Pushtimi i plotë i Ukrainës nga Vladimir Putin i inkurajoi anëtarët e NATO-s të planifikonin në detaje atë që ishte e paimagjinueshme që nga fundi i Luftës së Ftohtë, përkatësisht një konflikt i drejtpërdrejtë me Rusinë, raportoi revista Newsweek.
Por përpara samitit të bllokut në Vilnius të Lituanisë, i cili fillon më 11 korrik, ku ballafaqimi me Rusinë do të jetë pika kryesore e axhendës, Sir Richard Shirreff, ish-zëvendës komandanti suprem i Forcave Aleate për Evropën, vlerësoi se NATO nuk është gati për luftë me Moskën.
“Kjo ka nevojë për një goditje të vërtetë pas shpine,” tha ai për Newsweek, duke treguar shkurtimet në buxhetet ushtarake midis anëtarëve të Aleancës, megjithëse ka përjashtime, si Polonia.
“Në Evropën Lindore po zhvillohet një luftë në shkallë të gjerë. Kjo është një luftë në tokë dhe në qiell, kështu që ju duhet të investoni në qiell dhe në tokë… Vitin e kaluar në samitin në Madrid [Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s] Jens Stoltenberg njoftoi se NATO do të rrisë numrin e gatishmërisë së lartë, me 300,000 forca njerëzore, por thjesht nuk ndodhi”, tha Shirreff.
“Ku, çfarë dhe si të vendosen trupat”
Një ish-gjeneral britanik tha se ushtria e Mbretërisë së Bashkuar ishte një shembull i shkurtimeve të tilla në bllok që çuan në një “masë qesharake” të forcave, pasi struktura e mbrojtjes besonte se Kina, jo Rusia, ishte kërcënimi kryesor afatgjatë.
“Gjeografia është e rëndësishme këtu dhe Rusia është ujku më afër saj“, tha Shirreff, partner në konsulencën Strategia Worldwide.
Ai beson se ka pasur një “dështim parandalues” nga Aleanca, e cila humbi një mundësi për të ndërtuar kapacitete pasi Putini pushtoi Krimenë në 2014.
“A jam i bindur se NATO do të jetë me të vërtetë në gjendje të krijojë forca të gatshme për një luftë konvencionale me Rusinë? Jo, nuk jam”, tha gjenerali britanik.
Edhe nëse Kremlini dhe media shtetërore ruse thonë se është një konflikt ndërmjetës mes Moskës dhe NATO-s, Aleanca është përpjekur të shmangë një rol të drejtpërdrejtë në luftime e në vend të kësaj ta furnizojë Ukrainën me pajisje për të kundërshtuar agresionin e Moskës, shkruan Newsweek.
Një nga zyrtarët më të lartë të NATO-s, admirali Rob Bauer, tha në maj se Aleanca duhet të përgatitet për faktin se “një konflikt mund të lindë në çdo kohë” drejtpërdrejt me Moskën, raporton Reuters.
Kjo është arsyeja pse NATO do të analizojë mijëra faqe dokumentesh të klasifikuara që detajojnë planet dhe udhëzimet rajonale se si anëtarët mund të përmirësojnë forcat dhe logjistikën e tyre.
Planet përfshijnë gjithashtu caktimin e trupave për të mbrojtur rajone të ndryshme me detaje se “ku, çfarë dhe si t’i vendosim ato”, tha Stoltenberg muajin e kaluar.
“Nëse ka një sulm ndaj NATO-s, Aleanca do të përgjigjet menjëherë”
Ajo që do të diskutohet në samit “duket si marrja e hapave të nevojshëm për të mbështetur atë që NATO po përgatit dhe po bën gjithsesi,” tha Rose Gottemoeller, ish-zëvendës Sekretarja e Përgjithshme e Aleancës, për Newsweek.
