Një kriminel lufte i dënuar i quajtur Kapiten Dragan po kërkon falje në qendër të Beogradit për njeriun që vrau kryeministrin serb. Ai buzëqesh para kamerës dhe askush në rrugë plot me njerëz nuk befasohet nga fushata e tij, shkruan AFP në analizën e saj.
Tridhjetë vjet pas luftës në Ballkan, disa dhjetëra kriminelë lufte të dënuar po dalin ngadalë nga burgu pasi kanë vuajtur dënimin jashtë vendit.
Pas kthimit në Serbi, ata u pranuan dhe madje u admiruan nga zyrtarë të lartë shtetërorë, të cilët tërhoqën shumë vëmendje nga mediat pro-qeveritare.
Disa kriminelë të shquar lufte vazhduan karrierën e tyre politike, ndërsa të tjerët drejtuan parada ushtarake ose shkruan libra me një qasje revizioniste ndaj historisë të shpërndarë nga botuesit shtetërorë.
Aktivistët e të drejtave të njeriut theksojnë se Serbia nuk ka kryer kurrë një vetë-ekzaminim si Gjermania pas Luftës së Dytë Botërore.
Dënimi i ambasadës amerikane
Kapiteni Sijedi Dragan, emri i plotë Dragan Vasiljkoviç, është një ish-komandant paraushtarak që vuajti një dënim prej 13.5 vjet burg për torturimin dhe vrasjen e civilëve dhe robërve të luftës gjatë luftës në Kroaci.
Fushata e Vasiljkoviç për të liruar para kohe Zvezdan Jovanovic Zmija, mikun e tij të luftës që vrau kryeministrin reformist Zoran Gjingjiç në 2003, u promovua shumë nga media pro-qeveritare.
Ambasada amerikane në Beograd e dënoi peticionin.
“Eshtë e vështirë të kuptohet pse një kriminel lufte i dënuar ka hapësirë publike për të avokuar për lirimin e një të dënuari për vrasjen e kryeministrit të parë të zgjedhur në mënyrë demokratike të Serbisë,” tha një zëdhënës i ambasadës amerikane për Zërin e Amerikës.
Mirëseardhje heroike
Historiania Dubravka Stojanoviç beson se fushata është faza e fundit në luftën kundër ideve të mbrojtura nga Gjingjiç.
Gjingjiç udhëhoqi një kryengritje që përmbysi regjimin e Slobodan Millosheviçit dhe donte të nxirrte para drejtësisë kriminelët e luftës, por ai u vra nga ish-paramilitarët e lidhur me nëntokën kriminale. Ndërkohë, ish-besnikët e Millosheviçit kanë gjetur rrugën e tyre për t’u kthyer në pushtet.
Presidenti Aleksandar Vuçiç, njeriu më i fuqishëm në Serbi, fitoi një reputacion të keq si ministri radikal i Sheshelit dhe ministri i informacionit i Millosheviçit. Ai që atëherë është shndërruar në një udhëheqës të qendrës së djathtë dhe pretendon se është i përkushtuar për t’u bashkuar me BE.
Sidoqoftë, aktivistët e të drejtave të njeriut pohojnë se Vuçiç dhe aleatët e tij janë revizionistë historikë.
“Kjo qeveri e ka kthyer shmangien e përgjegjësisë në interesin kombëtar,” tha Jovana Kolariç nga OJQ-ja me qendër në Beograd, Qendra për të Drejtën Humanitare.
Krimineli i parë i luftës që mori njohjen zyrtare nga shteti ishte Vladimir Lazarevic, një ish-komandant ushtarak përgjegjës për dëbimin me dhunë të shqiptarëve nga Kosova. Pas 10 vitesh burg, një delegacion qeveritar organizoi një pritje heroike për të në 2015.
Ai u ftua të jepte mësim në Akademinë Ushtarake Serbe, ndërsa Ministria e Mbrojtjes botoi një libër për të. Ajo bëri të njëjtën gjë me librin e Nebojsha Pavkoviç, një tjetër kriminel lufte i dënuar.
Njeri i lirë
Aleksandar Vulin, një nga bashkëpunëtorët më të ngushtë të Vuçiçit, deklaroi “fundin e turpit” në një ngjarje ushtarake në 2017.
“Askush nuk do të turpërohet më nga ata njerëz, sepse ushtria që ata komanduan dhe njerëzit që ata mbrojtën nuk u turpëruan,” tha ai për dy kriminelët e luftës të dënuar në publik.
Njëri prej tyre, Nikola Sainovic, ishte dora e djathtë e Millosheviçit. Ai u kthye në politikë menjëherë pas lirimit nga burgu në 2015 dhe iu dha një pozicion i lartë në Partinë Socialiste, një partner i vogël në koalicionin qeverisës.
Rruga e tij nga dënimi deri në lirim dhe rehabilitimin politik ndiqet nga të tjerët.
Ish-oficeri jugosllav Veselin Sljivançanin, i dënuar për masakrimin e 260 njerëzve në Kroaci në 1991, është pranuar në organin suprem të partisë në pushtet të Serbisë dhe shpesh shfaqet në mitingje.
“Ai është një njeri i lirë që e ka kryer dënimin. Çfarë do të donit, të vritej?”, tha Vuçiç kur Sljivançanin u shfaq për herë të parë.
Sljivançanin thotë se Vuçiç ishte arsyeja e vetme për përfshirjen e tij në politikë dhe një njeri “për të cilin do të jepte jetën”.
“Ne luftëtarët e kemi pasur gjithmonë mbështetjen e tij. Që kur ai mori pushtetin, ne nuk kemi pse të ecim me kokën ulur,” tha ai për mediat lokale.
E vërteta e shëmtuar
Sipas avokatit të të drejtave të njeriut Milan Antonijeviç, shteti është “logjistikisht, financiarisht dhe moralisht prapa punës së kriminelëve të luftës të dënuar”.
Antonijeviç pretendon se mbështetja e zyrtarëve për autorët e krimeve është një mënyrë e llogaritur për të kënaqur votuesit e ekstremit të djathtë.
Por historiania Stojanoviç beson se kjo fsheh “të vërtetën e shëmtuar” se shumë serbë mbështetën politikat që çuan në masakra dhe dëbime masive. /tesheshi.com/
