Nga Bashkim Kastrati
Vendimi i Gjykatës Themelore të Prizrenit për ta dënuar me 5 mijë euro ish-punëtorin e Procredit Bank, Avdullah Thaçi, ka nxitur reagime të shumta. Ky i fundit është dënuar për shkak se kishte parë se Nexhat Çoçaj, në atë kohë drejtor i Arsimit në Komunën e Prizrenit, paratë publike të dedikuara për një manifestim për Ditën e Dëshmorëve i ka dërguar në xhirollogari të vetën.
Me të parë këtë parregullsi, Abdullah Thaçi, e ka printuar gjendjen e llogarisë së zyrtarit në fjalë dhe e ka dërguar në adresë të Lëvizjes Vetëvendosje, ndërsa kjo e fundit i ka dërguar të dhënat e pranuara në prokurori, e cila ka ngritur aktakuzë për Nexhat Çoçajn për keqpërdorim të parasë publike.
Por nga gjithë kjo nuk ka shpëtuar as Abdullah Thaçi, ndaj të cilit është ngritur padi për publikim të sekretit zyrtar dhe qasje të paautorizuar në xhirollogari të klientëve.
Pas këtij vendimi kanë ardhur reagime të shumta, por të ndryshme ku disa e kanë mbrojtur dhe përkrahur Abdullah Thaçin për veprimin e tij, pasi që është vënë në shërbim të interesit publik dhe parandalimit të korrupsionit. Ata që kundërshtuan dënimin e Thaçit kanë thënë se një dënim i tillë do të ndikojë që edhe nëse ka raste të ngjashme, askush më nuk do të tregojë.
Ndërsa një pjesë tjetër nuk e kanë përkrahur, duke konsideruar se ai është dashtë që rastin ta dërgojë në institucionet kompetente shtetërore, e jo të bëjë veprim të njëanshëm, duke u qasur në llogari të klientit të bankës.
Por askush nuk e ngriti dilemën se a ka pasur besim që Thaçi ta lajmërojë rastin tek eprorët e vetë, apo edhe tek institucionet e gjyqësisë, duke marrë parasysh se ka kritika të shumta për mosefikasitet të këtyre institucioneve dhe ndikimit të politikës në to, e Çoçajn ndoshta e ka llogaritur të fortë politikisht.
A do të kenë guxim punëtorët e tjerë që ta lajmërojnë korrupsionin?
Sociologu Adrian Gola ka thënë për tesheshi.com se shikuar nga aspekti logjik dhe praktik, një vendim i tillë i gjykatës do të ndikojë që persona të tjerë edhe nëse shohin dyshime për keqpërdorime të mos flasin.
“Edhe po të supozojmë se z. Thaçi ka bërë shkelje ligjore, dobia dhe interesi publik i veprimit të tij është pakrahasimisht me i madh se sa “shenjtëria” e një rregullore bankare. Bëhet fjale për një krim zyrtar, që pushteti synon ta marrë në mbrojtje përmes formalizmave juridike. Kjo s’ka kuptim aq me tepër kur bëhet fjalë për një shoqëri, ku ligji është zhvleftësuar si mekanizëm i drejtësisë dhe është pervertuar në mekanizëm që mbron padrejtësinë. Paradoksi thellohet kur banka në fjalë vazhdon punën qetë, ndërkohë që është pjesëmarrëse pasive në krim. Kjo pasiqë ajo ka qenë e vetëdijshme për këto transaksione abuzive dhe ka heshtë. Ajo do të duhej ndëshkuar e para”, thotë sociologu Gola.
Sinjalizuesit janë të mbrojtur me legjislacion vendor dhe ndërkombëtar
Flutura Kusari, juriste e të drejtës së medias, ka thënë për tesheshi.com se sinjalizuesit janë të mbrojtur me legjislacion vendor dhe ndërkombëtar. Ajo thotë se Abdullah Thaçi nuk është dashur të dënohet pasi që ai ka zbuluar fshehtësinë zyrtare për një interes më të lartë publik, pra që të ngrisë dyshimet për keqpërdorim të buxhetit të Kosovës. Sipas saj, me këtë rast është bërë shkelje e të drejtës së tij për liri të shprehjes në vendin e punës.
