Dita e Shën Valentinit festohet çdo 14 shkurt. Festa u krijua nga Papa Gelasius I në vitin 496, ose ndoshta Papa Feliks III, nëse do të besojmë në pretendimet e historianit T.P. Vajzmena (Njeri i mençur).
Ndër ata që ndihmuan në riformulimin e kësaj dite në një ditë romantike ishin Chaucer dhe Shakespeare, dhe pasi Hallmark prezantoi kartolinat e para të Ditës së Shën Valentinit në vitin 1913, festa ishte në rrugën e saj për t’u bërë festa e zemrave dhe luleve që ne njohim sot.
Por sigurisht që nuk filloi kështu. Kur Gelasius – ose Felixi – shënoi 14 shkurtin si festën e Shën Valentinit, ai në mënyrë efektive përvetësoi një festë pagane romake dhe ndoshta para-romake që më parë festohej më 15 shkurt: Luperkalia.
Kjo datë nuk ngjante me ditën e sotme të Shën Valentinit. Gjegjësisht, burimet e cilësojnë si një “festë të egër”, shkruan Big Thin
A ekzistonte një Shën Valentin?
Sigurisht që nuk kishte Shën Valentin. Edhe Gelasius duket se nuk dinte saktë por shumë pak për të, duke hamendsuar dhe quajtur atë njërin nga ata “emrat e të cilëve nderohen me drejtësi midis njerëzve, por veprat e të cilëve i di vetëm Zoti”.
Sipas legjendës e legjendat dihet se çka janë, ai ishte një prift i shekullit të 3-të, të cilit iu pre koka nga perandori romak Klaudi II për shkak se ndihmoi ushtarët e krishterë romakë të martoheshin.
Kjo mund të jetë e vërtetë ose jo e vërtetë, por Claudius besohet se ka urdhëruar prerjen e kokës së dy burrave të quajtur Valentinus në shekullin e 3-të, të dy më 14 shkurt.
Në atë kohë thuhet se jetonte Shën Valentini i Interamnës, i cili mund të ketë qenë ose mund të mos ketë qenë i njëjti person me Shën Valentinin e Romës të cilit ju pre koka. Kishte edhe një Shën Valentin të tretë. Ndoshta. Lupercal, por asgjë e saktë… vetëm hamendësime.
Festimi i Luperkalias filloi në një shpellë të quajtur Luperkal, të cilën arkeologët modernë besojnë se e gjetën në vitin 2007 në anën veriore të Kodrës Palatine në Romë.
Dyshohet se ishte streha ku ndodheshin binjakët nga mitologjia romake, Romulus dhe Remus, kur ushqeheshin nga një ujk.
Servilius, i cili shkroi komente mbi veprat e lashta, pohoi se shpella ishte gjithashtu vendi ku perëndia Mars mbarti nënën e binjakëve, priftëreshën Rheu Sylvia.
Thuhej se ky çift kishte themeluar Romën dhe duket se pikërisht në atë kohë filloi festivali i Luperkalias. Festimi, i cili filloi me flijimin e dy dhive dhe një qenushi, ku u drejtua nga priftërinjtë e njohur si Luperci.
Por çka ndodhi kur Plutarku, duke spekuluar shumë më vonë, sugjeroi se tradita mund të ishte bartur nga grekët, të cilët me sa duket ishin shumë të kënaqur me therrjen e këlyshëve. Therrjen e bënin aq shpesh saqë kishin edhe një fjalë për të, Periskulakismoi, që gjoja do të thotë “pastrimi i këlyshëve”. Ndërsa romakët e morrën mishin nga dhia e ngordhur dhe nga lëkura e saj bënë shirita lëkure, kurse organet e brendshme të dhisë i vinin në shkopinj për t’u terur pastaj i hanin gjatë festivalit.
