Nën sipërfaqen e një paqeje relative në Ballkan dhjetë vitet e fundit, janë ende tensionet pranishme etnike dhe pasionet nacionaliste; dhe, negociatat midis Serbisë dhe Kosovës për normalizimin e marrëdhënieve mund të vënë në provë këtë paqe, veçanërisht nga ideja e diskutueshme e shkëmbimit të territorit – vlerëson Stratfor, një platformë që merret me analizën gjeopolitike.
“Ballkani Perëndimor është relativisht e qetë në dekadën e fundit, por përpjekjet e vazhdueshme për normalizimin e marrëdhënieve mes Serbisë dhe Kosovës mund të krijojnë kushtet për një kthim të paqëndrueshmërisë politike dhe dhunës etnike në rajon”, sipas një artikulli të Stratfor.
Stratfor vlerëson se një nga temat më të diskutueshme në bisedimet e ardhshme ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës në Bruksel më 7 shtator, do të jetë formimi i bashkësisë së komunave serbe, duke theksuar se ideja u konceptua në vitin 2013, por që atëherë shumë pak është arritur.
Dhe një tjetër, ndoshta më e diskutueshme, është “korrigjimi i kufirit”, të cilin prej disa javësh po e promovon si presidenti Vuçiç dhe si homologu i tij Thaçi, – thuhet në shkrim.
Duke shpjeguar se çfarë është saktësisht “korrigjimi i kufirit”, Stratfor thotë se është pranuar gjerësisht se bëhet fjalë për një “shkëmbim të territorit”.
“Ideja shkëmbimit të territorit cila do të krijonte një Serbi dhe Kosov është etnikisht homogjene, është diskutuar në qarqet akademike dhe politike që prej viteve ’90. Partitë opozitare dhe politikanët në të dy anët e kanë dënuar këtë propozim, i cili mund të çojë në forcimin e nacionalistëve etnike në pjesët e tjera të Ballkanit … por, në këtë moment, nuk është e qartë ende se cfarë mund të përfshijë ky ‘korrigjim’”, thuhet në analizë.
Stratfor vlerëson se të dyja palët do të përpiqen për të marrë sa më shumë territor dhe për të bërë sa më pak lëshime.
“Edhe nëse arrihet një marrëveshje, ka komplikime të natyrës logjistike, do ketë problemet të natyrës politike, ekonomike dhe etnike, gjë që do ta bëjë shkëmbimin e territorit diçka vështirë të realizueshme”, thuhet në analizën e Stratfor.
Kundërshtarët e këmbimit mundshëm i territoreve në negociatat midis Serbisë dhe Kosovës janë të shqetësuar se një shkëmbim i tillë do të mund të frymëzojë ndryshime të ngjashme të kufijve në rajon.
Duke iu referuar reagimit ndërkombëtar ndaj situatës, Stratfor thotë se Bashkimi Evropian ka qenë i kujdesshëm në lidhje me idenë e shkëmbimit të territorit. Komisioneri Johannes Hahn tha se Brukseli mund të pranojë marrëveshjen mes Serbisë dhe Kosovës, por paralajmëroi se “ajo nuk duhet të shërbejë si një plan për probleme të tjera”, ndoshta duke iu referuar Bosnjes.
Nga ana tjetër, kancelarja gjermane Angela Merkel e ka kundërshtuar menjëherë idenë e korrigjimit të kufijve, duke thënë se integriteti territorial i vendeve të Ballkanit Perëndimor është “i paprekshëm”.
Ndërsa Këshilltari i Sigurisë Kombëtare të Shteteve të Bashkuara, John Bolton tha se Shtëpia e Bardhë ka vullnetin për të pranuar shkëmbimin e territorit, ndërsa Rusia tha se do të marrë anën serbe në negociatat.
Duke pasur të gjitha këto parasysh, Stratfor thotë se diplomacia serbe do të jetë e zënë në javët e ardhshme; Vuçiç do të vizitojë Kosovën më 9 shtator dhe pastaj do të takohet me presidentin rus Vladimir Putin më 15 shtator në Moskë.
Stratfor gjithashtu e konsideron të mundshme që Vuçiç takohet me Presidentin Trump, në kuadër të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, që do të mbahet nga 24 deri 28 shtator.
“Mbështetja e Shtëpisë së Bardhë dhe e Kremlinit do të jetë çelësi për të dalë nga bllokimi i bisedimeve midis Serbisë dhe Kosovës, veçanërisht për shkak se shkëmbimin territorial do të ishte subjekt i një votim në Këshillin e Sigurimit të OKB-së”, thotë Stratfor. /tesheshi.com/
