Dihet që Ibrahim Dalliu ka qenë një ndër figurat e shquara klerikale të periudhës së Rilindjes Kombëtare, por ende dimensioni i tij publik nuk është zbuluar në të gjithë përmasën e vet.
Ai ishte ishte studiues i zellshëm fetar, përkthyes, poet, publicist, mësues dhe aktivist i jashtëzakonshëm.
Nga gazeta “Dajti” e vitit 1924 kemi mundur të marrin një prej krijimeve të tij satirike e cila i dedikohet mënyrës së si e ashtquajtura pari e kohës organizonte festa, ndryshe zijafete, të cilat degradonin më pas në shfrenim. Sigurisht që aty nuk përfshihen të gjithë, pasi si në çdo kohë edhe atëherë ishte një pjesë fisnike e parisë e cila u përmbahej normave të jetës qytetare, e madje rezatonte prej tyre duke trashëguar dhe një traditë të caktuar që ne sot e shohim me endje.
Shkrimi i tij titullohet “Iftari Alla Franga”, shkruar i gjithi në dialektin tiranas. Duhet të kemi parasysh se në atë kohë, iftari përbënte jo vetëm një gosti tradicionale me bazë fetare, por ishte dhe një rit gastronomik që diktonte një lloj entuziazmi publik.
Më pas, me ndalimin e fesë tradita e tij mbeti e kufizuar, dhe e fshehur sigurisht, brenda një rrethi njerëzish besimtarë që nuk iu dorëzuan regjimit. E tashmë, prej vitesh kjo traditë ka nisur të rijetësohet, krahas dhe abuziviteve të cilat vihen re sidomos ndër njerëz me pushtet që nuk arrijnë dot ta kuptojnë se ç’përfason një iftar pas një agjërimi.
Dhe shkrimi duket sikur iu është kushtuar pikërisht atyre, pushtetarëve dhe të ashtëquajturve intelektuale, që jo vetëm iftaret por dhe të tjera festave jua ndryshojnë kahjet në mënyrën e kremtimit.
Shkrimi:
Si derë e madhe, hane m’Damet, që jam, e paç da mendjen që hane me ba simjet një iftarllëk oksidental, (jo si ai që pat ba Z.R. Fico Nemseliëvet për aksham me pije alkolike në sofrët, por ma bukur modern fare) në mes të ditës në ora 12 Alla Franga; (sikundër janë tub a e shumta e njerzve të mdhej politikaj uintelektualë e tjerë. Mirpo takamin alla Franga në Dajtin Ala Turka e pashë se e kamë metë, m’u desh me i dhanë karar që ta baj aq iftar drekuer në tjetër vend; po ku? U mendueshë e tash ma mirë se në Tomorr s’bahet kund; se aty rrinë ditë e natë penxheret mbyllë e sna shef kush; aty gjinesa asht Makbule (veç Makbulit); aty asht vend i naltë, vend qelibaresh (s ii thanë fjalës: gjynahestë, bari qibareste); aty në kët far zotnilleku bile shitet një kafe një ksermë; velhasili n;at vend të dëshiruem oprej gjtihë trokësh, të cilëve iu shkon lang prej goje me e me pa aheng e kërcim çenjijesh, por me qenë se janë filus ma fishe kah xhepat ikin tue krue kryet’ n’at vend që të kenë për t’ardhë me pa parisjanet e persjanët habiten krejt prej qefit që bahet mrena, (me kët farë gjidishi shpejt kimi për të dalë çirak; pra vendosa me i thirr për aty njikta shoqe e shkoë që vijnë: Z.Z.Zekthin, Krapin, Akrepin, Kacabunin, Gjarpnin, e Zo Zo Riqnën, Ushajzën, Grenzën e Mickonjen e tjerë zonja e zotni së bashku, (se ashtu bahet alla franga me i përzie plestat).
Kur u mblodhën ata, zunë me pi nga një a dy të rrushit sa për me çel anën e bukës, krisi edhe ahengu për bukuritë e jetës, u harrue iftari, kush pyti ma për bukë?! A ke raki mer më qafsh… e u dejnë e u kramashitën sa që kujt i shifte me do e mos i bite në mend vjershë e shkodranit:
Sufi Turk e lala Ndre
Të dy qena pa fe
Hajshin mish e pishin venë
Nuk e njifte qeni qenë
Kush a i turk kush a i krishtenë.
Un e mjera ngela me gisht në gojë tu u mendue e thash me vehte: Nuk e la pa shkue mbas iftari ke krye Myftiu me shokë e t’i lutem që të bajë ndonjë derman për ndalimin e këtij far sefaheti se jo për tjetër po hem vallahi hem bilahi u bëmë trokë ha!
MRRELA
16 prill 1924
/tesheshi.com/
