Me dy partitë e mëdha tradicionale dukshëm me rezultat të dobët, e ardhmja e Italisë përballet me gjithçka përveç sigurisë…
Kur italianët u zgjuan mëngjesin e së hënës, ka shumë gjasa të mos kenë pasur asnjë ide se cili do të jetë kryeministri i tyre i ardhshëm, edhe pse pjesa më e madhe e votave që kishin hedhur të dielën, ishte numëruar.
E ndërsa analistët një ditë më parë, thanë se duhet që qytetarët të ishin të përgatitur për surpriza, pjesa më e madhe e tyre e paralajmëruan se rezultatet do të përfundonin në një ngërç dhe do të nisnin një periudhë intensive negociatash në Romë me synimin për të mbledhur bashkë një “mozaik” qeveritar deri në fund të marsit.
Presidenti italian, Sergio Mattarella, i cili supozohet të luajë një rol neutral dhe duhet t’i japë bekimin qeverisë së re, do të drejtojë bisedimet.
Tradicionalisht, koalicioni i madh – që i ngjason më së shumti martesës së detyruar mes rivalëve – mund të arrihej lehtësisht me bashkimin e dy partive më të mëdha të vendit, qendrës së majtë të Partisë Demokratike të drejtuar nga Matteo Renzi, dhe qendrës së djathtë të “Forza Italia” drejtuar nga Silvio Berlusconi.
Por, të dyja këto parti nuk pritet të kenë mbështetje të mjaftueshme në vetvete për të krijuar shumicë parlamentare, sipas rezultateve jo zyrtare. Projektimet e para të së hënës në mëngjes shfaqin prirjen që më shumë se 50 për qind e votuesve italianë kanë mbështetur partitë populiste.
Lëvizja “Pesë Yjet”, dikur e tallur si një parti modeste e krijuar nga fryma e protestës, pritet të dalë si partia më e madhe parlamentare, me gati 33 për qind të votave. “La Lega”, e njohur më parë si Liga Veriore ka performuar edhe më mirë nga sa pritej.
Këto parti, që dikur shiheshin si lëvizje periferike, me gjasa do të kenë rol në krijimin e çfarëdo koalicioni që do të ndërtohet për të mundësuar qeverinë, në mënyrë që kjo e fundit të duket se ka reflektuar rezultatet e zgjedhjeve, thonë analistët. Përllogaritjet janë të komplikuara, pjesërisht edhe për shkak se lëvizja “Pesë Yjet” ka thënë tradicionalisht se nuk do të marrë pjesë në një qeveri koalicioni.
“Pyetja më e madhe në këtë ngërç politik ka të bëjë me ‘Pesë Yjet’. Eshtë si një lloj gradimi. A dëshiron lëvizja të shndërrohet në një parti izolacioniste apo do të kërkojë të luajnë lojë reale dhe të arrijnë marrëveshje”, thotë analisti Wolfango Piccoli.
Piccoli beson se ndërsa “Pesë Yjet” dhe “La Lega” kanë shumë gjëra të përbashkëta meqënëse janë të dyja populiste dhe euroskeptike, shumë votues të M5S i përkasin politikisht të majtës, dhe do të kundërshtonin çdo lëvizje për të bashkuar forcat me partinë e Salvinit.
Nëse ka ngërç pas zgjedhjeve, që me siguri do të ketë, qeveria e re do të duhet të përfaqësojë secilën prej aprtive kryesore në mënyrë që të ruajë përbërjen sociale të Italisë, thotë analisti Francesco Galietti.
“Eshtë një prej pak manovrave që mund të paqtojë vendin. Nëse përfundojmë me fenomene si pjesëmarrje e ulët në zgjedhje, njerëzit që votojnë partitë anti-tradicionale, kjo do të thotë se diçka ka ndodhur”, thotë Galietti.
Në këtë rast, qeveria do të duhet të drejtohet nga teknokratët, ndërsa liderët partiakë të qëndrojnë në Parlament, shton analisti.
Një tjetër opcion do të ishte skenari ku blloku i qendrës së djathtë drejtuar nga Berluskoni e që ka pjesën më të madhe të votave si koalicion, të marrë drejtimin e negociatave dhe të kërkojë të fitojë zemrat e politikanëve që mund t’u bashkohen në vijën e finishit.
“Kam ende rezerva por nëse rezultatet janë këto që kemi, duket se qendra e djathtë do të mund të tërheqë njerëz nga partitë e tjera dhe t’i bindë ata të ngjiten në bord”, thotë Giovanni Orsina, profesor i politikës në universitetin Luiss në Romë.
Por sigurisht që diçka është mëse e dukshme. Nuk do të jetë fare e lehtë.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
