Zumera Alili ligjëron lëndën e Psikologjisë dhe Logjikës në Medresenë ‘Isa Beu’ në Gostivar. Ka një mision të madh të cilin ia dikton profesioni: të përgatisë breza të denjë nxënësesh për të nesërmen, që padyshim do kenë si bazë formimin fetar. Por kjo është dhe pika më delikate, kur kihet parasysh se nuk janë të pakët zërat sot në botë, por dhe në shoqërinë tonë shqiptare, që tek edukimi fetar, apo më saktë tek feja, shohin një “fjalëkyç” problematikash, ndërkohë që është e kundërta, siç përpiqet ta mbrojë dhe argumentojë ligjëruesja Alili…
Bisedoi: Artlind Reçi
Jetojmë në një kohë ku po përbën “këmbanë alarmi” fakti që brezat e adoleshentëve dhe të rinjve sot po marrin shumë shkollim e pak edukim, kjo dhe për shkak të hutimit që ka sjellë konsumizmi dhe teknologjia. Ju si i përgjigjeni kësaj sfide?
Po, kjo është plotësisht e vërtetë. Si fillim kemi aplikuar disa risi, që themi se kanë patur efekt pozitiv, derisa çdo vit ka një rritje të dukshme të regjistrimit të nxënësve në Medresen tonë. Le të themi që janë disa rregulla ku nxënëset e kanë të obligueshme t`i zbatojnë, ku e para është se ata kanë uniformat dhe duhet që t`i mbajnë ato në shkollë; ushqimi është i njëjtë për të gjithë; por ç`është më e rëndësishmja, kur nxënëset hyjnë në ambjentet shkollore, dorëzojnë celularët prej fillimit të orës deri në fund të mësimit, që më pas u jepen kur përfundon proçesit mësimdhënës. Sakaq, përveç lëndëve fetare janë edhe lëndët shkencore, gjë që u jep më pas hapësirë që të ndjekin studimet e larta në çdo fushë ku të dëshirojnë. E veçanta tjetër është se jo gjithçka është e përqëndruar brenda ambienteve shkollore dhe proçesit mësimor, pasi organizohen aktivitete të ndryshme, si me theks didaktik e si me theks argëtues, shplodhës dhe edukues.
Sa e vlerësoni të dobishme edukimin fetar te gjeneratat e reja?
Duke u nisur nga ajo se fjala e parë në Kur’an është ‘Ikre’ pra ‘Lexo’, prej këtu ne e shohim se edukimi fetar është i dobishëm dhe i nevojshëm. Ne lexojmë, shikojmë nëpër rrjete devijimin e të rinjve në mënyra të ndryshme, siç është droga, alkooli, vetëvrasjet etj., ndërkohë që është e qartë se Islami i ndalon, dhe kjo ndihmon për një shoqëri më të shëndoshë. Përveç këtyre, tek të rinjtë, duke e marrë parasysh edhe periudhën e adoleshencës si një periudhë të vështirë, periudhë krize, ku tek ata mund të jetë prezent ankthi, depresioni, mungesa e vetëbesimit, ndjenja e inferioritetit, pakënaqësitë trupore etj., – një periudhë tejet delikate kjo – dhe është pikërisht edukimi fetar që ndihmon që kjo moshë t`i tejkalojë këto vështirësi; dhe biles nëse praktikohen të gjithë rregullat e edukimit fetar, atëherë është edhe më e pamundur që të kalojnë në gjendje krize, ngase sa më shumë që njeriu të edukohet në aspektin fetar aq edhe më e shëndetshme do të jetë gjendja shpirtërore e tij. Së pari dhe ç`është më e rëndësishmja, feja të riun ndihmon në identifikim; me edukim fetar i riu vetëdijësohet për përgjegjësitë e veta siç është përgjegjësia ndaj vetvetes, rrethit, familjes, shkollës etj. Ky edukim zhvillohet në mënyrë graduale, siç e pohojnë dhe emra të mëdhenj të kësaj fushe, ku veçoj Jean Piage, Laurence Kohlberg apo Carol Gilligan.
Ç`lloj islami u prezantoni fëmijëve? Jua bëj këtë pyetje, pasi kjo është ndër temat më të nxehta sot diskursin global…
Unë nuk jam teologe, por ligjëruese e lëndës së Psikologjisë dhe Logjikës. Sigurisht që në lëndën time mund të flas dhe për fenë, besimin, Islamin më konkretisht, pasi lidhen natyrshmërisht me njëra-tjetrën; ose mund të diskutojmë jashtë procesit mësimor në lidhje me Islamin, të shprehim mendime; ama janë profesoreshat teologe që merren më specifikisht me edukimin islam tek nxënëset, duke qenë se janë më adekuate. Por do mjaftonte çka thashë më sipër për ta kuptuar se Islami që marrin nxënëset, brezi i adoleshentëve dhe të rinjve këtu, është ai që duhet të jetë: arsimim i gjithëanshëm, edukim me themele të thella dhe të shëndosha, argëtim, zbavitje dhe rendje pas gjërave të mira.
Në gjykimin tuaj, a mjafton që edukimi fetar të merret vetëm në institucione fetare siç janë dhe medresetë, apo duhet të merret dhe në institucione shkollore laike?
Për mendimin tim, edukimi fetar duhet të jetë si lëndë edhe në institucionet arsimore, që ndryshe klasifikohen si laike, pasi dhe feja është një pjesë e qenësishme e dijes së nevojshme për njeriun; por dhe varësisht vendit, se ja, fjala vjen në Gostivar ku popullata dominohet nga myslimanë, patjetër që do ishte normale që mësim-besimi të ishte si lëndë dhe në të tjera institucione arsimore veç medreseve, sepse është obligim si për prindin ashtu edhe për edukatorin t`ja mësojë fëmijës se kujt religjioni i takon, detyrat e religjonit, obligimet etj. Pa përmendur këtu ndikimin pozitiv të religjionit tek të rinjtë. /tesheshi.com/
