Ky vit pothuajse me siguri do të jetë më i ngrohti në 125,000 vjet, kanë njoftuar shkencëtarët nga Shërbimi i Ndryshimeve Klimatike të Bashkimit Evropian, Copernicus, pasi të dhënat e muajit të kaluar treguan se ishte tetori më i ngrohtë i regjistruar.
Muajin e kaluar u thye rekordi i mëparshëm për tetorin më të ngrohtë të 2019 me një diferencë të konsiderueshme, njoftoi Shërbimi i Ndryshimeve Klimatike Copernicus (C3S).
“Rekordi u thye me 0.4 gradë, që është një ndryshim i madh,” tha Samantha Burgess, zëvendësdrejtore e C3S, e cila e përshkroi anomalinë e temperaturës në tetor si “shumë ekstreme”.
Nxehtësia është rezultat i emetimeve të vazhdueshme të gazeve serrë nga aktiviteti njerëzor i kombinuar me rikthimin e modelit të motit El Nino që ngroh ujërat sipërfaqësore në Oqeanin Paqësor lindor, shkruan Reuters.
Në nivel global, temperatura mesatare në tetor ishte 1.7 gradë më e lartë se në të njëjtin muaj në periudhën midis viteve 1850 dhe 1900, të cilën Copernicus e përcakton si para-industriale.
Një tetor i ngrohtë rekord do të thotë se viti 2023 tani është “pothuajse i sigurt” se do të jetë viti më i ngrohtë i regjistruar, tha C3S. Rekordi i mëparshëm ishte 2016, gjithashtu në një vit El Nino, sipas të dhënave nga Copernicus që nga viti 1940.
“Kur krahasojmë të dhënat tona me periudhat e mëparshme të Panelit të Klimës së Kombeve të Bashkuara (IPÇ), atëherë mund të themi se ky është viti më i ngrohtë në 125,000 vitet e fundit”, tha Burgess.
Të dhënat nga periudhat e mëparshme nga Paneli i Kombeve të Bashkuara për Klimën përfshijnë konkluzione nga burime të tilla si mbulesa e akullit, unazat e pemëve dhe koralet.
Shtatori befasues
E vetmi muaj që tejkaloi me kaq shumë rekordet e mëparshme të temperaturës ishte shtatori i këtij viti.
“Shtatori me të vërtetë na befasoi, kështu që pas muajit të kaluar është e vështirë të konkludohet nëse jemi në një klimë të re. Rekordet po thyhen tani dhe kjo më befason më pak se një muaj më parë”, tha Burgess.
Michael Mann, një klimatolog në Universitetin e Pensilvanisë, tha se “shumica e viteve të El Nino-s janë rekord, sepse ngrohja shtesë globale e El Nino-s përforcon rritjen e vazhdueshme të ngrohjes së shkaktuar nga njeriu”.
Fatkeqësi të shumta këtë vit
Ndryshimi i klimës rrit ndjeshëm frekuencën e ekstremeve shkatërruese. Këtë vit përfshiu fatkeqësi të tilla si përmbytjet që morën mijëra jetë në Libi, valët e të nxehtit në Amerikën e Jugut dhe një numër rekord zjarresh në pyje në Kanada.
“Ne nuk duhet të lejojmë që përmbytjet shkatërruese, zjarret, stuhitë dhe valët e të nxehtit që shihen këtë vit të bëhen normalja e re,” paralajmëroi Piers Forster, një klimatolog në Universitetin e Leeds-it. “Duke reduktuar me shpejtësi gazrat serrë në dekadën e ardhshme, ne mund të përgjysmojmë shkallën e ngrohjes”.
Pavarësisht se vendet vendosin objektiva gjithnjë e më ambicioze për të reduktuar gradualisht emetimet, kjo nuk ka ndodhur deri më tani. /tesheshi.com/
