Nga Ylli Pata
Negociatat mes amerikanëve dhe Partisë Demokratike për reformën në drejtësi po ngjajnë gjithnjë e më shumë me bisedimet për paqe me Millosheviqin në vitin 1999, gjatë kohës së luftës në Kosovë. (kujdes: paralelja është mes precedentëve dhe jo personave politikë)
Edhe pse duket e rëndë si paralele, realisht po të krahasojmë shkallët, lëvizshmërinë dhe metodikën e bisedimeve arrihet një panoramë ku amerikanët duan të çajnë një mur dhe është pala përballë që nuk do që ai mur të çahet.
Le ta analizojmë konkretisht:
Në vitin 1999, amerikanët i kërkonin Millosheviçit që të firmoste marrëveshjen e Rambujesë, sipas së cilës duhet të largonte të gjitha trupat policore dhe ushtarake nga Kosova, që më pas, një forcë e paanshme ndërkombëtare do ta merrte në dorë situatën deri në definimin përfundimtar të statusit të Kosovës.
Serbët nuk pranuan këtë propozim dhe rrjedhimisht nuk e firmosën Rambujenë.
Atëherë amerikanët dërguan një negociator shumë të aftë siç ishte i ndjeri Richard Holbrooke, i cili i propozoi Milloshevçit një draft “hibrid” që nuk prekte marrëveshjen e Rambujëse, por thjesht implementonte propozime të përziera të amerikanëve dhe serbëve.
Presidenti serb bëri një propozim alternativ që prekte thelbin.
Kjo bëri që Holbrooke të shkonte në Bruksel, ku takoi Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Havier Solana dhe Sekretaren e Shtetit, Madleine Allbright, të cilët thanë njëzëri: “We bombing”.
Dhe tani le të kthehemi në metodikën e negociatave për reformën në drejtësi.
Amerikanët propozuan një formulë që parashikon ngritjen e një sistemi drejtësie të pavarur, ku emërimi dhe seleksionimi i gjyqtarëve dhe prokurorëve do të mbikqyret nga SHBA-BE.
Partia Demokratike akuzoi mazhorancën, përkatësisht Ramën që synon të kapë drejtësinë pasi ka shumicën parlamentare për të zgjedhur të gjithë trupat e Gjyqësorit. Formula pësoi ndryshim: i dha Partisë Demokratike 2/3 e votave të Kuvendit, pra 94 deputetë. Basha e rrëzoi në tryezën e Ramës dhe nuk pranoi. Kërkoi ndryshimin e formulës së vettingut.
Amerikanët nisën të kërkojnë brenda kuvendit një grup deputetësh që do ta përkrahte reformën. DASH dhe BE në deklarata eksplicite u bënin thirrje ndërgjegjes së deputetëve të veçantë.
Ambasadori amerikan në Tiranë, Donald Lu, u dërgoi një letër 140 deputetëve ku u bënte thirrje që ta votonin reformën e cila ndan me thikë marrëdhëniet SHBA-Shqipëri.
PD e cilësoi të papranueshme dhe kërkoi që të përfshihej në negociata sërish.
Më 10 korrik, në Tiranë mbërriti Ndihmës-Sekretarja e Shtetit të SHBA-së, Victoria Nuland, e cila ka relacione miqësore me kreun e PD-së Lulzim Basha që nga koha kur ky i fundit ka qenë shef i diplomacisë shqiptare.
Zonja Nuland i dha Bashës një shans lidershipi, e përfshiu në tryezë duke propozuar që PD dhe PS të kenë të njëtin numër të barabartë antarësh në komisionin parlamentar të vettingut, i cili do të filtrohej nga një grup miks SHBA-BE.
Zonja Nuland i dha Bashës afat ditën e mërkurë që ta jepte përgjigjen e tij. Basha në fillim dha një përgjigje të drunjtë, të pakuptueshmë, por e cila u perceptua si një vullnet për të ecur drejt konsensusit. Madje media pranë PD-së e cilësuan si fitore të PD-së dhe humbje të Donald LU-së.
Andi Bejtja, i entuziazmuar shkroi se “Nuland shkarkoi Lu-në”, edhe pse zyrtarja e DASH e tha qartë se propozimi vinte nga ambasadori. Por ka edhe më. Mediat pranë PD-së dhe LSI-së shkruan se ranë “vijat e kuqe” të Edi Ramës, duke iu referuar burimeve nga opozita. Të hënën, Edi Rama konfirmoi në njëfarë mënyrë se “vijat e kuqe” ishin rikonturuar por tha se ishte i çuditur se pse PD nuk po e shqipton “Po”-në.
Sot në fakt PD-ja nuk tha “Jo”, por hapur hodhi një propozim të ri që sigurisht është një sfidë e hapur ndaj Uashingtonit. Amerikanët nuk e pranuan dhe ambasadori Donald Lu u shpreh i zhgënjyer.
Tani kanë mbetur dy termine shumë të rëndësishme: votimi i 21 korrikut dhe vizita e Joe Biden më 26 gusht.
Mos vallë vizita e zv.presidentit amerikan është për të dhënë formulën: “Ëe bombing”?! /tesheshi.com/
