Kur miliarderi i teknologjisë Elon Musk u shfaq duke përshëndetur nazistçe për një turmë republikane që festonte inaugurimin e Presidentit të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, mediat sociale u vërshuan me akuza se ai ishte fashist.
Kur ai iu drejtua një tubimi politik të partisë së ekstremit të djathtë Alternativa për Gjermaninë (AfD) në qytetin e Halle, ato dyshime dukej se u konfirmuan.
“Ka shumë fokus në fajin e së kaluarës dhe ne duhet të lëvizim nga kjo,” tha Musk nga një ekran gjigant video.
Publiku brohoriti kur ai tha: “Është në rregull të jesh krenar që je gjerman. Është mirë të jesh krenar për kulturën gjermane, vlerat gjermane dhe të mos e humbësh atë në një lloj multikulturalizmi që hollon gjithçka”.
Dhe ata brohoritën edhe më fort kur ai akuzoi socialdemokratët në pushtet se kishin një “qasje totalitare” ndaj besimeve të tyre dhe përfunduan me fjalët: “Liria e fjalës është themeli i demokracisë”.
Udhëheqësja e partisë Alice Weidel buzëqeshi gjerësisht nga podiumi dhe duartrokiti.
A është Elon Musk një nazist? Nazistët duket se mendojnë kështu. Nacionalistët e krishterë, supremacistët e bardhë dhe neo-nazistët e betuar në SHBA, të gjithë e përshëndetën përshëndetjen e Musk si një lëvizje historike për kauzën e tyre.
Preokupimet publike të Musk me X, platformën e tij të mesazheve, janë sigurisht liridashëse. Ai kundërshton rregullimin e tepërt dhe është i fiksuar pas çlirimit të potencialit të tregjeve dhe individëve.
Postimi antisemitik i mbështetur
Ai është i indinjuar nga ajo që ai e sheh si emigracion të pakontrolluar dhe kohezion kulturor. Ai gjithashtu duket se beson se të gjithë duhet të qëndrojnë aty ku kanë lindur, edhe pse ai vetë emigroi nga Afrika e Jugut në Kanada në vitin 1988.
Si pasojë, ai këmbëngul në rolet binare gjinore si një mjet për të rikthyer rënien demografike në ekonomitë e zhvilluara.
Dhe ai vazhdimisht luan me temën e lirisë së fjalës, duke këmbëngulur se shoqëritë demokratike janë hipokrite kur pretendojnë ta mbrojnë atë.
Po ashtu, ai njëherë miratoi një postim antisemitik në X në 2023. Në postim thuhej pjesërisht: “Komunitetet hebraike […] po shtyjnë vetë llojin e urrejtjes dialektike kundër njerëzve të bardhë…”.
Musk më pas u përgjigj: “Ti the të vërtetën absolute”.
A e bëjnë të gjitha këto një nazist?
“Jo, ai nuk është nazist”, tha Jean-Yves Camus, një nga drejtuesit e Observatorit mbi Radikalizmin Politik në fondacionin “Jean Jaures” në Paris. Ai beson se Musk dhe Trump po luftojnë vetëm për përfitimin e tyre, jo ideologjinë.
“Regjimi që ata duan të arrijnë është si një autokraci, një shtet ligjor i një njeriu, pa kufij. Ata nuk kanë kufij.”
“Unë besoj se ai është i palidhur ideologjikisht,” pranoi Konstantinos Filis, i cili drejton Institutin për Çështjet Globale në Kolegjin Amerikan të Greqisë.
“Unë nuk shoh një mendim politik koherent,” tha Filis. “Mendimet e tij burojnë nga interesat e tij të biznesit dhe idetë e ndryshme që janë në ajër. Çfarë lloj opinioni të konsideruar për Gjermaninë apo AfD e shtyn Musk të deklarojë se do të shpëtojë planetin?”
Filis i referohej komentit të Musk në Halle, kur tha: “Këto zgjedhje që vijnë në Gjermani janë tepër të rëndësishme. Ata mund të vendosin të gjithë fatin e Evropës, ndoshta fatin e botës.”
Nëse Musk nuk është një nazist i vërtetë, pse liderët e partisë së ekstremit të djathtë si Weidel dhe kreu i Partisë Reforma Britanike Nigel Farage po kërkojnë mbështetjen e tij?
“Është e qartë se ata duan paratë e tij […] dhe përmes Platformës X, Musk po u jep atyre një hapësirë për t’u shprehur,” u përgjigj Filis. “Përmes profileve të rreme, mund t’u japë atyre përshtypjen e mbështetjes nga njerëz që mund të mos ekzistojnë.”
“Turma anti-establishment […] sheh një biznesmen të suksesshëm që duket se ka pasur sukses si një i huaj. Kjo është ajo që Musk po shet – se ai është i suksesshëm dhe shkon kundër sistemit”, thekson Filis.
Nëse Musk nuk është i lidhur ideologjikisht, pse po përpiqet t’i bëjë ballë të djathtës ekstreme? Kjo nuk është e lirë. Ai thuhet se kontribuoi me 277 milionë dollarë në fushatën e rizgjedhjes së Trump dhe Tëitter, i riemërtuar X.
Kundër-efekti në Francë
Megjithatë, çelësi i suksesit të tij nuk ishte e djathta ekstreme apo politikat e Donald Trump nën sloganin “Make America Great Again”. Huaja prej 465 milionë dollarësh që e mbajti Tesla-n në këmbë erdhi nga Departamenti i Energjisë në vitin 2009 gjatë kohës së ish-presidentit amerikan Barack Obama. Një kontratë 1.6 miliardë dollarësh nga NASA e shpëtoi kompaninë e tij hapësinore SpaceX nga mbyllja pas tre lëshimeve të dështuara në 2008. Kjo ishte gjatë kohës së George W. Bush, një president republikan që denoncoi politikën e MAGA-s.
Disa besojnë se politikat e Musk janë krejtësisht cinike.
“Ai duket se ka bërë një analizë kosto-përfitim të parave që mund të bëjë duke mbështetur turmën anti-establishment kundrejt pjesës tjetër,” tha Filis. “Për më tepër, në një shtet ku funksionojnë institucionet, një biznesmen ka marzhe të vogla fitimi. Në një shoqëri të padisiplinuar ku kapitalizmi është i shfrenuar, ai ka shumë më tepër për të fituar.”
Interesi i Musk në Evropë thjesht mund të shkaktojë kërdi në politikat e saj ekonomike dhe industriale, beson Filis.
“Ndoshta ai po shikon konkurrentët që dëshiron të eliminojë. Industria gjermane e automobilave nuk është në maksimumin e saj tani, por mund të përbëjë një sfidë për Tesla-n.”
Nëse Musk e ndihmoi Trumpin të zgjidhej, a mund të bëjë të njëjtën gjë në Evropë?
Camus beson se nacionalizmi i krahut të djathtë në fakt po punon kundër Musk në Francë. “Disa parti janë aq nacionaliste sa kanë filluar të pyesin: Ajo që po bën Presidenti Trump mund të jetë e mirë për Shtetet e Bashkuara, por a është e mirë për ne”, theksoi ai.
“Kjo është arsyeja pse [udhëheqësja e Tubimit Kombëtar të ekstremit të djathtë] Marine Le Pen nuk mori pjesë në inaugurimin [e Trump], sepse si mund të shkojë ajo në një qytet mesatar francez dhe t’u shpjegojë votuesve të klasës punëtore se Presidenti Trump po vendos tarifa për mallrat franceze dhe për lëtë arsye po humbasin mijëra vende pune? Në asnjë mënyrë.” /tesheshi.com/
