Papa Françesku u bëri thirrje të shtunën liderëve botërorë që të largojnë “retë e errëta të luftës” teksa foli në Mongoli, një vend i vendosur mes dy fuqive botërore, Rusisë dhe Kinës, ku ai është fokusuar në përpjekjet diplomatike të Vatikanit për Ukrainën.
Në ditën e parë të vizitës së tij në Mongoli, Papa mori pjesë në një ceremoni të mirëseardhjes në ambien të hapur, e cila përfshinte një procesion ushtarësh nga periudha të ndryshme, nga ato moderne me uniforma ceremoniale deri tek burrat e veshur si luftëtarë të lashtë mongolë mbi kalë.
Ai u ul pranë presidentit Ukhnaagiin Khurelsukh, i cili kishte veshur një mantel tradicional, një kapelë mongole me buzë të gjera dhe çizme.
Tetëdhjetë e gjashtë vjeçari Francesku, i cili lëviz me ndihmën e një karrigeje me rrota dhe një bastun, mbërriti në Mongoli të premten, pas së cilës pushoi një ditë për t’u përshtatur me diferencën kohore.
Qëllimi kryesor i vizitës është të vizitojë komunitetin e vogël katolik në vend, i cili me 1450 anëtarët e tij është një nga më të vegjëlit në botë.
Duke iu drejtuar presidentit, anëtarëve të qeverisë dhe trupit diplomatik, kreu i Kishës Katolike tha se ai është një “pelegrin i miqësisë që vjen tek ju në heshtje”.
Ai foli për historinë e Mongolisë, duke vënë në dukje se vendi i madh në veri të Kinës po feston 860-vjetorin e lindjes së Genghis Khan, bashkues i fiseve mongole që solli një periudhë paqeje të njohur si “Pax Mongolica”.
Ai i dorëzoi presidentit një kopje të letrës midis Papa Inocentit IV. dhe perandorit të tretë mongol Guyuk-khan nga viti 1246.
Por më pas iu drejtua çështjeve bashkëkohore.
“Qiejtë lejofshin që sot, në këtë Tokë të shkatërruar nga konflikte të panumërta, të ketë rindërtim në përputhje me ligjet ndërkombëtare”, tha ai.
“Le të shpërndahen retë e errëta të luftës, të hiqen nga një dëshirë e fortë për vëllazëri universale, ku tensionet zgjidhen përmes takimeve, dialogut dhe garantohen të drejtat themelore të të gjithë njerëzve,” tha ai.
Papa Françesku dërgoi një të dërguar, kardinalin italian Matteo Zuppi, në Kiev, Uashington dhe Moskë për të diskutuar mënyrat për t’i dhënë fund konfliktit në Ukrainë dhe për përpjekjet humanitare. Zuppi së shpejti do të shkojë në Pekin.
Fakti që Mongolia është afër Kinës, pjesë e së cilës ishte deri në vitin 1921, tërhoqi vëmendjen për marrëdhëniet e vështira të Vatikanit me Pekinin. Të dyja palët nënshkruan një marrëveshje në vitin 2018 për emërimin e peshkopëve katolikë, por Pekini e ka shkelur atë disa herë që atëherë.
Disa dhjetëra shtetas kinezë valëvitën flamuj në një turmë jashtë pallatit gjatë një ceremonie mirëseardhjeje të shtunën në mëngjes.
Në fjalën e tij, Papa Françesku iu drejtua edhe kërcënimeve ndaj mjedisit, duke thënë se traditat nomade indigjene të mongolëve respektojnë ekuilibrin delikat të natyrës, por se sot ekziston nevoja për të “luftuar efektet e shkatërrimit njerëzor” të mjedisit.
Ai paralajmëroi demokracinë e re për rreziqet e korrupsionit dhe shkatërrimit të mjedisit.
Mongolia është dëmtuar nga korrupsioni dhe degradimi i mjedisit vitet e fundit, me kryeqytetin e saj që po përballet me cilësinë më të keqe të ajrit në botë dhe një skandal përvetësimi që ndezi protesta vitin e kaluar.
Ulaanbaatar është një nga qytetet më të ndotura në botë, i cili shkaktohet kryesisht nga djegia e qymyrit në dimër.
Mongolia është një nga vendet më të prekura nga ndryshimet klimatike, me temperatura mesatare që janë rritur me më shumë se dy gradë Celsius që nga viti 1940.
Ndërsa reshjet zvogëlohen në terma afatgjatë, rreth tre të katërtat e tokës së Mongolisë po kthehen në shkretëtirë dhe po përballen me thatësirën, dhe më shumë se 200 liqene të vegjël janë tharë që nga viti 1980.
Problemet mjedisore janë përkeqësuar nga mbikullotja, me rreth 80 milionë kafshë që tani po luftojnë për të mbijetuar në tokë që mund të mbajë vetëm gjysmën e tyre, sipas shifrave të qeverisë.
Shfrytëzimi i mineraleve, i parë si një nga mënyrat e pakta për të përmirësuar ekonominë, ka kërcënuar gjithashtu furnizimet e pakta me ujë. /tesheshi.com/
