Kur Gjermania Lindore dhe ajo Perëndimore u bashkuan 25 vjet më parë, vendi u zhyt në një eufori dhe një ndjesi të fortë optimizmi. Ndërsa kancelari Helmut Kohl premtoi “peisazhe të lulëzuara”, pararendësi i tij, Willy Brandt tha një fjali që ka mbetur tashmë legjendare: “Ajo që i përket të jetë bashkë, do të rritet bashkë”. Por, pas një brezi, si kanë evoluar gjërat në Gjermani, a ka më ndarje mes lindjes dhe perëndimit?
Instituti i Berlinit për Popullsinë dhe Zhvillimin doli në përfundimin në një studim të fundit se të gjithë gjermanët besojnë se ka më shumë diferenca midis “lindorëve” dhe “perëndimorëve” sesa të përbashkëta.
Raporti i titulluar “Si po shkon ribashkimi?” gjeti se Gjermania dikur e ndarë është rritur si një shtet i vetëm, ka pak ndasi në jetën e lindjes dhe të perëndimit në shumë aspekte, por ka ende dhe diferenca të mëdha.
Fakti është që paska qenë e mundur të sillen bashkë të dyja sistemet, e kjo “është një mrekulli për të cilën nuk ka rast tjetër të ngjashëm në histori”, thotë drejtori i këtij instituti, Reiner Klingholz.
Edhe pse vendi ishte i ndarë më dysh për 41 vet, që është pak më pak se dy breza, qytetarët e lindjes dhe të perëndimit ishin mësuar me mënyra të ndryshme jetese dhe perspektiva e një integrimi të shpejtë dukej utopi.
Por, sipas analistëve, do të duhet edhe të paktën një brez tjetër që të dyja pjesët e Gjermanisë të rriten bashkë vërtet si një trup i vetëm. Një provë për këtë është, sipas tyre, se shumë perëndimorë nuk kanë qenë kurrë në Lindje, ndërsa pothuajse të gjithë lindorët kanë qenë në Perëndim.
Treguesit kryesorë që vënë në dukje dhe pas 25 vjetësh se vendi ka qenë i ndarë mund të renditen në disa.
Pasuria
Shtetet në pjesën ish-perëndimore vijojnë të jenë konsidrueshëm më të pasura sesa shtetet ish-lindore, ku familjet e zakonshme kanë më pak se gjysmën e pasurisë që akumuluar nga ato në perëndim.
Nga 500 gjermanët më të pasur, vetëm 21 i takojnë lindjes dhe nga ata 14 jetojnë në Berlin. Nga 20 qytetet më të përparuara, vetëm një, Jena është në lindje.
Ka shumë arsye për këtë ndarje, që nga rrogat të cilat në lindje vijojnë të jenë më të ulëta, deri në 2800 euro në muaj. Njerëzit fitojnë dy të tretat më shumë në perëndim, ndërkohë që pronat janë më të shtrenjta në perëndim sesa në lindje.
Një tjetër faktor është se edhe pse pagat e pensionet që u premtuan se do të barazoheshin me perëndimin në vitet 90, por familjet në lindje kishin shumë pak për t’u trashëguar fëmijëve të tyre pasi prona private ishte tabu.
Makinat
Ia vlen të vihet në dukje se një gjerman perëndimor ka dyfish gjasa të ngasë një BMW ndërsa një gjerman lindor vetëm një Skoda.
Varfëria dhe shëndeti
Rreziku i lindjes së Gjermanisë për të rënë në varfëri është rreth 25 për qind më i lartë sesa në perëndim. Sidoqoftë, jetëgjatësia është rritur në mënyrë të konsiderueshme në lindje që nga ribashkimi, ku gratë kanë të njëjtën jetëgjatësi mesatare me homologet në perëndim.
Në termat e shëndetit, shqetësimet janë të ngjashme, me nivelin e obezitetit që është rritur në lindje me 12 deri në 16 për qind në vitin 1999, e deri në 18 për qind në 2013-ën.
Produktiviteti
Produktiviteti në ish pjesën lindore të vendit ishte 70 për qind e asaj në perëndim. Ky tregues është rritur me shtimin e kompanive që investuan në lindje. Por asnjë nga 30 kompanitë e listuara në bursë nuk janë me bazë në lindje të Gjermanisë.
Gratë
Në Gjermaninë lindore, gratë punonin shumë, me rreth 75 për qind më shumë sesa në perëndim. Ato inkurajoheshin të ishin pjesë e forcës së punës, por në realitet ishin në presion të mbanin edhe familjen dhe të punonin me kohë të plotë, një fakt që rrallë vihet në dukje. Si rezultat, kopshtet dhe cerdhet për fëmijët janë shumë më superiore në lindje sesa në perëndim. Në lindje më shumë se gjysma e fëmijëve shkojnë në këto institucione.
Partneriteti
Ndërsa marrëdhëniet afatgjata mes perëndimorëve dhe lindorëve dikur ishin të pazakonta, tashmë ato përbëjnë 10 për qind të partneriteteve, sikundër edhe marrëdhëniet mes gjermanëve dhe emigrantëve.
Më e zakonshme është lidhja mes grave të lindjes dhe burrave të perëndimit. Ekspertët sugjerojnë se kjo ndodh për shkak se gratë kanë priroitet statusin pasuror të burrave kur kërkojnë një partner.
Vullnetarizmi
Puna vullnetare është më e përhapur në perëndim, me 37 për qind të njerëzve ndërsa në lindje vetëm 30 për qind marrin pjesë në aktivitete vullnetare.
Konsumi
Gjërat e konsumit ishin tërheqja e parë e gjermanëve lindorë kur ra Muri i Berlinit, me xhinset Levi, çokollatat Milka dhe videoregjistruesit që u bënë produktet më popullore.
Por, ka shumë pak prodhime marka të lindjes që ia dalin në raftet e supermarketeve në perëndim.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
