Një vit pas miratimit për testim, kompania e miliarderit Elon Musk, Neuralink, implantoi për herë të parë çipin e saj të trurit me valë tek një njeri.
Musk njoftoi se pacienti mori implantin të dielën dhe po “shërohet mirë”. Pajisja duhet të ketë disa aplikacione – nga rikthimi i funksioneve motorike te njerëzit deri te mundësimi i ndërfaqeve tru-kompjuter. Nuk kishte asnjë verifikim të pavarur të pretendimeve të Musk dhe Neuralink nuk ofroi shumë detaje.
Musk shpalli Neuralink si të ardhmen e teknologjisë dhe mjekësisë, por pyetjet etike kanë lindur në lidhje me çipin dhe testimin e tij.
Ja çfarë duhet të dini për Neuralink, startup-in Musk i themeluar në vitin 2016, dhe provat e tij njerëzore:
Çfarë është çipi Neuralink dhe për çfarë shërben?
Pajisja e madhësisë së monedhës implantohet në mënyrë kirurgjikale në kafkë, me tela ultra të hollë që hyjnë në tru dhe zhvillojnë një ndërfaqe tru-kompjuter (BCI).
Disku do të regjistronte aktivitetin e trurit dhe do ta dërgonte në një pajisje, të tillë si një smartphone, nëpërmjet një lidhjeje të përbashkët Bluetooth.
Produkti i parë, i quajtur Telepathy, do t’i lejojë njerëzit të kontrollojnë telefonat ose kompjuterët e tyre “vetëm duke menduar”, tha Musk.
Implantimi i një çipi në pjesën e trurit që kontrollon funksionet motorike do t’i lejonte njerëzit gjithashtu të kapërcejnë çrregullimet neurologjike, pretendon kompania.
Musk tha se përdoruesit e parë do të ishin ata që kanë humbur aftësinë për të kontrolluar gjymtyrët e tyre.
Cila është faza e provës njerëzore e Neuralink?
Faza e testimit njerëzor do të mbledhë të dhëna për sigurinë dhe efikasitetin duke ndihmuar në përmirësimin e pajisjes.
Musk njoftoi në platformën X se “rezultatet fillestare tregojnë zbulim premtues të thumbave nervore”. Kjo do të thotë që neuronet dërgojnë sinjale elektrike dhe kimike tek njëri-tjetri në të gjithë trupin. Një aktivitet i tillë mundëson kryerjen e funksioneve të përditshme – nga të ngrënit deri te të folurit.
Kur Neuralink filloi të kërkonte pjesëmarrësit e provës në shtator, po kërkonte njerëz me sëmundje të palcës kurrizore, një pjesë kyçe e sistemit nervor.
Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave miratoi provat njerëzore në maj 2023 mes hetimeve federale për sigurinë e testimit të kafshëve.
Çfarë testesh ka bërë Neuralink në të kaluarën?
Neuralink testoi çipin e tij te majmunët dhe derrat.
Kompania tregoi disa majmunë që “luanin” video lojëra bazë ose lëviznin kursorin në një ekran përmes implanteve të saj Neuralink.
Edhe pse Neuralink thotë se asnjë majmun nuk ka ngordhur si rezultat i implanteve, ka pasur raporte për probleme me implantet, duke përfshirë paralizën, krizat dhe ënjtjen e trurit.
A ka ndonjë kompani tjetër të përfshirë në projekte të ngjashme?
Rreth 40 prova të ndërfaqes tru-kompjuter janë duke u zhvilluar, sipas një databaze në internet të provave klinike aktive në Shtetet e Bashkuara.
Synchron, me qendër në Australi, implantoi pajisjen e tij në një pacient amerikan në korrik 2022. Implanti i Synchron nuk kërkon prerje të kafkës për instalim.
Prova të tjera janë të përqendruara në nevojat mjekësore, ndërsa kompania e Musk po shkon përtej kësaj, me qëllim që të lejojë njerëzit të kontrollojnë telefonat inteligjentë dhe pajisjet e tjera.
Cilat janë çështjet etike në lidhje me Neuralink?
Ekspertët kanë shprehur shqetësimin për eksperimentimin me çipin e trurit të Neuralink te kafshët dhe rreziqet e mundshme që lidhen me operacionin e trurit, të tilla si gjakderdhja e trurit ose krizat.
Ata shtojnë se vizioni i Musk për implantet ngre shqetësime për privatësinë dhe mbikëqyrjen. Ka detaje të pakta në lidhje me aftësinë e përdoruesve për të mbajtur kontrollin mbi të dhënat e tyre personale dhe aktivitetin nervor.
Në fillim të këtij viti, Departamenti Amerikan i Transportit gjobiti Neuralink për dështimin për t’u regjistruar si transportues i materialit të rrezikshëm – implantet e trurit të primatëve, sipas të dhënave të agjencisë federale të parë nga Reuters. /tesheshi.com/
