Prej dekadash tashmë, sektarizmi shfaqet pa as më të voglën mëdyshje një nga patologjitë me të cilat po përballen shoqëritë tona. Për hir të së vërtetës, madje, edhe asaj historike, fjala është për një patologji shumë më të hershme, e cila në kohët tona, si kurrë më parë, shfaqet në një gjendje më të acaruar dhe më të shprehur, qoftë këtu edhe në domethënien patologjike të fjalës.
Fjala është për një patologji që ka depërtuar jo thjesht dhe vetëm në suazat e fetarisë, por në pjesën dërrmuese të sferave, rrafsheve dhe organeve të këtij organizmi që e emërtojmë shoqëri njerëzore. Në këtë drejtim, sektarizmi dhe prozelitizmi fetar janë aq të ndjeshëm sa ç’janë edhe sektarizmi dhe prozelitizmi antropologjik, politik, kulturor, gjinor, deri dhe botëkuptimor dhe shoqëror etj. Sot, sikundërse edhe mëhershëm, vijon të shtrohet çështja se kush është brenda, dhe kush jashtë; se kush është i dobët, dhe kush është i fortë; kush është me ne, dhe kush nuk është me ne; se kush është mbështetësi i ynë politik, dhe kush është kundërshtari ynë; se kush është i shtresës sonë shoqërore, dhe kush është i shtresës tjetër; se kush është vendas, dhe kush është ardhës; se kush është i bukur, dhe kush është i shëmtuar.
Sot, si kurrë më parë, po jetojmë në një shoqëri e cila, përmes përqafimit të sektarizmit, i shëmbëllen një kantieri ndërtimi; në një shoqëri e cila, ende pa mbaruar një mur ndarës, fillon të mendojë për murin e rradhës. E nëse dikush ngre zërin kundër këtij “murizmi”, nxiton ta neutralizojë duke e murosur.
Fjala është për mure të padukshëm, të lartë e të trashë, që po i ndërtojmë me këmbëngulje dhe me përkushtim të admirueshëm, për t’u ndarë nga tjetri, duke përsëritur si mantra të shenjtë jo pyetjen e Kainit “përse ai, dhe jo unë?”, por shprehjen “më mirë unë, sesa ata”. Janë të padukshëm, porse gjakosës sa herë që përplasemi pas tyre; për këtë arsye, janë shumë më të rrezikshëm sesa muret e dukshëm, pasi prej këtyre mund edhe të ruhesh. Po ashtu, janë edhe më të vështirë për t’u shembur; ndërsa për muret e dukshëm mund të përdorim disa lëndë shpërthyese, për muret e padukshëm na lipset një tjetër lëndë, është e nevojshme një tjetër zinxhir reaksionesh kimikë; dhe kjo për shkak se, ndryshe nga muret e parë, të dytët nuk janë në mjedisin e jashtëm, porse në mjedisin e brendshëm, brenda psikës dhe ndërgjegjes, dhe lënda e këtyre nuk është tjetër përpos se meskiniteti i kthyer në një busull vlerash, në kut matës, në lente optike, apo në regjim skopik, i rreptë dhe i pagabueshëm në përvijimin e kufijve, e hendekëve dhe gardheve fizikë dhe metafizikë, antropologjikë dhe psikologjikë, politikë dhe ekonomikë, botëkuptimorë, kulturorë dhe gjinorë; i aftë për të na shtyrë ta vështrojmë tjetrin si i pavlerë, si inferior, si send, dhe, në rastin më të skajshëm, ndonëse sot është kthyer në një normalitet, si kundër-(u)-shtar, si armik që lipset asgjësuar.
Muret, të lartë dhe të trashë, në gjeografi, ekonomi, politikë, ideologji, kulturë, mendësi; thirrje ngado jo më “ose me ne, ose kundër nesh”, por “ose me ne, ose pa ne”. Sektarizëm i lartësuar në mendim akademik dhe elitar, duke ia lënë universalizmin “masave”, të cilat duket se janë të vetmet sot të cilat vijojnë ende të mendojnë dhe të besojnë të vërtetën e pamohueshme se sektarizmi është tërë sa minon në themel jo vetëm unitetin e një kombi, porse edhe vetë unitetin e një shoqërie njerëzore, pikërisht atë që e bën shoqërinë të jetë “një” shoqëri.
Një shoqëri fundoset nga mbipesha e mureve që ngre! /tesheshi.com/
