Nga Mensur Krasniqi
Maqedonia dhe Turqia njihen për raportet e tyre të ngushta, shpërfaqur sidomos në arsim. Jo rastësisht në lagjet e Shkupit çdo ditë e më tepër shtohet numri i të rinjve turq që vijnë për studime në Maqedoni.
Ndërsa nga ana tjetër kemi plot studentë shqiptarë që vijojnë studimet e tyre në Turqi. Më shumë se e dyta, e para ka nevojë për trajtim, për ti zbuluar “pse”-të; pra, çi shtynë turqit që të vijnë e të studiojnë në Maqedoni?! Dhe më pas, çi shtynë shqiptarët, e veçanërisht ata të Maqedonisë, që të shkojnë drejt Turqisë për tu arsimuar?
Portali tesheshi.com realizoi biseda me disa syresh, me një student turk në Maqedoni, e me disa studentë shqiptarë në Turqi.
Për studentin turk Nijazi Vatansever, Maqedonia ofron kushte më të lehta për studime në përgjithësi, mirëpo jo edhe në veçanti, meqë ai studion në Universitetin e Evropës Juglindore, drejtimi Administratë Publike, edhe atë në gjuhën shqipe.
“Unë kam ardhur në Maqedoni për studime meqë nëna ime është lindur në Maqedoni. Mirëpo nuk e kam aq lehtë të mbaroj studimet në këtë universitet meqë nuk mësoj në gjuhën amtare, por në gjuhën shqipe. Sidoqoftë duhet pranuar që ka drejtime specifike që në universitetet e Turqisë mund të plakesh e mos të diplomosh dot për shkak të standarteve tejet të larta. Ndërsa këtu në Maqedoni shumë me lehtë është të diplomosh, fjala vjen në Inxhinieri e Mjekësi sesa në Turqi”, shprehet Nijaziu.
I pyetur nëse ata po e braktisin vendin në mënyrë që mos t’ i nënshtrohen shërbimit ushtarak në Turqi, dhe vendosen në Maqedoni si studentë, Nijaziu u përgjigj kështu: “Në rregull, ka edhe të tilla raste, mirëpo gjithsesi kur të kthehesh në Turqi do të të marrin sërish për ushtar, nuk ke nga ja mban. Andaj nuk mund të them që kjo është arsye kryesore, e aq më shumë duke pasur parasysh se në Maqedoni ka edhe shumë studentë të gjinisë femërore që nuk obligohen për të kryer shërbimin ushtarak atje”, shton më tej Nijaziu.
Për studentin shqiptar në Turqi, Emir Fetai, kjo që thotë Njaziu është plotësisht e vërtetë. Sipas tij, shumica e turqve e kanë të vështirë të kalojnë provimet preliminare për tu regjistruar në drejtime të caktuara, andaj në pamundësi për ti vijuar studimet në vend, dalin jashtë shtetit, gjegjësisht në Maqedoni.
Por për shqiptarët, çdo të thotë të studiosh në Turqi?
Emir Fetai që është student në Stamboll thotë se ky metropol është shumë i rëndësishëm për një të ri që të formësohet aty.
“Aktivitetet e studentëve nuk dijnë së ndaluri këtu, mundësitë për ta zhvilluar veten në sferën që ka përcaktuar një student janë të shumta. E rëndësishme është vetëm sa njeriu arrin që ta menaxhojë kohën në mënyrë sa më racionale. Toleranca e profesorëve dhe afërsia që kanë me studentët janë elemente që nuk duhet harruar aspak. Ndoshta përmbajtjen e ligjëratave në universitet do të kishim mundësi që t’i ndjeknim edhe në vendlindjen tonë, por jam i sigurtë që diapazonin e mendimeve, perceptimin ndaj qëllimeve të jetës do ta kishim më të ngushtë. Pastaj mundësitë për t`u njohuar me njerëz profesionistë që të ndihmojnë çdoherë, krijimi i lidhjeve me njerëz që kanë vizione të mëdha për të ardhmen dhe bashkëpunimi me ta, vështirë që do të kishim arritur t’i gjejmë në vendin tonë në një masë sa këtu”, përfundoi së rrëfyeri aventurat e tij gjatë studimeve në Stamboll, studenti i vitit të tretë në Universitetin “Istanbul Ticaret University”, Emir Fetai.
Për studentin tjetër shqiptar, Erkan Xhaferi, të studiuarit jashtë vendlindjes, e posaçërisht në Turqi, është një përvojë e madhe jetësore. Si shkak për t`i vazhduar studimet në Turqi, pas disa hulumtimeve paraprake, sipas Erkanit, ishte pikërisht ngërthimi i arsimit më kualitativ ku nxirren kuadro mjaft të mirëfilltë nga universitetet e vendit në fjalë, duke u bashkangjitur bashkë me to edhe fitimi i kulturave të ndryshme si dhe përvojave të reja.
“Të largohesh nga një vend i qetë ku aty je rritur dhe për një çast të gjendesh në mesin e një vendi të paheshtur ku dinamizmi nuk ka pushim, nuk është edhe aq e lehtë sa ne mendojmë. Por duke marrë parasysh përfitimet dhe dobitë nga të studiuarit jashtë vendit tënd, kjo të ngushllon për të vazhduar deri në kryerjen e misionit final. Ajo e cila mësova nga ata kolegë të cilët janë një periudhë më të gjatë këtu ishte pavarsimi, pjekuria në një moshë më të re si dhe formësimi i një karakteri ku gjërat i sheh me një sy kujdesi të çdo detaji, ndërkohë që në Maqedoni kolegët e përvetësojnë këtë në një moshë më të vonshme fatkeqësisht”, deklaroi për tesheshi.com, studenti shqiptar në Turqi, Erkan Xhaferi.
Tjetër gjë e cila e bëri edhe më shumë të lidhet me Turqinë, sipas tij ishte jodallimi apo moskufizimi i të drejtave të studentëve që ata i posedojnë.
“Shembull konkret në kursin që tashmë jam duke ndjekur për gjuhën turke, është mosdiferencimi nga ana e profesorëve. Fjala vjen, në rastin e vajzave, edhe pse ndonjëra mund të jetë me mbulesë, kjo nuk përbën asnjë shkak për ndonjë diferencim, të parit ndryshe, qoftë dhe paragjykim. Pra, në sistemin arsimor turk ndihesh ai që je dhe e jeton identitetin tënd pa asnjë problem. Mundësite që ofrohen në Turqi, do kisha mundur t`i shoh vetëm në ëndërr, edhe atë ëndërr me sy hapur. Më vjen keq për gjendjen që është por asesi nuk shuhet ajo ndjenjë dhe ai besim se nesër ne do jemi revolucioni i atij vendi”, vijon më tutje Erkan Xhaferi. /tesheshi.com/
