Për ta ilustruar se çfarë janë realisht marrëdhëniet mes islamofobisë dhe ekstremizmit, po huazojmë termin “përplasje injorance” të mendimtarit dhe akademikut të famshëm Eduard Said, i cili argumenton mjeshtërisht, përkundër Samuel Huntington-it, se në botë nuk ka një përplasje qytetërimesh, por ajo që vërtet përplaset është injoranca. Injoranca e të kuptuarit të “tjetrit”, e cila do të përfundojë me një konflikt pa ndonjë fitues, dhe humbësi më i madh do të jetë e gjithë fibra sociale në botë, e gjithë marrëdhënia e komunitetit të njerëzve të cilët e kanë ndërtuar ekzistencën e tyre me anë të bashkëpunimit dhe ndërveprimit.
Këtu, koncepti i injorancës nuk sillet në vëmendjen tonë vetëm si formë e mungesës së diturisë, por si një konstruksion kulturor i cili ka zënë vend në breza të tërë dhe që ripërtypet nga elitat kulturore dhe politike në funksion të meremetimit dhe mirëmbajtjes së pushteteve. Ekstremizmi arriti të ndërtonte shkallën e lartë të konstruksionit të frikës, që do të projektohet më pas në formë të përshkallëzuar në mendjet dhe institucionet të cilat do ta përtypin atë në funksion të rrethanave të gjeopolitikës së sotme.
Ekstremizmi ka përdorur dhe përdor taktika të vullnetshme dhe të organizuara për t’i frikësuar njerëzit. Në këtë mënyrë, këta të fundit bëhen më të kompleksuar dhe vulnerabël, aftësia e tyre për vetëqeverisje të qetë destabilizohet, dhe mendimi individual e institucional ekstremizohet më pas në limitet e dhunës. Me pak fjalë, ekstremistët përpiqen përmes akteve të dhunshme ta projektojnë sjelljen e kundërshtarëve sipas qëllimeve të tyre, duke e mbyllur kështu ciklin e dhunës.
Nga ana tjetër, islamofobia e kriminalizon kulturën e “tjetrit” si i ndryshëm, duke e konsideruar palën tjetër si homogjene në vetvete. Pra, një homogjenizim i të keqes së “tjetrit” të ndryshëm nga ne, pa marrë parasysh nëse në vetvete kulturat e tjera janë konglomerate ose jo. Në këtë pikëpamje, tentativa për ta kriminalizuar kulturën islame bëhet shpesh duke zgjedhur disa ambasadorë të këqij të kulturës tjetër, siç ishin vrasësit e gazetarëve, apo ISIS-i, dhe duke i njësuar ata me komunitetin e pafund të muslimanëve.
Kjo logjikë e trajtimit të ekstremistit si ambasador kulture është në fakt edhe esenca e islamofobisë. Mbi këtë esencializëm kulturor, apo eurocentrizëm a monocentrizëm, ku centrifugë kulturore konsiderohet vetëm boshti liberal sekular i kulturës perëndimore, ngrihet e gjithë ngrehina e plasur e injorancës. Në këtë pikë, është më se legjitime të shtruarit e një pyetjeje themelore, që lidhet me atë se cili, ekstremizmi apo islamofobia, përbën shkakun, e cili pasojën? A janë retorikat e secilës palë përcaktuese si shkaktare të përplasjes?
Unë mendoj se secila prej tyre përbën ekstremet e të njëjtit detonator social të gatshëm për të shpërthyer sa herë që çdonjëra nga palët ushqen tjetrën përmes injorancës, ndarjes, përjashtimit dhe bojkotimit të tjetrit. Si islamofobia dhe ekstremizmi e kanë të vështirë të jetojnë të vetme, pa kundërpalën e vet. Në këtë kuptim, këtu jemi brenda një rrethi vicioz, i cili si përfundim ka dhunën. Por ajo që duhet thënë është se, edhe pse janë pjesë e të njëjtës natyrë, proporcionalisht, islamofobia është si fenomen social shumë më i përhapur dhe shumë më i fuqishme sesa ekstremizmi, i cili gjithsesi nuk i kalon caqet e grupeve në minorancë.
Por, nuk përjashtohet rasti kur islamofobia, duke pëdorur industrinë e frikës, mund të konstruktojë produkte ekstremizmi dhe ta ushqejë veten me këto produkte të prodhuara nga vetë ajo. Pra, nuk përdor ekstremizmin si fenomen social që buron nga devijimi i koncepteve të shëndosha fetare, por në saje të injeksionit të frikës kolektive ndaj Islamit merr dhe ripërtyp reagime ekstreme që vijnë nga njerëz të ndryshëm pikërisht si pasojë e këtij injeksioni. /tesheshi.com/