Pas flijimit të kafshëve, Luperët fërkonin kokat e dy fisnikëve të rinj ku me thikat e përgjakura që përdornin për flijimin e kafshëve, pas së cilës ata vendosnin leshin e zhytur në qumësht në mu në ato vende. Pavarësisht gjithë asaj që u pikonte në fytyrë, veshë dhe qafë, nga djemtë pritej të buzëqeshnin gjatë këtij procesi.
Rripa me lëkurë dhie
Shiritat e lëkurës së dhisë quheshin “shkurt”. Muaji i dytë i vitit e ka marrë emrin prej tyre. Rituali u vazhdua më tej nga Luperci, dhe ndoshta burra të tjerë të klasës së lartë, të zhveshur ose gjysmë të zhveshur, dhe të lyer me vaj, duke vrapuar nëpër Romë, duke ju rënë – fshikulluar dhe ngacmuar gratë me rripat e tyre. Natyrisht, si pjesëmarrësit në ritual ashtu edhe të pranishmit e tjerë shijuan alkoolin gjatë festivalit
Qëllimi i fshikullimit nuk ishte ndëshkimi, dhe gratë thjesht pretendonin të shpëtonin nga “kamxhikët” që besohej se rrisin pjellorinë e tyre.
Pas vitit 276 para Krishtit, gratë inkurajoheshin të zhvishen gjithashtu. Megjithatë, më vonë, burrat mbuluan allatet e tyre me një leckë të shkurtër.
Luperk
Festivali mori emrin e Luperk. Sipas legjendës, ai ishte një zot i lashtë në territorin e Italisë së sotme, i cili mbronte delet nga ujqërit, si dhe ishte zot i pjellorisë. Lupercalia sot.
Për paganët e sotëm të vetëshpallur, Dita e Shën Valentinit ende përmban tema nga Lupercalian, pavarësisht nga shkalla në të cilën janë zbutur aspektet e egra.
Blogu pagan Paganhumanismcanada shkruan:
“Një festë e shenjtë dhe fetare e seksualitetit dhe pasionit njerëzor, shumë elementë dhe tema janë ruajtur: kartolina për të dashuruarit, forma të kuqe zemre, beqarë që shkojnë në shtëpi me partnerë, gra të martuara që duan fëmijë, epsh, seks, fertilitet.”
Edhe pse duket se nuk ka asnjë mënyrë universale për të shënuar këtë ditë, disa kanë krijuar ritualet e tyre simbolike.
Le të kthehemi në ditën e Shën Valentinit
Sigurisht, në varësi të kujt pyesni, Dita e Shën Valentinit mund të jetë po aq e pakëndshme sa Lupercalia.
Është ajo kohë e vitit kur ne jemi të detyruar të reflektojmë për dashurinë (dështimet) tona. Beqarët dhe ata në marrëdhënie të pakënaqur mund të festojnë Ditën e Shën Valentinit në vend të kësaj. Ata që lidhja e tyre afatgjatë u shndërrua në martesë, ndoshta as nuk i kushtojnë më rëndësi kësaj feste, ose i kanë zëvendësuar lulet/ëmbëlsirat me disa dhurata më praktike.
Nga ana tjetër, nëse doni të freskoni marrëdhënien tuaj dhe të riktheni një romancë, pse të mos përdorni çdo ditë të jetës tuaj si një rast për të surprizuar të dashurin tuaj me një dhuratë ose një takim ose shtim të kujdesit ndaj njëri tjetrit.
Sigurisht që ky shtim i përkujdesit do të ketë ndikim të vazhdushëm në raportet martesore e ky imponim i kësaj dite nga media dhe forma të tjera nuk e përmirëson aspak diçka që nuk ka vazhdimësi.
Prandaj të kujdesemi se çka po festojmë dhe sa jemi të sinqertë në marrëdhëniet tona me veten tonë dhe me të tjerët Të jemi falenderues për ato që i kemi dhe tëi ruajmë me xhelozi! /tesheshi.com/
