Ramadan Ramadani, analist në NISMA, ndryshe i njohur nga shërbimet sekrete me pseudonimin “Zmija” – shqip gjarpri – që doli nga përgjimet e fundit të opozitës, doktori më i ri në shkencat e historisë, flet për zhvllimet më të fundit në Maqedoni. Ja çmendon ai për “Përzhinon”, BDI-në, BFI-në, rininë, e tjera brenga të shoqërisë dhe politikës së atyshme….
Bisedoi: Memedali Jusufi
Si i vlerësoni dinamikat e marrëveshjes së fundit në Perzhino?
Mendoj se marrë në përgjithësi dhe duke parë kompleksivitetin e gjithë krizës, kjo marrëveshje ka një dinamikë të kënaqshme në aspektin se deri më tani nuk është kaluar asnjë afat i paraparë, që edhe kjo është pjesë e marrëveshjes.
A ka ndonjë gjë për të ndryshuar nga marrëveshja e Përzhinos?
Marrëveshja e Përzhinos ngërthen mekanizma të mjaftueshëm për të zgjidhur krizën politike, por faktorët vendas dhe ata ndërkombëtarë duhet edhe më pastaj të japin zgjidhje sistematike, qoftë edhe me ndryshime kushtetuese të cilat do sigurojnë ambient demokratik dhe stabilitet të Maqedonisë edhe në perspektivën e mëtjeme afatgjatë.
Një temë aktuale që u imponua është sistemi zgjedhor. Pse na duhet një njësi zgjedhore në Maqedoni?
Një njësi zgjedhore do të kontribuonte shumë në atë që të rritej përfaqësimi i qytetarëve në përgjithësi, por edhe i bashkësive në veçanti. Në këtë aspekt mendoj se duhet të kumbojë më shumë zëri i bashkësive të ashtuquajtura të treta, para së gjithash turqve, romëve dhe serbëve të cilët disa herë dinin ti fajësonin maqedonasit dhe shqiptarët se janë ata të cilët pengojnë kandidimin dhe përfaqësimin e tyre të veçantë e kështu tani me mundësinë për shtyrje dhe lobim për një njësi zgjedhore kanë rastin e artë që të kenë përfaqësues në vete dhe të kandidojnë si të pavarur prej bashkësive të mëdha në vend.
Si e vlerësoni opozitën shqiptare në këto momente delikate që kalon shoqëria jonë?
Mendoj, në opozitën shqiptare jashtëparlamentare kur them se ata ndodhen në një moment delikat që ende pa ngritur mirë organizimet e tyre duhet të punojnë në ngritjen e shtetit dhe votuesve të tyre të ardhshëm, por besoj se kanë kuptuar pozicionin e tyre që në shembull ata gjasojnë me fëmiun e madh në një shtëpi e të cilit i bie taksirati që të jetë i zoti i shtëpisë, ndonëse ende vetë është i mitur. Besoj se do vazhdojnë të kenë ndërgjegjësimin për kontekstin dhe proaktivitetin e duhur për këtë situatë.
Po një vlerësim për partinë shqiptare në pushtet BDI-në…
Nuk mund të kem ndonjë vlerësim gjeneral për gjithë atë organizim që dikur ngërthente gjithë shpresën e shqiptarëve se do japin xhevapin politik shqiptar për Maqedoninë kurse vlerësimi momental do ishte se në BDI ka ndodhë diagnostifikimi i kreut dhe strategjisë kryesore sipas të cilës ka ndodhur gabimi dhe dështimi i deritanishëm dhe se tani bëhet pregaditjet për lëvizje dhe reforma në këtë drejtim. Gjegjësisht BDI-në tani për momentin e shoh si një pacient i cili gjatë kohë është munduar të diagnostifikojë problemin e saj në duar e këmbë, bark dhe shpinë por që pas shumë kohësh ka kuptuar se ka problem në kokë dhe pasi operacioni është i kushtueshëm i duhet pregaditje për këtë ndërmarrje dhe kurim. Kjo pasi tani me këtë rast dhe krizë edhe shumë veta brenda BDI-së e kanë kuptuar, për herë të parë, se shumëçka në këtë organizim ka funksionuar sipas parimit: “Nëse mund t’ia hedhish, futja!”
A besoni se do të kemi një rigjykim të drejtë për rastin “Mostra”
Mendoj se do duhet artikulim politik për të shfrytëzuar momentin e ri në juridikcionin në Maqedoni që do krijohet me prokurorin special dhe ndryshimin e qeverisjes, gjë që do sjellë moment të ri për rigjykim të shumë rasteve të dyshimta dhe të montuara politike, mes të cilave edhe ky.
A mund t`i besohet Gjykatës Speciale për zbardhjen e përgjimeve?
Mund t`i besohet, por mbetet operacionalizimi i mëtjemë i këtij institucioni që do varet nga vullneti dhe presioni poltik të cilin duhet ta krijojnë qytetarët.
Si i parashikoni marëdhëniet shqiptaro-maqedonase pas krizës së fundit?
Mendoj se ka ndodhur shkarkim i shumë ngarkesave artificiale që i ka vënduar regjimi i binomit BDI –DPMNE në funksion të një skeme elektorale që kishte për qëllim sundimin multietnik, por evidentimi i këtij shkarkimi do vijë vetëm pas ndryshimit të qeverisë pas zgjedhjeve të prillit të vitit të ardshëm. Tek atëherë maqedonasit dhe shqiptarët do mund të kuptojnë se sa kanë qenë të keqpërdorura politikisht druajtjet por edhe pritjet e tyre për njëri tjetrin.
Thuhet së “truri” dhe të rinjtë ikin nga Maqedonia cili është vlerësimi juaj për këtë fenomen ?
Fatkeqësisht partizimi i dendur i jetës publike në vitet e fundit, prej punësimit e deri në kulturë, solli që ikja të ishte solucion prej të parëve për mendjen, bukurinë dhe zotësinë në Maqedoni. Shqiptarët janë posaçërisht të goditur nga kjo pasi viteve të fundit ballafaqohen edhe me fenomenin e “kurbetit të afërt” ikjes së kuadrove më të mira edhe për në Shqipëri dhe Kosovë.
Shkaku i vokacionit tuaj të parë si hoxhë a mund të na thoni diçka për rolin e BFI-së në Maqedoni?
BFI-në viteve të fundit e ndjekin shumë kontroversa, por prej dështimeve monumentale të BFI-së është mosreagimi për sulmet islamofobike që bëjnë disa medie të përafërta me pushtetin. Kampanja dhe fushata këto ku direkt, me shkas ose pa shkas të afërt, sulmohet feja islame dhe simbolet e saja kurse adresa zyrtare e kësaj feje zgjedh heshtjen dhe disa herë as që bën evidentimin e tyre. Siç ishte në rastin e fundit me krizën e refugjatëve. Ashtu myslimanët në këtë vend ndodhen në pozicion të vështirë sepse janë të sharë kurse adresa e tyre e parë prej ku duhet dhënë xhevap heshtë ose është e zaptuar nga klandestinë dhe tregtarë të vizave. /tesheshi.com/
