Dekada të përparimit në jetëgjatësinë, arsimin dhe prosperitetin ekonomik kanë filluar të shemben që nga fillimi i pandemisë, sipas një raporti të ri të OKB-së.
Në dy vitet e fundit, nëntë nga dhjetë vende kanë mbetur prapa në Indeksin e Zhvillimit Njerëzor të OKB-së dhe shkaqet janë COVID-19, lufta në Ukrainë dhe ndikimi i ndryshimeve klimatike.
Indeksi i Zhvillimit Njerëzor u prezantua në vitin 1990 në një përpjekje për të parë përtej PBB-së si një masë e mirëqenies.
Këtë vit, siç raportohet, Zvicra kryeson indeksin me një jetëgjatësi prej 84 vjetësh, me një mesatare prej 16.5 vitesh të shpenzuara në arsim dhe një pagë mesatare vjetore prej 66,000 dollarë.
I fundit në listë është Sudani i Jugut ku jetëgjatësia është 55 vjet, njerëzit shpenzojnë mesatarisht vetëm 5.5 vjet në shkollë dhe fitojnë 768 dollarë në vit.
Jetëgjatësia në rënie
Regresionet në shumicën e 191 vendeve të përfshira në indeks, veçanërisht për sa i përket jetëgjatësisë, i kanë kthyer vendet në nivelet e zhvillimit të regjistruara në vitin 2016, duke përmbysur një tendencë 30-vjeçare.
Në SHBA, për shembull, jetëgjatësia në lindje ra me më shumë se dy vjet që nga viti 2019. Në vende të tjera, rënia është shumë më e madhe.
Që nga prezantimi i indeksit, shumë vende janë përballur me kriza dhe janë regres, por tendenca globale ka ardhur në rritje të vazhdueshme. Vitin e kaluar, indeksi ra në përgjithësi që nga fillimi i rekordeve dhe rezultatet e këtij viti e përforcuan këtë prirje rënëse.
Efekti nuk ishte uniform. Dy të tretat e vendeve të pasura u rimëkëmbën vitin e kaluar, ndërsa shumica e vendeve të tjera vazhduan të bien.
Indeksi i këtij viti bazohet në të dhënat e vitit 2021. “Por perspektiva për vitin 2022 është e zymtë”, tha Achim Steiner, një nga autorët e indeksit, duke vënë në dukje se më shumë se 80 vende po përballen me probleme për të shlyer borxhin e tyre kombëtar.
“Jemi dëshmitarë të trazirave të thella, fundi i të cilave do të shfaqet në vitet në vijim”, shtoi ai. /tesheshi.com/
