“Konfliktet ndodhin në botë dhe vendi duhet të mbrohet nëse ndodh,” thotë një i ri në rrugët e Beogradit i pyetur nga Deutsche Welle nëse ai mbështet rikthimin e shërbimit të detyrueshëm ushtarak. Ai e mbështet, thotë ai, sepse vendi duhet të jetë më i përgatitur.
Të tjerë i thanë kamerës së DW se burrat sot janë “shumë të feminizuar”, “të paaftë” që ushtria t’i sjellë në linjë, si “baballarët tanë”.
Një i ri thotë se i gjithë diskutimi është “morbid” pas dy vrasjeve masive majin e kaluar. “Nuk ka kaluar as një vit që nga ajo kohë dhe tashmë të rinjtë dhe fëmijët po përplasen me armë mbi kokë, gjë që nuk është në përputhje me arsyen e shëndoshë”.
Mirëpo, në fillim të vitit u duk se u bë serioze, pasi Shtabi i Përgjithshëm i Serbisë i propozoi “komandantit suprem” Aleksandar Vuçiç që të rinjtë të kryenin edhe një herë shërbimin e detyrueshëm ushtarak.
“Ne duhet t’u japim një periudhë të caktuar kohore që qendrat tona të rekrutimit të punojnë me kapacitet të plotë,” tha së fundmi ministri serb i Mbrojtjes Millosh Vuçeviç. “Kanë kaluar 13 vite nga pezullimi dhe prej atëherë kemi 13 gjenerata që nuk janë as pjesë e reparteve rezervë. Pyetja kryesore mbetet: a duam një ushtri më të fortë apo më të dobët?”
Nga ana tjetër, ekspertët i përshëndetën njoftimet me komente të ndryshme – thjesht, thonë ata, ushtria profesionale po bie. Ashtu si në shumë vende evropiane, ushtria nuk ka mjaftueshëm njerëz.
“Oficerët në mbarë Evropën thonë se të rinjtë janë gjithnjë e më pak të interesuar për ushtrinë, armët dhe luftën”, tha për DW analisti ushtarak Vlade Raduloviç.
“Edhe ata që aplikojnë në shërbimin profesional, për shkak të filmave dhe lojërave, kanë menduar se do të jenë si Rambo. Dhe pastaj përballen me realitetin në kazermë që devijon nga marketingu. Zhgënjimi ndodh shpejt tek një pjesë e të rinjve dhe ata nuk e gjejnë veten në të”, shton ai.
Dhe në Serbi, thotë ai, ushtarët profesionistë, nënoficerët dhe oficerët përballen me pyetje banale: A kanë të drejtë për një fundjavë falas, pushime, sa është orari i punës dhe sa është paga? Dhe e gjitha kjo i bën të vendosnin të punojnë më mirë në sektorin privat.
Edhe kryeministri kroat Andrej Plenkoviç ka paralajmëruar rikthimin e shërbimit të detyrueshëm ushtarak pas mbarimit të shkollës së mesme dhe debati në Kroaci është i ngjashëm me atë në Serbi. Sinjale të tilla vijnë dhe nga Kosova.
“Do të ishte mirë që çdo i ri të jetë i gatshëm për çdo gjë, nëse vendi përballet me ndonjë lloj konflikti”, na thotë një i ri në Prishtinë. Një tjetër thotë: “Unë mendoj se do të ishte më e arsyeshme nëse të gjithë do të kishin një zgjedhje të lirë, dhe jo ajo të ishte e detyruar ose e imponuar”.
Siç ka shkruar tashmë DW, një sërë vendesh evropiane kanë rikthyer shërbimin e detyrueshëm ushtarak në dhjetë vitet e fundit. Ukraina dhe Lituania e bënë këtë pas aneksimit të Krimesë, Suedia që nga viti 2018, Letonia që nga ky vit.
Në Norvegji dhe Danimarkë, ushtria është e detyrueshme, por ka mjaft vullnetarë për të rimbushur forcat, kështu që askush nuk detyrohet të shkojë në fund. Edhe në Gjermani ka një diskutim të gjallë për kthimin e shërbimit të detyrueshëm ushtarak.
Një sondazh i fundit tregon se 52 për qind e gjermanëve mbështesin shërbimin e detyrueshëm, ndërsa 32 për qind janë kundër tij. Megjithatë, sa më të vjetër të jenë të anketuarit, aq më të zjarrtë janë ata në mbështetje të shërbimit ushtarak.
Të rinjtë në rrugët e Berlinit japin përgjigje të ndryshme në një sondazh të DW: “Mendoj se të gjithë duhet të bëhen ushtar që nga mosha 18-vjeçare e tutje, sepse aktualisht kemi shumë pak ushtarë këtu”, thotë një i ri.
Një tjetër shprehet se është çmenduri që njerëzit i bashkohen ushtrisë vetëm për të vrarë më vonë veten në luftërat e organizuara nga dikush nga komoditeti i zyrës së tyre. “Ndoshta duhet të fusim sërish duelet? Le të vrasin njëri-tjetrin (ata nga zyrat) dhe njerëzit e tjerë të jetojnë të lirë”, thotë ai.
Vlade Raduloviç thotë se, përpos problemeve reale, arsyeja e bisedimeve të vazhdueshme për shërbimin ushtarak duhet kërkuar edhe në politikë. “Shpesh është një marketing i lirë, veçanërisht në rajonin e Ballkanit. Është bukur të ngrihet tema e armëve dhe e ushtrisë, sepse ndez emocionet e votuesve”. /tesheshi.com/
