Nga Bashkim Kastrati
Programi për vlerësimin ndërkombëtar të nxënësve, i njohur me shkurtesën “PISA”, ka radhitur Kosovën në vendin e 68-të në mesin e 72 shteteve, të cilat i janë nënshtruar këtij vlerësimi.
Në testimin PISA 2015 janë përfshirë 28 komuna, me mostër prej 225 shkollave dhe 5161 nxënës të moshës 15 vjeçar, të cilët janë testuar në shkencë, lexim dhe matematikë. Sipas rezultateve të publikuara, arritshmëria e nxënësve kosovarë në shkencë është 378, në lexim 347 dhe në matematikë 362.
Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë ka prezantuar rezultatet e Vlerësimit Ndërkombëtar PISA – 2015. Ministri Arsim Bajrami, ka thënë rezultatet PISA- 2015 do të ndihmojnë që në testin PISA- 2018, rezultatet e Kosovës të jenë të krahasueshme me ato të shteteve të BE- së.
Ndër të tjera, ministri Bajrami ka folur edhe për 5 hapat të cilat Ministria e Arsimit i ka marrë për ngritjen e nivelit të cilësisë në arsimin parauniversitar, e të cilat janë: miratimi i Strategjisë Kombëtare për Ngritjen e Cilësisë, përfundimi i suksesshëm i procesit të pilotimit të Kurrikulës, rishikimi teksteve, hartimi i Planit Strategjik të Zhvillimit në Arsim 2017/ 2021 dhe përmirësimi i legjislacionit.
PISA tregoi nivelin e ulët të arsimit në Kosovë
Kjo renditje ka nxitur reagime të shumta tek njohësit e fushës së arsimit dhe shoqëria civile. Ata kanë vlerësuar se ky rezultat tregon për gjendjen e rëndë të arsimit në Kosovë.
Në lidhje me këtë çështje, eksperti i fushës së arsimit Dukagjin Pupovci ka shkruar në një opinion tek bunkeri, se në përgjithësi, nxënësit kosovarë ngecin shumë pas mesatares së OECD. Në fushën e leximit kjo ngecje është 146 pikë, në matematikë – 128 pikë, ndërsa në shkenca të natyrës – 115 pikë, ku 40 pikë janë të barasvlershme me një vit shkollimi. Pra, nxënësi ynë i klasës së nëntë mund të krahasohet, përkah aftësia për t’i zbatuar njohuritë në jetë, me një nxënës të klasës së gjashtë të vendeve anëtare të OECD.
Ai thotë se ngecja në raport me Shqipërinë dhe Malin e Zi është 1-2 vite shkollimi (33-80 pikë), varësisht nga disiplina ku bëhet vlerësimi.
“Prandaj, PISA-tronditja është e shëndetshme për këtë shoqëri, sepse çon në reflektim. Pse ne duhet të jemi gjithnjë të fundit në Evropë? Si erdhëm deri në këtë derexhe? Çfarë kemi bërë e çfarë nuk kemi bërë?”, ka thënë ndër të tjera Pupovci.
Ai si përfundim thotë se përmirësimi i sistemit të arsimit kërkon angazhim dhe sakrificë. Mbase duhet sakrifikuar ndonjë autostradë të re për të siguruar kompjuterë dhe internet për shkolla?
“Mbase duhet marrë vendime jo fort popullore për largim nga puna të atyre që nuk janë në nivel të detyrës, për mbylljen e klasave në zonat e largëta rurale dhe transportimin e nxënësve në shkolla ku numri i tyre është optimal? Mbase duhet rishikuar rrjetin e institucioneve të arsimit të lartë në Kosovë, shumë prej të cilave janë hapur në kohë të fushatës zgjedhore? Pra, duhen të merren hapa të guximshëm, duke filluar nga debati i hapur për problemet, deri tek marrja e masave jo të lehta për përmirësimin e sistemit të arsimit”, është shprehur Pupovci.
Kosova me gjendje të mjerueshme në sistemin e arsimit
Ndërsa Jusuf Thaçi, njohës i fushës së arsimit dhe udhëheqës i institutit “Atomi”, i cili për shumë vite ka punuar me fëmijë me inteligjencë të lartë, ka thënë se rezultatet e PISA-s na treguan atë që e kemi ditur të gjithë se Kosova e ka në gjendje të mjerueshme sistemin e arsimit dhe është me dekada e shekuj prapa vendeve të zhvilluara. Vetëm vetëdijesimi, vullneti dhe mobilizimi i mirëfilltë i gjithë shoqërisë dhe i të gjitha institucioneve mund ta shpëtojë arsimin në Kosovë, përkatësisht mund ta shpëtojë Kosovën dhe të ardhmen e saj.
“Po nuk u zgjuam sot, kur të zgjohemi herën tjetër do të jetë vonë, me siguri bota e qytetëruar do të jetë duke jetuar në ndonjë planet tjetër, ne do të jemi vetëm njëri nga llojet e kafshëve në planetin tokë”, ka thënë ndër të tjera Thaçi.
Ndryshe, Ministria e Arsimit Shkencës dhe Teknologjisë në Kosovë, cilësinë në arsim e ka shpallur si prioritet. Por, buxheti prej 270 milionë euro i ndarë për sektorin e arsimit për vitin 2016, ishte konsideruar i pamjaftueshëm për të arritur reforma, të cilat do të ndikonin në rritjen e cilësisë.
Në vitin 2000, Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD) organizoi, për herë të parë, testin PISA (Programi për Vlerësimin Ndërkombëtar të Nxënësve), qëllimi i të cilit është të maten aftësitë e nxënësve të moshës 15 vjeç për t’i zbatuar njohuritë e tyre në situata të jetës së përditshme. Kjo matje bëhet në tri disiplina: në lexim, në matematikë dhe në shkenca të natyrës. Në secilin shtet pjesëmarrës përzgjidhet një mostër reprezentative e nxënësve 15-vjeçar që i shtrohet testit. Prandaj, konsiderohet se rezultatet, pak-a- shumë, reflektojnë gjendjen reale të sistemit të arsimit dhe mundësojnë krahasimin në mes të shteteve. /tesheshi.com/
