Portali britanik në internet Middle East Eye (MEE) deklaron, duke cituar burime politike, paramilitare dhe sigurie të Irakut, se autoritetet iraniane në krye të Irakut kanë filluar të rishikojnë të gjitha planet e gjeneralit të ndjerë iranian Qassem Soleimani, komandant i njësive elitare Kuds, në lidhje me Irakun.
Në një raport më të gjerë, MEE thotë se më parë askush nuk guxonte të pranonte se kishte negativitet në planet e Soleimanit, por pas vdekjes së tij, të gjithë filluan të flasin për aspektet negative.
Portali britanik citon një politikan irakian afër strukturave të inteligjencës iraniane të ketë thënë se ndryshimi kishte filluar tashmë disa muaj më parë, duke shtuar se ky ndryshim pritet të ketë një ndikim në politikën dhe sigurinë irakene së shpejti. Për më tepër, ndryshimet tashmë janë ndjerë në terren, veçanërisht midis fraksioneve të armatosura, tha ai.
Ristrukturimi
MEE sqaron se reforma që Irani po ndërmerr është gjithëpërfshirëse dhe përqendrohet në ristrukturimin e “forcave paraushtarake të Iranit në Irak”. Nëse ka sukses, do të shfaqet një “drago me dy koka”.
Portali thekson se ekziston një ndryshim i madh midis Soleimanit dhe gjeneral brigade Esmail Qaani, i cili e pasoi atë. Deklarata që udhëheqësit shiitë irakenë janë të zhgënjyer me njeriun që zëvendësoi Qassem Soleimanin është shumë e butë, pasi ata janë të tronditur. Soleimani lëvizte mes tyre me lehtësi. Ai e njihte personalisht secilin udhëheqës, komandant dhe shumë nga vartësit e tyre. Sa i përket Qaanit, ai nuk e ka atë tipar dhe nuk duket se kujdeset vërtet për të.
MEE shton se ndryshimi midis Soleimanit dhe Qaanit është i rëndësishëm sepse Irani ende nuk ka arritur të plotësojë boshllëkun e lënë nga Gjenerali Soleimani dhe Abu Mahdi al-Muhandis, kumbari i shumicës së fraksioneve të Irakut, i cili u vra së bashku me Soleimanin.
Arsye të tjera për ndryshim
Përveç mungesës së Soleimanit, çmimet e ulëta të naftës dhe pandemia e virusit corona kanë detyruar Iranin e sanksionuar nga SHBA të “rishikojë” politikën e tij të jashtme në rajon dhe “përshpejtojë” planet për të ndryshuar kursin, veçanërisht në Irak.
MEE beson se qëllimi tani është të provojmë mënyra të reja dhe të rimodelojmë situatën brenda Irakut për të zvogëluar humbjet. Ata e shohin se kanë përfituar shumë nga Iraku dhe janë mbështetur tek aleatët e vjetër të cilët kanë shteruar burimet e tij dhe kanë bërë që Irani të humbasë bastionin e tij shiit.
“Ideja është të ndryshojmë vizionin e konfliktit SHBA-Iran në Irak në mënyrë që të ndjekin zhvillimin e ngjarjeve të fundit në nivelin lokal dhe rajonal,” tha këshilltari i kryeministrit irakian Mustafa al-Kadhimi, raporton MEE.
Sipas portalit, Irani po vlerëson tre faktorë: administratën e presidentit të sapozgjedhur të Shteteve të Bashkuara, Joe Biden, ndarjen e fraksioneve të armatosura besnike të Ajatollah Al-Sistani nga formacioni paraushtarak Hashd al-Shabi, si dhe zgjedhjet e ardhshme parlamentare në Irak.
