Nga Blendi Gashi
Kosova po aq në gjendje mjerane sa i përket sistemit të drejtësisë, ngjashëm si Shqipëria. Që nga paslufta, sistemi prokurorial dhe ai gjyqësor janë kritikuar për degradim, politizim dhe pafuqi për të luftuar rastet e korrupsionit, sidomos ato të nivelit të lartë.
Për 17 vite me radhë në krye të këtij sistemi janë pothuajse njerëzit e njëjtë të cilët u emëruan nga të ashtuquajturit e fuqishmit të politikës për t’iu shërbyer pikërisht më pas atyre.
Por, kërkesat e vazhdueshme që ky sistem të riformohet, ka bërë që të ndëshkohen disa prej prokurorëve e gjykatëse “veteranëve”, dhe në vend të tyre të zgjidhen emra të rinj.
Nga shtatë kryeprokurorë aktualë të Prokurorive Themelore në Kosovë, të cilët konkurruan për këto poste, vetëm tre prej tyre arritën t’i mbajnë ato: Imer Beka i Gjilanit, Shyqyri Syla i Mitrovicës, si dhe Jetish Maloku, të cilëve pra iu është besuar mandati dhe për katër vitet e ardhshme.
Ndërsa kryeprokurorja e Prokurorisë Themelore në Gjakovë, Shpresa Bakija u mund nga prokurori Ali Selimaj; ai i Prokurorisë Themelore në Pejë, Agron Galani u mund nga prokurori Agim Kurmehaj; kreu i Prokurorisë Themelore në Prizren, Sylë Hoxha u mund nga Admir Shala; dhe kryeprokurori i Prokurorisë Themelore në Ferizaj, Agron Qalaj u mund nga prokurori Shukri Jashari.
Ndër to, bie në sy prokokurori Sylë Hoxha, i cili për një kohë ka qenë edhe ushtrues detyre i kryeprokurorit të shtetit, e që së fundmi nuk arriti të fitoi dhe një mandat. Ai, në mars të vitit 2015 u akuza nga Sevdije Morina (tashmë zv.kryeprokurore e shtetit), për degradim të sistemit prokurorial dhe për zgjatje të mandatit deri në pafundësi, gjë që nuk ia arriti.
Po ashtu, ndryshime ndodhën edhe në dy prej gjykatave më të mëdha në vend: Hamdi Ibrahimi u mposht nga Afërdita Bytyqi, e cila do ta udhëheqë Gjykatën Themelore të Prishtinës; ndërsa Kreshnik Radoniqi do të jetë kryetar i ri i Gjykatës Themelore të Pejës.
Por përkundër këtyre ndryshimeve, njohës të drejtësisë janë skeptik se po vijnë ditë më të mira për drejtësinë kosovare që është në një komë të vërtetë nga paslufta.
Ehat Miftaraj nga Instituti i Kosovës për Drejtësi, thotë se Këshilli Gjyqësor dhe Prokurorial vetëm e kanë përmbushur obligimin ligjor për zgjedhjen e kryetarëve dhe kryeprokurorëve në gjykatat dhe prokuroritë themelore.
“Dy këshillat edhe përkundër faktit se me ligj kanë pasur obligim për vlerësimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve, një gjë nuk e kanë kryer në raport me të gjithë. Poashtu dy këshillat gjatë këtij viti nuk kanë bërë vlerësimin e performancës së gjykatave dhe prokurorive lidhur me efikasitetin, rezultatet sfidat apo dështimet. Andaj emërimi i kryetarëve dhe kryeprokuorëve të rinj dhe riemërimi i disa prej tyre si duket ka qenë më shumë i bazuar se si do të menaxhojnë dhe administrojnë në të ardhmen po në asnjë mënyrë nuk ka qenë i bazuar lidhur me ndëshkimin lidhur me dështimet në kaluarën”, thotë Miftaraj, për tesheshi.com.
Riza Smaka, nga departamenti për drejtësi në AAK, mendon se me të drejtë disa nga prokurorët “pleq”, nuk kanë arritur të rifitojnë një mandat, pasi nuk kanë lënë shenjë në punën e tyre.
“Është një nga parimet themelore që puna duhet të përcaktojë pozitën, funksionin, vendin e punës! Nëse nisemi nga fakti deri më tani i pakontestuar se prokurorët në përgjithësi , me pak përjashtime, ishin inefikas. Disa nga pretendentët për funksione të mëparshme janë refuzuar, që do të rezultonte se janë refuzuar me të drejtë!”, thotë Smaka. /tesheshi.com/
