Në takimin e ardhshëm të krerëve të shteteve dhe qeverive të BE, një listë e sanksioneve të mundshme kundër Turqisë do të jetë në rendin e ditës. Kjo duhet ta detyrojë atë të bëjë lëshime në mosmarrëveshjet mbi praninë detare në Mesdheun lindor.
Bashkimi Evropian aktualisht po punon për një listë sanksionesh të mundshme kundër Turqisë në Bruksel, me shpresën se kjo do ta detyrojë Ankaranë që të kufizojë shpimet e diskutueshme për gazin natyror në Mesdheun lindor.
Greqia dhe Qipro e shohin Turqinë si një kërcënim për sigurinë e tyre. Dhe tashmë në mes të korrikut, ata nxitën që BE të merrej me sanksionet e mundshme kundër Turqisë. Por mosmarrëveshja vazhdon të përshkallëzohet, shkruan DË.
Në ndërkohë, janë mbajtur dhe vijojnë të mbahen manovra ushtarake, si një paralajmërim për luftë në rast se forca e fjalës do dështojë. Ministrat e jashtëm të BE e konsideruan të domosdoshme të renditnin një listë të sanksioneve të mundshme konkrete, të cilat ata i bënë në fund të gushtit. Presidentët dhe qeveritë e BE mund të vendosin për këto sanksione në takimin e tyre të ardhshëm në 24 shtator, tha Komisioneri i BE për Punët e Jashtme Josep Borrell. Ata munden, tha ai, jo se ata do të vendosnin ose duhet të vendosnin.
Greqia dhe Qipro po bëjnë presion
BE mbetet e kujdesshme. Borrell ka një urdhër për të negociuar paralelisht me Turqinë, në mënyrë që të ulë tensionet. Gjermania, e cila mban presidencën e BE, po përpiqet të ndërmjetësojë midis Greqisë, Qipros dhe Turqisë, por deri më tani pa sukses. Kjo është arsyeja pse Komisioni Evropian dhe grupet e punës të Këshillit Evropian, në të cilin përfaqësohen vendet anëtare, janë ende duke punuar në një listë të sanksioneve të mundshme.
Greqia dhe Qipro duan të parandalojnë zvarritjen dhe të rrisin presionin, gjë që nuk i pëlqen Komisionerit Borrell. Ata janë të gatshëm të mbështesin sanksionet kundër Bjellorusisë, të cilat janë tashmë të gatshme, vetëm nëse sanksionet kundër Ankarasë pranohen në të njëjtën kohë. Qiproja kërcënoi haptas një veto këtë të mërkurë. Dhe vendimet për sanksionet kërkojnë një unanimitet nga të gjithë anëtarët e BE, pasi mund të bllokohen nominalisht nga çdo vend.
Cilat janë sanksionet?
Kjo mbetet ende një mister. Borrell la të kuptohet se këto nuk janë vetëm sanksione kundër individëve por edhe kundër kompanive që punojnë në nxjerrjen e gazit.
“Çdo gjë që ka të bëjë me këtë problem mund të mbulohet”, thotë Borrell.
Kjo gjithashtu u referohet anijeve të përfshira në kërkimin dhe prodhimin e gazit. Për ta, portet në Bashkimin Evropian do të mbyllen dhe ato nuk do të jenë në gjendje të marrin ndonjë pjesë rezervë nga BE. Por lista mund të përfshijë gjithashtu banka që financojnë ato kompani.
Niveli tjetër do të ishte sanksionet kundër industrive të tëra në Turqi, la të kuptohet Borrell. Ato do të ndikonin në zonat ku ekonomia turke është e lidhur ngushtë me ekonominë evropiane. “Kjo sigurisht vlen për bashkimin doganor, i cili lejon shkëmbimin e mallrave midis Turqisë dhe BE me pothuajse asnjë taksë doganore”.
Dhe Turqia ka kohë që dëshiron të zgjerojë zonat e mbuluara nga bashkimi doganor. BE mund ta kufizojë atë tani. Eshtë gjithashtu e mundur që zyrtarisht të përfundojnë negociatat e pranimit me Turqinë, të cilat po vazhdojnë shumë ngadalë. Austria e kërkon këtë haptas. Anëtarët e tjerë të BE nuk janë ende të gatshëm për këtë. Bashkimi doganor dhe negociatat e pranimit janë armët më të vështira diplomatike që BE mund të përdorë kundër Turqisë.
Çfarë efekti kanë sanksionet?
“Turqia nuk do të impresionohet nga topat e mëdhenj,” tha Sinan Ülgen i Institutit Carnegie Europe në Bruksel.
“Në Ankara, ata nuk besojnë se BE do të arrijë kurrë pëlqimin e të gjithë anëtarëve në lidhje me futjen e sanksioneve. Eshtë më kundërproduktive ”.
Sinan Ülgen është një ekspert i politikës së jashtme nga Turqia dhe ai beson se BE është në një dilemë. “BE duhet të vendosë unanimisht. Kjo do të thotë që sanksionet në çdo rast do të rezultojnë shumë modeste për ta detyruar Turqinë të ndryshojë sjelljen e saj. Ajo nuk po mbron sanksione më të ashpra, ndërsa sanksionet individuale ndaj individëve ose ndërmarrjeve nuk do të kishin kuptim sepse ato nuk do të kenë efekt”, tha Ülgen në një intervistë për DW.
Krahasimi
Në një rrafsh politik, kjo është “Çanakaleja” nr.2. E para ishte ushtarake, ajo në fillim të shekullit të kaluar, ku Turqia, krejt e vetme, por me një vitalitet luftarak epik, shpartalloi një aleancë të fuqishme perëndimore, gjë që ishte përcaktuese për ekzistencën e Turqisë pas rënies së Perandorisë Osmane.
Tashmë ka ardhur momenti tjetër përcaktues, ajo që kalon nga një “Çanakale” politike, e cila rikthen Turqinë si fuqi botërore. /tesheshi.com/