Ulja e humbjeve
MEE citon fjalët e këshilltarit të kryeministrit irakian Al-Kadhimi, i cili tha se nuk është më çështja e identitetit të fituesit ose humbësit në këtë konflikt, por se si t’u mbijetojmë atyre konflikteve me humbjet më të pakta të mundshme. Irani nuk mund ta pranojë humbjen e Irakut në tërësinë e tij, as nuk mund të rrezikojë interesat e tij kryesore kombëtare. Prandaj, bërja e disa lëshimeve dhe devijimi nga disa hapa duket si një përgjigje normale për Iranin në fazën aktuale, tha ai.
Ndër ndryshimet e theksuara nga MEE është se Irani po organizon burimet e tij në Irak dhe po tërhiqet nga pozicioni drejtues që ka mbajtur deri më tani në çështjet e Irakut. Nga këndvështrimi i Iranit, politika tani duhet të jetë në qendër të vëmendjes, jo armët.
Për shumë në Bagdad, mesazhet dhe veprimet e hutuara që vijnë nga Irani dhe aleatët e tij në Irak pasqyrojnë konfliktin midis Gardës Revolucionare Iraniane dhe inteligjencës iraniane, por të gjithë liderët irakianë të intervistuar nga MEE pajtohen se vizioni i Teheranit për Irakun ka ndryshuar rrënjësisht.
Disa udhëheqës irakianë besojnë se inteligjenca iraniane po nxit fraksionet e armatosura të ushtrojnë përmbajtje, ndërsa njësitë e Kudsit i nxisin fshehurazi që të sulmojnë objektivat e SHBA, për shembull.
Tre akse
Politikanët dhe komandantët e fraksioneve të armatosura që mbështesin Iranin i thanë MME se vizioni iranian bazohet në tre akse: shpërbërjen e disa fraksioneve të armatosura, ose atë që ata e quajnë “heqja e rritjeve”, mbështetjen dhe forcimin e qeverisë irakiane, gjetjen e burimeve alternative të financimit për aleatët brenda Irakut dhe mbrojtjen e tyre nga formacionet politike të njohura ligjërisht.
Alternativa e propozuar është një qeveri e pranueshme që ka kompetenca të caktuara, por pranon praninë e një force milicie me dy koka. Pro-iraniani Hashd al-Shaabi mund të jetë njëri prej tyre, kështu që rirregullimi i tij është bërë shumë i rëndësishëm në këtë pikë.
MEE citon udhëheqësit irakianë të kenë thënë që plani i ri i Teheranit propozon mbajtjen e fraksioneve më të mëdha të armatosura me kusht që “rritjet” të pastrohen dhe “hiqen” dhe se fraksionet më të vogla të shpërbëhen plotësisht.
Një drago me dy koka
Si pasojë, rezultati do të jetë dy forca: e para është Hashd al-Shabi i rregullt dhe e dyta është forca e rezistencës, si një “drago me dy koka”, siç tha një tjetër këshilltar i kryeministrit Al-Kadhimi për MEE.
Portali sqaroi se ky propozim mund të ishte i pranueshëm në nivelin rajonal dhe ndërkombëtar, sepse do të ketë një mundësi të madhe që shteti të rimarrë gradualisht kontrollin mbi forcën e parë, ndërsa në bashkëpunim me Iranin do të punojë për largimin e kësaj të fundit nga arena irakiene.
Një këshilltar i kryeministrit irakian vazhdoi duke thënë se gjithçka do të varet nga ajo që do të rezultojë nga bisedimet Iran-SHBA. Nëse iranianët kthehen në marrëveshjen bërthamore, Irani do të mbajë fraksionet kryesore duke pranuar pjesëmarrjen e qeverisë irakiane në kontrollin e tyre. Të gjithë luftëtarët dhe fraksionet e tjera do të braktisen dhe do të lihen në mëshirën e qeverisë irakene dhe Uashingtonit.
Portali përfundimisht arrin në përfundimin se Teherani ka lëshuar udhëzime të rrepta për aleatët e tij në Irak për të ndaluar çdo sulm ndaj interesave amerikane në vend, pasi iranianët kanë frikë se mund të nxisë Presidentin në largim Donald Trump për luftë para se të largohet nga Zyra Ovale. /tesheshi.com/
