Tapa që vidhos/zhvidhoset mbush 135 vjet të shtunën. Ajo u patentua nga britaniku Dan Rylands dhe që atëherë e ka bërë punën e tij në mënyrë të përsosur për të mbyllur thjesht dhe me besueshmëri lëngun në një shishe ose enë tjetër. Por kohët e fundit, nuk është kështu.
Që nga data 3 korrik, në Bashkimin Evropian kapaku duhet të ngjitet fort në shishe dhe kjo çmend shumë konsumatorë.
Pra, kapaku lehtësisht i shkëputshëm është i paligjshëm.
Po pse ligjvënësit urdhëruan që ajo duhet të ngjitet fort në grykën e shishes?
Ideja ishte frenimi i ndotjes. Thuhet se tapat e ndara përfundojnë në natyrë më shpesh dhe ndotin tokën, lumenjtë dhe oqeanet.
Eksperti i paketimit i Universitetit Kempten, Markus Prem, beson se evolucioni i kapakut u imponua nga “aktivizmi i pastër” dhe “larja e ndërgjegjes”, por se nuk do të ketë më rezultate të prekshme.
“A sjell ndonjë gjë në planet apo të paktën në Evropë? Jo,” tha Prem. “Industria është detyruar të shpenzojë miliarda euro për makina të reja, të gjitha për një efekt që nuk është i matshëm”.
Shoqata gjermane e shitësve me shumicë të pijeve konfirmoi pas kërkesës se prodhuesit duhej të investonin para për të përmbushur kërkesën e re ligjore. “Ne presim që kostoja të jetë në miliona,” tha shoqata. Nga ana tjetër, organizata e mbushësve të ujit mineral deklaroi se “nuk ka të dhëna për probleme të mëdha” gjatë rregullimit të prodhimit.
Me fjalë të tjera, kostot dhe ndërlikimet ndryshojnë nga rasti në rast. Në të njëjtën kohë, në Evropë dhe SHBA, ndryshe nga Azia, nuk kanë pothuajse asnjë rol në ndotjen, tha Prem. “Duhet të ishim angazhuar në diçka tjetër, nëse donim të ndryshonim diçka”.
Sipas vlerësimit të tij, zhvillimi i riciklimit dhe qarkullimit të materialeve është shumë më i rëndësishëm. “Shumë zona përdorin më tej material sintetik të vështirë për t’u degraduar për lidhje dhe paketim.” Si shembull pozitiv ai veçoi shishet PET. Shishet dhe qelqi i polietilen tereftalatit tashmë riciklohen në një shkallë prej gati 99 për qind.
“Problemi u eliminua kryesisht në Gjermani edhe para ligjit evropian”, tha Prem. Ai hodhi poshtë tezën se konsumatorët do të mësohen përfundimisht me kapakët e rinj, siç u mësuan me heqjen e qeseve plastike.
Sigurisht, shtoi ai, ka mënyra të tjera për të mbyllur paketimin, siç janë mbylljet metalike të zakonshme në shishet e birrës prej qelqi.
“Megjithatë, nuk ka mënyrë më të thjeshtë dhe më të lehtë sesa thjesht të zhvidhosësh kapakun”, tha Prem.
