Maria Branyas Morera, personi më i vjetër në botë, mbushi 117 vjeç.
Morera lindi në San Francisko në vitin 1907 gjatë valës së dytë të murtajës bubonike. Pasi babai i saj u sëmur, familja vendosi të kthehej në Spanjë në 1915 gjatë Luftës së Parë Botërore.
Babai i Morerës vdiq nga tuberkulozi në anijen që i përcolli ata përtej Atlantikut dhe në të njëjtin udhëtim, Morera vetë u plagos në një rënie, gjë që bëri që ajo të humbiste dëgjimin në njërin vesh.
Gjatë jetës së saj, ajo i mbijetoi dy luftërave botërore, pandemisë së gripit spanjoll, Luftës Civile Spanjolle dhe së fundmi, COVID-19. Ajo mori titullin zyrtar të personit më të vjetër në janar 2023 pas vdekjes së murgeshës franceze André.
E pazakontë për moshën e saj, Morera është një përdoruese aktive e X dhe përditëson rregullisht 16,000 ndjekësit e saj se si ndihet.
“Mirëmëngjes botë, sot jam 117 vjeç. Unë ia kam arritur deri këtu,” shkroi Morera në X.
Shëndeti i jashtëzakonshëm në një moshë të vonë tërhoqi vëmendjen e shkencëtarëve që duan të studiojnë trupin e saj.
“Ajo është plotësisht e kthjellët. Ajo i kujton me qartësi mbresëlënëse ngjarjet nga kur ishte vetëm katër vjeç dhe nuk ka asnjë nga problemet kardiovaskulare që janë të zakonshme tek të moshuarit. Ka qartë një komponent gjenetik pasi ajo ka disa anëtarë të familjes që kanë kaluar 90 vjeç”, tha shkencëtari Manel Esteller.
Për të ndihmuar të tjerët të zbulojnë sekretin e një jete të gjatë, Morera pranoi t’i nënshtrohej disa testeve shkencore. Janë mbledhur mostra të pështymës, gjakut dhe urinës së saj dhe do të krahasohen me ato të vajzës së saj 80-vjeçare. Mostrat do t’i lejojnë shkencëtarët të studiojnë gjenet e tyre dhe të ndihmojnë në zhvillimin e ilaçeve që mund të luftojnë sëmundjet e lidhura me moshën.
Morera ka tre fëmijë, 11 nipër e mbesa dhe 13 stërnipër. Jetëgjatësinë e saj ia atribuon rendit, paqes dhe qëndrimit larg njerëzve toksikë. Prioriteti i saj ishte një jetë pa stress dhe kjo është arsyeja pse ajo jeton në një shtëpi për të moshuarit në qytetin Olot të Katalonjës që në moshën 92-vjeçare. Deri në moshën 105-vjeçare i binte pianos, lexonte gazetë dhe ushtrohej çdo ditë.
Vitin e kaluar, ajo vendosi që nuk do t’u përgjigjej më kërkesave të shtypit për intervista, sepse kishte nevojë për paqe dhe qetësi. Vetëm pak javë pasi festoi ditëlindjen e saj të 113-të, ajo u infektua me COVID, por u shërua brenda disa ditësh. Më pas ajo u bë personi më i vjetër që i mbijetoi COVID-19, por më vonë atë vit rekordi u thye nga motra André.
Në dhjetor 2022, Morera ndau këshilla ushqimore me ushtrinë e saj të ndjekësve.
“Dhe një këshillë nëse më lejoni: në një epokë ku dietat dhe ushqimet mrekullibërëse për shëndetin po shfaqen vazhdimisht, duhet përmendur kosi, një ushqim për jetën me një numër të pafund efektesh pozitive në organizëm.” ajo shkroi në X.
Në moshën 23-vjeçare Morera u martua me mjekun katalanas Joan Moret, i cili vdiq më shumë se 46 vjet më parë, në moshën 71-vjeçare. Në përvjetorin e vdekjes së tij, ajo ka shkruar se do ta mbajë gjithmonë në zemër.
Në një intervistë me të përditshmen katalanase La Vanguardia në tetor 2019, ajo kujtoi se si pa televizor për herë të parë më 15 dhjetor 1960, kur mbreti belg Baudouin u martua me aristokraten spanjolle Fabiola de Mora. Ajo pa prindërit e saj, tre vëllezërit dhe një motër, një nga tre fëmijët e saj të vdekur, si dhe burrin e saj.
Në një intervistë tjetër në të njëjtën kohë, ajo zbuloi se ka kujtime shumë të këqija nga Lufta Civile Spanjolle (1936-1939) dhe se njerëzit tani jetojnë ndryshe nga më parë. “Paraja dominon gjithçka dhe me para mund të marrësh pothuajse çdo gjë”, tha ajo në atë kohë.
Titulli i personit më të vjetër që ka jetuar ndonjëherë i përket Jeanne Louise Calment, jeta e së cilës zgjati 122 vjet e 164 ditë, sipas Librit të Rekordeve Botërore Guinness. /tesheshi.com/
