /tesheshi.com/
