Si për ironi të fatit, e nisa ditën e tërhequr nga një shkrim me titull, “Destinacionet më të rrezikshme në Amerikë”. Shkrimi fillon me paragrafin: “Mos na keqkuptoni. Ju duhet t`i vizitoni patjetër të gjitha këto pika pushimi, të vetme në llojin e tyre, por duhet të jeni të ndërgjegjshëm se rreziku për t’u kafshuar nga një peshkaqen, për t’u shqyer nga ndonjë ari, etj., është pak më i lartë se në shtëpi.”
Ndërkohë, në gazetat shqiptare dhe në mediat sociale gëlonte reagimi mbi vrasjen e dy turistëve çekë në Dukagjin. Mes keqardhjes që e kishte pushtuar publikun lexohej lehtësisht një ndjenjë masive turpi për masakrimin e miqve të ardhur për të shijuar bukurinë e vendit tonë, vizitë e cila në një lloj mënyre respekton përpjekjet e mijëra shqiptarëve për të sjellë turistë në vend ndërsa shteti nuk po e zgjidh dot këtë rebus.
Në perceptimin tonë, turistët nuk janë thjesht vizitorë të huaj. Ata kanë një status tjetër: statusin e mikut që vjen për të marrë gëzim dhe kënaqësi. Turisti nuk është njësoj si një i huaj që vjen për të punuar në Shqipëri. Turisti është mik që “ka ardh me bujt”. Prandaj ndihemi të turpëruar. Sepse ne shqiptarët e kemi të shenjtë mikun. Por si për çdo gjë që e duam shumë, ne njerëzit edhe këtë herë na dhembi historia, sepse filluam të humbisnim diçka me të cilën krenoheshim: mikpritjen.
Nuk dua të ndalem tek analiza mbi atë që ndodhi. Ngjarja është analizuar mjaftueshëm këto ditë. Por do ndalem në një anë të errët që e shoqëron ngjarjen, në atë të trajtimit të saj me humor cinik. Në Facebook qarkullojnë disa meme lidhur me këtë ngjarje. Njëra është një foto e filmit vizatimor “Mbreti Luan”, ku i vogli e pyet të madhin: “O ba, kafshë janë ata?”, dhe i madhi përgjigjet, “Jo bir, janë shqiptarë që vrasin turistë”. A është për t’u shqetësuar kjo meme? E po kështu dhe forma të tjera humori si këto? Natyrisht që po. Madje, shumë për t’u shqetësuar!
Ky humor cinik përhap me shpejtësi në publik një përgjithësim të pavërtetë dhe të dëmshëm: identifikimin e Shqipërisë dhe të shqiptarëve me një rast kriminal monstruoz. Dhe, në fakt, kjo “teknikë” përgjithësimi është “virozë” e viteve të fundit. Një teknikë sa diabolike, aq edhe primitive, e cila do na kthehet të gjithëve në bumerang. Si mundemi të zgjedhim t’i bëjmë kaq shumë dëm vetes, sa të artikulojmë një përgjithësim të tillë?!
E sigurt është se ata të cilët arrijnë ta artikulojnë atë nuk i bëjnë dobi Shqipërisë. Këtë verë, me krizën në Greqi, ndërsa mijëra turistë anulojnë pushimet e tyre tek fqinji ynë, e qindra hotele po falimentojnë atje, ne këtu e kishim një mundësi më shumë për të bërë biznes në turizëm. Ngjarja kriminale ndaj turistëve çekë në nisje të sezonit e “vrau” këtë korrik turizmin. Të paktën, ne të tjerët, që nuk e mbajmë veten për kriminelë, të mos bëjmë të njëjtën gjë, e ta vrasim atë çdo ditë me mënyrën si komunikojmë. Do të ishte krim ndaj vetes! /tesheshi.com/
* Dr. Reila Bozdo, Departamenti Marketing-Turizëm, Fakulteti Ekonomik, UT
