Nga dr. Mehmet Çanbekli
A fitoi Turqia në atë mbledhje të NATO-s?
Apo qeveria e Erdoganit bëri hapa prapa?
Ja disa të dhëna interesante nga ai Samit i Aleancës në Madrid, ku befasisht Erdoğan doli dhe njoftoi se Turqia e përkrah aderimin e Suedisë dhe Finlandës në NATO.
Pasi Turqia shpalosi këtë qëndrim, jam i bindur se të gjithëve na lindin pyetje:
Çfarë garancish ka Turqia se Suedia dhe Finlanda do ti’ përmbahen marrëveshjes pasi ato të hyjnë në NATO? Ato mund të thonë nesër: E di si është puna? Kërkojini këto kushte amerikanëve sepse ne po mbajmë në fakt miqtë e Amerikës, Gjermanisë dhe Francës. Kërkoni prej tyre në fillim që të ndërpresin ndihmat që japin për PKK dhe FETO.
Por që ta kuptojmë më mirë duhet të dijmë çfarë ka ndodhur më parë dhe më pas Samitit të Madridit.
– Stoltenberg deklaroi se kërkesat e Turqisë duhet të merren seriozisht.
– Suedia dorëzon tre të kërkuar në Turqi
– Amerika dorëzon autorin e sulmit në Reyhanli ku humbën jetën 53 civilë turq.
Në Madrid pati disa detaje që jo të gjithë i vunë re.
Turqia nuk suportoi aderimin e këtyre dy shteteve në NATO. Ajo thjesht hoqi veton për aderimin e tyre.
Pas kësaj Erdogan doli dhe tha:
“Nëse ato nuk i përmbahen marrëveshjes tonë, ne e kemi të lehtë të mos e miratojmë marrëveshjen në parlamentin tonë”. Duke treguar kështu se iniciativa turke ishte thjesht një hap dashamirës për aderimin e këtyre vendeve. Por nuk ka përfunduar me kaq.
Në këmbim të kësaj, Turqia nënshkroi me dy vendet marrëveshje të bashkëpunimit mes shërbimeve të Inteligjencës, për të hetuar veprimtarinë e FETO-s dhe PKK-së në këto dy vende, ndalimin e përkrahjes financiare për këto dy organizata.
Efektet:
-Biden miraton marrëveshjen për shitjen e F16, Turqisë.
-Ndërsa Erdogan deklaron përkrahjen amerikane në Munbixh.
-Opozita greke deklaron se Greqia dështoi në Madrid, për ta vendosur Turqinë në bankën e akuzës se gjoja po shkatërron NATO-n.
Sipas opozitës greke, Mitsotakis duhet të vijë në këmbë nga Madridi, sepse ai dështoi atje dhe turqit fituan.
– Amerika kushtëzon shitjen e F16 me aderimin e Finlandës dhe Suedisë në NATO.
– Turqia e kushtëzon këtë aderim me hapjen e rrugës në Munbixh, prej amerikanëve.
– Ndërsa Greqia, që nuk rri pa futur hundët në çdo takim që lidhet me Turqinë, për të penguar atë, kësaj radhe doli bosh.
Por le të vijmë tek pyetja më e rëndësishme:
A fitoi vërtet Turqia?
Kjo është një lojë politike që Turqia po e luan shumë mirë. Njësoj si loja e Evropës për aderimin e Turqisë në BE, tashmë është radha e Turqisë të bëjë të tilla lojëra me nervat e Evropës.
Erdogan e hodhi jashtë Turqisë “bombën greke” se gjoja Turqia kërkon shkatërrimin e NATO-s. Tani ajo “bombë me sahat” është në prehërin e Suedisë.
Turqia ka kërkuar nga Suedia dhe Finlanda 33 persona të kërkuar nga drejtësia e saj, anëtarë të FETO-s dhe PKK-së.
Ndërmjet tyre janë:
– Imami i Gylenit në Izrael, Harun Tokat.
– Kryeredaktori i gazetës gyleniste ZAMAN, Bulent Kenesh,
– Ragip Zaraoglum shkrimtar dhe përkthyes që ka akuzuar Turqinë për gjenocid ndaj armenëve. Është gjithashtu njëri nga ideatorët e PKK-së nga vitet ’70-të që thërret për krijimin e shtetit kurd, arratisur në 2013 në Suedi dhe që ka marrë shtetësinë suedeze.
– Përgjegjësi i PKK-së për Evropën, Mehmet Seraç Bilgin.
Finlanda edhe mund të pranojë kërkesat e Turqisë, por Suedia duket më e ashpër në qëndrimet e saj.
Ajo pretendon se nuk mund t’i dorëzojë shtetasit e saj në Turqi, duke thënë se “Gjyqësori nuk mund të marrë urdhëra nga qeveria” dhe se “këto janë vlerat tona europiane.”
Tani ajo që mbetet për Suedinë sidomos, është njëra nga të dyja zgjedhjet: ose t’i përmbahet leksioneve hipokrite për vlera evropiane, por të rrezikojnë të ardhmen e tyre në NATO, ose të heqin dorë nga këto leksione dhe të pranojnë kërkesat e Turqisë dhe të aderojnë në NATO.
Turqia është në pritje, kohën e ka përpara.
Maqedonia priti 20 vjet për të hyrë në NATO, u shpreh Erdogan.
Shqipëroi: Eduart Thartori – /tesheshi.com/
