Tragjedinë e vrasjes së një 14-vjeçari në rrethana gjysmëshkollore, te “Fan Noli” në Tiranë, qëlluar me thikë nga një bashkëmoshatar, po e pason një debat i gjerë mbi të sotmen e shkollës, shoqërisë, adoleshencës e rinisë. Prej gati kujtdo nga zërat publikë, ose atyre në rrjete, ofrohet i njëjti gjykim standart, gati klishe, mbi arsyet e ndodhisë së rëndë, e cila e nxin të tashmen, politike e shoqërore, dhe ndjell nostalgji për të djeshmen, atë që ka ikur, parë vetëm me drita vezulluese. Dhe njihet ky sindrom i natyrës psikologjike te njeriu, ku një e tashme me probleme ia bën të shkuarën nostalgjike, edhe nëse ajo ka qenë gjithëaq problematike kur është jetuar. Kjo vihet re dhe te një lloj nostalgjie për vitet e komunizmit, madje dhe te ata që e kanë vuajtur paq atë, mu pse e tashmja është plot ankthe.
Kështu, po mitizohet shkolla e djeshme, arsimtarët e djeshëm, shoqëria e djeshme, madje dhe rendi i djeshëm. Por a është realisht kështu? Jo! Diferencën e bën media. Duke mos qenë kjo media që është sot, pra ai lum informimi i publikut qoftë dhe për sherre të rëndomta, njeriu nuk bombardohej me të keqen shoqërore, e cila, edhe pse e reduktuar, ka qenë e pranishme dhe atëhere. Sherre mes nxënësish ka patur dhe atëherë, jo me thika, por me doreza, hunj apo sende me rrezikshmëri jete. Gojëndyrë ka patur dhe atëherë, karaktere problematike me prirje për të bërë të fortin në shkollë a shoqëri, pa dyshim ka patur dhe atëherë. Madje dhe imoralitet në shkolla ka patur dhe atëherë. Për të qenë të saktë, ka patur në çdo kohë e do ketë. Edhe atëherë ka patur prindër jo të aftë në edukim fëmijësh, siç ka patur dhe atëherë familje me kriza. Ka patur dhe atëherë nxënës shembullorë me varfëri ekonomike, siç ka patur tap topi nga familje me një farë niveli.
Të vijmë të shkolla: po denoncohet si e “mbarruar” në mision e me mësues pa autoritet. Eshtë dhe nuk është e vërtetë. Si në atë kohë e si sot, mësuesi, vlera apo aftësia e tij, përcaktohet nga karakteri i tij. Edhe atëherë ka patur mësues të dobët në stil pedagogjik, me karakter të dobët përballë nxënësve, në orët e të cilëve hidhej valle. Ashtu siç ka sot mësues e mësuese model, të aftë në mësimdhënie e plot autoritet. Dhe nuk është koha që prevalon mbi karakterin, por e kundërta. Të gjitha këto, mund t’i vijnë në kujtesë kujtdo që ka përjetuar arsimin nën komunizëm, qoftë edhe më vonë. Ndaj, marria për ta shpjeguar tragjedinë duke shenjtëruar të djeshmen e nxirrë të sotmen, është një marrëzi më vete. Siç është marrëzi të ushqyerit e mitit të së keqes që ka kapluar Shqipërinë, ndër ata që jetojnë e mendojnë me fiksimin se Shqipëria është qendra e botës e së keqes.
Dhe aty ku informimi ka anën pozitive, të informuarit mbi çfarë ndodh në botë, në këtë rast nuk funksion. Sepse në botë sot, apo qoftë dhe në Europë, afër nesh, kronika e zezë është më sterr se në Shqipëri. Ndaj dhe ndodh që të huaj që vijnë këtu, përkundër perceptimin që kemi ne mbi veten, Shqipërinë ku jetojmë, habiten se pse ne ankohemi aq shumë me Shqipërinë tonë. Dhe ç’është ajo që vlerësojnë më së shumti? Duhet ta keni dëgjuar: siguria! Si tha një çift italianësh që jetonin në Durrës para pak kohësh në një media: “Nuk ndodh në Itali që të bie nata dhe femra të ecë e vetme në rrugë. Ndërsa në Shqipëri mund ta shohësh një femër të vetme në rrugë dhe në mes të natës, pa u ngacmuar nga kush”.
Le të shkojmë në Amerikën e ëndërruar, edhe për cështje sigurie: dhuna vrastare në shkolla – vrasjet masive – jo vetëm që nuk ka zbrapsje por ka shtim, me gati bilanc lufte. Ndërkohë, në metropole, ka lagje të pushtuara nga krimi ku njeriu normal nuk mund të hyjë, qoftë dhe si kalimtar i zakonshëm. Megjithatë, nuk besohet të ketë amerikan që kërkon ta lërë Amerikën për këtë arsye dhe mallkon shtetin, shkollën apo shoqërinë e atyshme. Pra, ajo që ka ndodhur apo ndodh, nuk është një problematikë tipike shqiptare; shumëçka prej atyre që vuajmë në përditshmëri, në planin social apo ekonomik, janë dhe globale. Dhe jo vetëm kaq, i përkasin çdo kohe. Ajo që bën diferencën, duhet thënë, është media. Është furia me të cilën përcillet e keqja në publik, fillimisht si informim e më pas si qëndrim.
Fjala vjen, si nuk ka një hapësirë mediatike ku të promovohen modelet pozitive në shkollat e Shqipërisë: nxënës, mësues apo evente. Përhapja e së mirës, nëse medias i dhemb e keqja, mund të ishte ndër ilaçet shëruese të saj. Po kush e bën këtë?! tesheshi.com/