“Në Kosovë ekzistojnë disa ligje të cilat në mënyrë direkte ose indirekte rregullojnë sinjalizimin, por shumica e këtyre ligjeve nuk janë në përputhje me standardet ndërkombëtare, sidomos ato të krijuara nga Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Kjo gjykatë ndërkombëtare në shumë raste ka vendosur që shtetet kanë bërë shkelje të së drejtës së lirisë së shprehjes kur kanë dënuar sinjalizuesit andaj ato raste është dashur të përdorën si precedent për të mos përsëritur gabimet e bëra nga shtetet tjera”, thotë Kusari.
Ajo thotë se dënimi i sinjalizuesit Abdullah Thaçi është frikësim i sinjalizuesve të tjerë dhe mesazh i qartë që punëtorët do të dënohen nëse sinjalizojnë dyshime për keqpërdorime. Ajo kërkon që institucionet publike duhet të ndryshojnë legjislacionin për sinjalizues, të ngrisin kapacitetet e prokurorëve dhe gjykatësve dhe Inspektorati i Punës duhet t’i trajtojë këto raste nga perspektiva e lirisë së shprehjes.
Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut mbron sinjalizuesit
Në lidhje me dënimin e Abdullah Thaçit, ka reaguar edhe organizata “Ecë Ma Ndryshe”. Kjo organizatë përmes një letre publike, që ua ka dërguar krerëve më të lartë të shtetit dhe krerëve të gjyqësorit, ka kërkuar që të ndryshohet trajtimi juridik i rasteve kur ka sinjalizime për keqpërdorime dhe korrupsion.
“Tri rastet e sinjalizuesve të keqpërdorimeve dhe korrupsionit që kanë ndodhur vetëm gjatë vitit 2015 dëshmojnë që institucionet e Kosovës, ndonëse shprehimisht proklamojnë integrim evropian, në praktikë bëjnë të kundërtën duke i injoruar standardet e Këshillit të Evropës dhe të institucioneve tjera evropiane për lirinë e shprehjes.
Liria e shprehjes në vendin e punës është e garantuar me nenin 10 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, ndërsa precedentët e GjEDNj-së, rekomandimet dhe rezolutat e Këshillit të Evropës e kanë bërë të qartë që sinjalizuesit që publikojnë informata në interes publik janë të mbrojtur”, thuhet ndër të tjera në reagim.
Për rasti e dënimit të Abdullah Thaçit, Lëvizja Vetëvendosje në Prizren ka reaguar ashpër ndaj vendimit siç e ka quajtur të padrejtë dhe joligjor të Gjykatës Themelore në Prizren.
“Neni 203, paragrafi 2 i Kodit Penal të Kosovës thotë se ‘personi nuk është penalisht përgjegjës sipas paragrafit 1. të këtij neni nëse e ka zbuluar informacionin konfidencial për interes publik nëse interesi i tillë peshon më shumë se mos zbulimi i informatës së fshehtë’. Andaj, me aktgjykimin e vet për këtë rast Gjykata Themelore e Prizrenit, përpos që ka marr vendim të padrejtë ka bërë edhe shkelje ligjore”, thuhet në reagimin e LVV.
Çoçaj dyshohet se vodhi 61 mijë e 303 euro të manifestimit për dëshmorët e UÇK-së!
Drejtori i Arsimit komunën e Prizrenit, Nexhat Çoçaj akuzohet nga Prokuroria Themelore në Prizren se keqpërdori për 5 vjet rresht manifestimin “Remzi Ademaj”, të mbështetur nga komuna e Prizrenit.
Prandaj Departamenti i Krimeve të Rënda në Prokurorinë Themelore të Prizrenit ka ngritur aktakuzë të re ndaj drejtorit të Drejtorisë Komunale të Arsimit, Nexhat Çoçaj dhe dy arsimtarëve të po kësaj komune, Bekim Thaçi dhe Bedri Çejku.
Çoçaj ngarkohet me 5 pika, që të gjitha për keqpërdorim të pozitës ose autoritetit zyrtar, raporton kallxo.com
Ai dyshohet se gjatë pesë viteve të manifestimit të javës “Remzi Ademaj” keqpërdori hiq më pak se 61 mijë e 303 euro. /tesheshi.com/
