Nga Ermir Hoxha
Pak vite më parë, kur Artan Lame ushtronte vetëm dellin e një publicisti në bërjen e radiografisë së qenies shqiptare, do guxonte të spekullonte mbi atë se çdo qe Gjirokastra nëse do ishte një qytet grek. E sigurisht që nuk do ishte kjo që është. E padiskutueshme që do ishte ku e ku larg fatit shqiptar që ka ky qytet i UNESCO-s, që i ka dhënë Shqipërisë një pjesë të ashtit të kulturës kombëtare, po aq sa Shkodra, Korça apo Elbasani.
Sot Gjirokastra, pos faktit se ka deputetë dy ministra, Blendi Cuçin e Mirela Kumbaron; ka një ministër e kryetar bashkie ish-deputet, Arben Ahmetajn e Erion Veliajn; e ka po ashtu me qindra zyrtare shteti dalë prej saj, është ndër qytetet që po i bie lavdia dita-ditës.
Gjirokastra, prej kur nisi të strukturohej si qytet nëpërmjet atyre shtëpive, lagjeve e rrugicave që përbëjnë shpirtin e saj, këtu e qimdra vite të shkuara, pati si mision dhe karshillëkun që do i bëhej Janinës, në klasin e stilin e jetës. Por mjaft të bësh sot krahasimin e dy qyteteve, për të parë se Gjirokastra e ka humbur këtë betejë. Janina nuk është në UNESCO, por vlon nga jeta e gjallë, e turizmi pa dyshim. Ndërsa Gjrokastra ka rënë në një dremitje të thellë, ku braktisja në masë po e ndjek si fat i ligë, atë që sot duhej të ishte një ndër qytetet më të preferuara shqiptare, në daç për të jetuar e në daç për t’u vizituar. Ndër treguesit më të trishtë, është Universiteti, “Eqrem Çabeji” historik, që ka pësuar një rrudhje të frikshme.
Gjirokastra, përgjatë gjithë tranzicionit, është mbajtur si ekonomi nga Kakavija, tre biznese të mëdha si Glina, Elka e Fresh, të gjitha prona minoriteti, e nga lazot që derdhnin paranë e kanabisit aty. Qyteti i nurtë, i destinuar dhe për të nxjerrë elita, në pjesën më të madhe të kohës u menaxhua nga një ish-sekretar rinie ardhur nga Golëmi, prej nga burojnë dhe të gjitha belatë e tanishme me rrëshqitje tokash e shembje pallatesh. Flamur Bimes i dedikohet si meritë shpëtimi i kalasë historike me një ndërhyrje që frenoi shembjen e saj nga degradimi i tokës nën murre; por po aq i dedikohet përgjegjësia për shpërfytyrimin e tij, këtij qyteti të kristaltë përnga delikatesa, me një sensualitet të pangjashëm, duke dhënë leje për gërdalla që e kanë përdhunuar pasurinë e UNESCO-s si mos më keq.
Gjirokastra duhej të kishte në çdo kohë një kryebashkiak me bastun, në kuptimin më fisnik të fjalës.
Ndaj dhe sot, Gjirokastra ofron lajme me fate lënguese banorësh. Shumë sosh duan të ikin. Mbyllja e Lazaratit i ka dhënë një goditje vdekjeprurëse ekonomisë lokale. Shumë shpejt, qyteti do mbetet vetëm si rrugëkalim drejt Kakavijës, pasi rruga e e re e Kardhiqit drejt Sarandës, e shmang tërësisht.
Tre-katër muajt e sezonit turistik janë shumë pak për ekzistencën me nder e dinjitet, të një qyteti në UNESCO. Sepse mund të largohesh nga Tropoja a Puka, nga Librazhdi e Përrenjasi, nga Erseka a Skrapari, për të jetuar në Tiranë e gjetiu ku ka zhvillim; por të ikësh nga një qytet i konsideruar si perlë botërore, ndodhur në bashin e vendit, me gjithçka për të qenë edhe një metropol; pra ta braktisësh nën moton ekzistenciale “për një jetë më të mirë”, kjo është fatkeqësia që e ka pllakosur Gjirokastrën, mishëruar tek ata fate njerëzore që u lëviz toka nën këmbë…/tesheshi.com/
