Mos u stresoni! Ose më mirë stresohuni! Përkundër namit të keq që ka pasur stresi për një kohë të gjatë, gjithnjë e më shumë po vlerësohet fakti se trysnia i ka dobitë e veta.
“Ju mendoni se stresi është i keq, por një hulumtim ka treguar se stresi mestar me burime të duhura nuk është krejtësisht i keq,” ka thënë Elisabeth Conradt, asisente e psikologjisë në Universitetin e Utah-ut.
Dallimi mes stresit të keq dhe stresit të mirë, sipas disa ekspertëve, është te mënyra si e shohim një situatë. Dallimi është mes ndjenjës së dëshpërimit, anës së shëmtuar të stresit të cilën mjaft mirë e njohim, dhe anës së mirë të stresit që quhet eustres.
Të paktën kjo është premisa që ipet në librin “The Upside of Stress: Why stress is good for you and how to get good at it” (Ana Pozitive e Stresit: Përse stresi është i mirë për ju dhe si ta menaxhoni mirë), i cili ka dalë këtë muaj. Librin e ka shkruar Kelly mcGonigal, një psikologe e Universitetit të Stanfordit, dhe ekziston një hulumtim që e mbështet qëndrimin e saj. Një studim i bërë në vitin 2013 tregon se njerëzit që e shohin stresin si reagim normal ishin më të aftë në shmangien e panikut dhe dhanë paraqitje të mirë kur flisnin në publik.
Aftësia për ta përballuar stresin mund gjithashtu t’ju ndihmojë t’i shfrytëzoni dobitë që vijnë nga kjo situatë e vështirë. Një studim i vogël ka zbuluar se disa të rinjëve u është forcuar kujtesa afatshkurtër pasi janë vënë në një situatë të stresuar shoqërore. Raporte të tjera thonë se trysnia mund t’ju bëjë më kreativë dhe më të përgjegjshëm.
I miri, i keqi dhe toksiku
Edhe pse ndodhitë e ndryshme apo ndryshimet jetësore, siç është blerja e shtëpisë apo martesa, duken ngjarje gazmore, prapëseprapë janë gjëra stresuese. “Shikuar me paanësi asgjë nuk është krejtësisht pozitive. Gjithçka varet nga ajo se si i sheh gjërat,” that Todd Kashdan, professor i psikologjisë në George Mason University (Universiteti i George Mason-it). “Njerëzit stresohen për këto gjëra dhe mendimet tona lidhur me këto situata kanë rëndësi tejet të madhe,” thotë ai.
Ngjashëm, shumica e situatave, shikuar me paanësi, nuk janë krejtëisht negative, megjithëse disa janë të tilla, tha Kashdan. Sulmet, fatkeqësitë natyrore dhe humbja e punës janë vetëm disa prej tyre. Megjithatë, këto situata stresuese janë të tejkalueshme, veçanërisht me ndihmën e familjes dhe miqve.
Mirëpo, ka raste ku stresi mund të jetë i rrezikshëm. Stresi toksik (helmues), i cili mund të bartet nga niveli i lartë fatkeqësive të shpeshta, ndodh kur reagimi i trupit tonë kundër stresit i cili zakonisht na ndihmon të përballemi me një situatë të caktuar – duke përfshirë shpeshtimin e rahjeve të zemrës dhe nivelit të hormoneve të stresit – rraskapitet. Kjo mund të shkaktojë dëmtim afatgjatë, posaçërisht te fëmijët, të cilët mund të vuajnë nga vonesa në zhvillim dhe të përballen me rrezik më të lartë nga sëmundjet kronike.
Sa më shumë që dini
Gjatë këtij studimi të vitit 2013 studiuesit të cilët u kërkuan njerëzve të flisnin para publikut iu dhanë gjysmës së pjesëmarrësve një mësim për stresin para se ata të futeshin në këtë situatë të parehatshme. Mësimi përfshinte atë se si reagimi i trupit kundër stresit është i rëndësishëm për tejkalimin e stresit dhe përfshinte studime përkitazi me dobitë psikologjike të stresit. Pjesa e atyre që e morën këtë mësim jo vetëm që kishin një reagim më të butë kundrejt të folurit në publik, siç është ruajtja e rrahjeve më të ulëta të zemrës, por edhe dhanë paraqitje shumë më të mirë sipas jurisë.
“Të folurit në publik mund të jetë gjë stresuese për shumë njerëz. Në këtë hulumtim gjithçka ka të bëjë me atë se si e vlerëson një situatë dhe si e mendon të qenët i stresuar, ” tha Conradt, i cili nuk kishte marrë pjesë në këtë studim. /tesheshi.com/