Nga Bashkim Kastrati
Tashmë kur temperaturat po ngritën dhe po afron pranvera, qytetarëve të Komunës së Malishevës u shtohet rreziku që të prekën nga rriqrat. Para disa ditëve është raportuar se është shënuar rasti i parë për këtë vit, ku një person është pickuar nga rriqrat.
Ndërkaq më të rrezikuarit janë ata që jetojnë në zona rurale dhe që merren me punë bujqësore, që do të thotë se mundësia për t’u pickuar nga rriqrat është e madhe.
Sëmundja “Crime Congo”, ose ethet hemorragjike të rriqrave, që shkaktohet kryesisht nga pickimi i rriqrave, ka marrë shumë jetë në Kosovë që nga përfundimi i luftës. Edhe pse janë bërë fushata vetëdijësuese, janë spërkatur zonat problematike në komuna të ndryshme, rriqrat çdo vit kanë shkaktuar viktima.
Komuna e Malishevës me ndihmën e Ministrisë së Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural e bën dizensektimin e hapësirave në këtë komunë. Ky hap i ndërmarrë ka ndikuar që gjendja të jetë më e mirë.
Edhe për këtë sezon Komuna e Malishevës me kapacitetet që i ka është e përgatitur për sezonin e pranverës. Zyra për informim e Komunës së Malishevës ka thënë për tesheshi.com se kjo komunë është duke ndërmarrë të gjitha masat për të evituar sa më shumë pickimet nga rriqrat, të cilat mund të jenë edhe vdekjeprurëse.
“Rreziku nga rriqrat është permanent, edhe pse në tri vitet e fundit nuk ka pasur raste te vdekjeve. Brenda kompetencave, Komuna e Malishevës, është e përgatitur edhe këtë vit.
Veprimet janë të harmonizuara me Strategjinë Nacionale për Luftimin dhe Parandalimin e Etheve Hemorragjike Krime Kongo, ku përfshihen, fushata vetëdijesuese, trajnimin e rasteve te prekura nga rriqrat, fushatat e repelimit të kafshëve dhe fushatat e dezinsektimit të zonave endemike”, thuhet në përgjigje.
Ministria e Bujqësisë ende nuk ka ndarë fondet për dezinsektim
Komuna e Malishevës nuk ka kapacitete të mjaftueshme për t’u përballur sezonin e ri pranveror dhe rrezikun e pickimit nga rriqrat dhe në këtë drejtim është e nevojshme përkrahja e nivelit qendror, konkretisht Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural.
Por sipas zyrës për informim të Komunës së Malishevës, këtë vit ende nuk kanë marrë përkrahje nga kjo ministri.
“Viteve të kaluara kemi pasur përkrahje, ndërsa këtë vit, sipas të dhënave, Ministria e Bujqësisë, ende nuk ka ndarë fond për dezinfektim”, thuhet në përgjigje.
Ndryshe, në Kosovë në vitin 2000-2016 janë shënuar 189 raste, nga të cilat 49 me vdekje, ndërsa vetëm në Malishevë nga 76 raste, 18 nga to kanë rezultuar fatale.
Në këtë komunë viti 2013 ishte më dramatik pasi që nga 17 persona të infektuar, 6 prej tyre patën vdekur.
Ndërkaq, sipas statistikave nga Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike rezulton 50 për qind e territorit të Kosovës qytetarët kanë qenë të prekur nga kjo sëmundje. Por kulmi i paraqitjes së sëmundjes ka qenë viti 2001,2005,2010 dhe viti 2013.
Çfarë janë rriqrat, koha kur paraqiten dhe si duhet të mbrohemi
Rriqrat janë krijesa të imta të cilat quhen parazitë. Ato ushqehen me gjakun e shumë kafshëve, nganjëherë edhe të njeriut. Rriqrat nuk kane krahë për të fluturuar, gjithashtu nuk mund të kërcejnë por ato udhëtojnë me këmbë apo transportohen nga kafshët ose shpezët.
Sezoni i rriqrave zgjat nga pranvera (mars) deri në vjeshtë (tetor/nëntor). Rriqrat janë prezent në 50% e territorit të Republikës së Kosovës në një lartësi mbidetare prej 334m -634m, jetojnë në pyje drurësh gjethorë, në shkurre deri në një lartësi maksimale prej 1,5 m mbi tokë si dhe në bari të lartë, ato presin gjahun e tyre ku duke kaluar pranë njeriu mund t`i merr me vete ku mund të pickohet nga to.
Problemi me pickimin e rriqrave në Kosovë ishte shfaqur për herë të parë në vitin 1954 në Nishor të Komunës së Suharekës, kur për pasojë vdiqën 8 persona në një familje.
Duke marrë parasysh që rriqrat gjenden në zona rurale, duhet shmangur sa më shumë ecjet nëpër mal dhe livadhe. Fëmijët duhet që të mos lejohen të luajnë në ambiente të tilla.
Duhet veshur rroba që mbulojnë mirë trupin. Mundësisht të shmangen shkurret dhe bari i lartë. Pas kalimit në pyll dhe shkurre, të kontrollohet trupi me kujdes të mos ketë rriqra, tek fëmijët të kontrollohet dhe lëkura e kokës (detyra e prindërve).
Pickimet e rriqrave nuk shkaktojnë dhimbje dhe shpesh herë i shpëtojnë syrit. Në rast të gjetjes së një rriqre të kapet ajo me një piskatore sa më pranë lëkurës dhe të tërhiqet drejt, të desinfektohet lëkura. Lëkura të mos lyhet me vaj, kollë ose vazelinë. Vendi i pickimit të shënjohet me diçka, duke shënuar dhe datën e pickimit.
Personat që jetojnë në këto zona duhet që kohë pas kohe të kontrollojnë trupin e tyre se mos i është ngjitur ndonjë rriqër. /tesheshi.com/
