Një vit më parë, demokracitë perëndimore po merrnin veten nga tronditja më e madhe politike në dekada. Votuesit amerikanë sapo kishin bërë një yll të reality show-t, njeriun më të fuqishëm të botës. Një kandidat presidencial që kishte fushatuar mbi një platformë përçarëse të brohoritur nga nacionalistët e bardhë, tashmë do të drejtonte demokracinë më të respektuar në botë. Një rishtar anti-Uashington shpejt do të ishte në krye të arsenalit bërthamor amerikan. Kjo i bënte burrat europianë të shtetit të mos e mbanin dot habinë.
Mes atyre që festonin, ndërkaq, ishin anëtarët e së djathtës ekstreme të Europës. Triumfi i paparashikuar i Trump ishte, për ta, një ndëshkim dramatik i status-kuosë liberale që prej kohësh e kishin përçmuar e vënë në shenjestër. Populizmi djathtist i Trump ishte konfirmim i axhendave të tyre ultra kundër-emigrantëve dhe kundër muslimanëve. Ndërsa një sërë kombesh iu drejtuan zgjedhjeve të përgjithshme në vitin 2017, këto parti e ngritën Trump si sinjalizuesin e asaj që do pasonte edhe për to.
“Bota e tyre po shkërmoqet”, shkroi në rrjetet sociale, Florian Philippot, në atë kohë zëvendës-president i Frontit Nacional në Francë, pikërisht një ditë pas zgjedhjes së Trump. “Jona po nis të ndërtohet”. 
Një vit më pas, sidoqoftë, mjedisi politik tradicional në Europën Perëndimore nuk është shkërmoqur sa dukej. Partitë e së djathtës ekstreme në Hollandë, Francë apo Gjermani fituan përqindje të paprecedent votash në vendet respektive, por nuk iu afruan marrjes së pushtetit – dhe me gjasa tashmë e kanë arritur tavanin e potencialit të tyre politik. Për më tepër, viti që kaloi, dëshmoi se të njëjtët politikanë që u ngazëllyen nga fitorja e Trump, tashmë po përpiqen ta distancojnë veten nga një president amerikan që është bërë tmerrësisht shumë jo-popullor në të dyja anët e pellgut atlantik.
Ndërkohë që politikani anti-emigracion, Geert i thuri lavde Traump pas fitores në zgjedhje, më pas, rreth kohës së zgjedhjeve në vendin e tij ai u bë më i heshtur. Kishte druajtje që në fillim se partia e tij e Lirisë, kundër Islamit dhe kundër emigrantëve mund të dilte fituese, por Ëilders e përfundoi garën pas një partie të qendrës së djathtë që e kishte lançuar veten si mur mbrojtës kundër trumpizmit.
“Votuesit tashmë i shohin me sy negativ masat e marra nga presidenti Trump”, tha për Bllomberg Neës, një sondazhues holandez, në mes të marsit.
Në Francë, 39-vjeçari, Emmanuel Macron, centristi që u lançua si i jashtëm në skenën politike, copëtoi Marine Le Pen të Frontit Nacional në zgjedhjet presidenciale. Partia franceze e ekstremit të djathtë performoi më mirë se çdo herë, por ende mbetet gjerësisht në minorancë. Ashtu si bënë edhe në zgjedhjet presidenciale të vitit 2002 në Francë me të atin e Le Pen, partitë politike, një kostelacion partish konservative dhe majtiste, e shpallën fitoren e Marine Le Pen, në raundin e fundit të zgjedjeve presidenciale si kërcënim për republikën e tyre dhe mbështetën Macron. Çfarëdo moment që t’i kishte dhënë Le Penit, suksesi i Trump është zhdukur prej kohësh.
Trump nuk është aspak një hero për të djathtën ekstreme franceze. Në një intervistë të fundit me “HuffPost”, Cécile Alduy, eksperte e politikës franceze sugjeroi se shënjestrimi nga Trump i regjimit sirian të presidentit Bashar al-Assad me sulmin me raketa si dhe vizita e tij e përzemërt verore me presidentin Makron, duhet të ketë fituar pas zemra në bazën e Frontit Nacional.
“Që kur është president, Trump ka zhgënjyer në disa çështje – përfshirë sulmet në Siri. Partia e Marine Le Pen është kundër ndëhyrjeve, ata janë në mbështetje të Assad dhe politikës se kombet duhet të qëndrojnë brenda vendit të tyre”, thotë Alduy. Ajo shton se “ka po ashtu një ndjesi se Trump, me gjithë pacipësinë e tij, mund të joshet dhe të qetësohet nga një president i ri 39-vjeçar. Kjo e minon imazhin e tij për mbështetësit e Frontit Nacional”.
Ndërkohë, lufta e brendshme mes fraksioneve ka bërë të vetën në parti. Philippot, që lëvdohej me “thërrmimin” e rendit liberal, u anashkalua dhe u detyrua të jepte dorëheqjen nga Fronti Nacional në shtator, ndërkohë që ka spekulime nga më të ndryshmet që vënë në dyshim aftësinë e Marine Le Pen për të drejtuar partinë pas dështimit në dy fushata elektorale.
Në Gjermani, partia e ekstremit të djathtë, “Alternativa për Gjermaninë”, AfD, përcolli tronditje në politikën e vendit duke hyrë në Bundestagun gjerman si partia e tretë më e madhe në zgjedhjet e shtatorit. Kritikët e së djathtës ekstreme, e lidhin AfD me rrënjë të së kaluarës së errët naziste. Por edhe figura të larta të kësaj partie e shohin sjelljen e Trump herë pas here si shumë të zbehtë.
Reagimi i paqartë i Trump ndaj një marshimi nacionalistësh të bardhë në Charlottesville, ishte “tërësisht i panevojshëm”, tha Alice Weidel, politikane e lartë e AfD-së e pyetur nga gazetarët gjermanë. Ajo madje, sugjeroi që Trump “duhet të fokusohet më shumë në poltiikë dhe më pak në Tuiter”, duke shtuar se “nëse do të kisha një listë dëshirash, atëherë do të dëshiroja që Trump të fokusohej… më shumë në pastrimin e shtëpisë së tij dhe të ishte pak më i përkushtuar ndaj përgjegjësive qeverisëse”.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