Stoltenberg njoftoi në mars se Aleanca do të vendosë katër grupe të reja beteje, secili me afro 1,500 trupa, në të gjithë Bullgarinë, Hungarinë, Rumaninë dhe Sllovakinë.
“Qëllimi është të forcohet pozita e NATO-s në të gjitha fushat, duke shtuar forcat në pjesën lindore të Aleancës, në tokë, në ajër dhe në det”, deklaroi Sekretari i Përgjithshëm i Aleancës.
“Ata janë vija e parë dhe nëse rusët do të sulmonin, ata do të merrnin goditjet e para,” tha Gottemoeller.
“Rusisë i bëhet e qartë se nëse sulmon NATO-n në një vend, për shembull në shtetet baltike, ajo do të sulmojë të gjithë NATO-n dhe e gjithë NATO do të përgjigjet menjëherë”.
Ajo tha se planifikimi i luftës midis NATO-s dhe Moskës është pjesë e një përpjekjeje gati dhjetëvjeçare për ta kthyer Aleancën në një pozicion më të fortë mbrojtës se sa ka pasur që nga fundi i Luftës së Ftohtë dhe sulmet e 11 shtatorit 2001 në Nju Jork dhe Uashington, e cila u përqendrua në luftën kundër terrorizmit.
“NATO e dinte, nga pushtimi i Krimesë në vitin 2014 dhe mënyra se si Rusia ishte përgjithësisht më e lirë dhe më e guximshme në kufijtë e Aleancës, se NATO-s mund të duhej të ishte gati shumë shpejt për të luftuar dhe mbrojtur kundër një sulmi rus”, tha Gottemoeller.
Sulme “demonstrative”, “të fokusuara” dhe “më pak të përmbajtura”
Të shqetësuar mjaftueshëm për luftën më të madhe të Evropës që nga viti 1945, kryeqytetet perëndimore u alarmuan shkurtimisht nga shfaqja e një rakete ruse në Poloninë anëtare të NATO-s në nëntor 2022 dhe nga implikimet për Nenin 5, zotimin e mbrojtjes kolektive të Kartës së Aleancës.
Një vlerësim se raketa ka të ngjarë të vinte nga Ukraina, e cila po përpiqej të kapte një raketë të Moskës, e ftohu temperaturën, megjithëse një artikull nga organizata jofitimprurëse Rand Corporation një muaj më vonë tha se mbështetja e NATO-s për Kievin “ngriti shqetësime për hakmarrjen e mundshme ruse kundër Aleancës.”
Artikulli thekson se planifikuesit e SHBA-së dhe NATO-s janë fokusuar prej kohësh në përgatitjen për konflikt të hapur me Rusinë, por lufta në Ukrainë “ka krijuar një grup unik rrethanash që e bëjnë një sulm më të kufizuar rus më të mundshëm”.
Në dokumentin e tij, Rand përshkroi skenarë të ndryshëm, duke përfshirë një sulm rus ndaj një objektivi të NATO-s, se si do të reagonte Aleanca dhe cila do të ishte masa e ardhshme e Moskës.
Një sulm “demonstrativ” mund të jetë, për shembull, në një aeroport me pak viktima.
Një sulm “i fokusuar” do të ishte më i fuqishëm dhe mund të ndikonte në operacionet e NATO-s.
Më pas, sulmet “më pak të përmbajtura” ndaj objektivave ushtarakë dhe civilë mund të prodhojnë viktima të konsiderueshme, potencialisht si për personelin civil ashtu edhe për atë ushtarak.
Ai përfundon se sulmet e shtuara ruse i lënë SHBA-së me më pak mundësi për të arritur qëllimet e saj.
“Shumë kapacitete ushtarake ruse të degraduara nga lufta”
Çdo përgjigje e NATO-s ndaj një sulmi ndaj Moskës “varet nga ajo që mendoni për sulmin”, tha për Newsweek bashkëautori i raportit Karl P. Mueller, një mendimtar i lartë politik në Rand.
“Nëse rusët janë në panik dhe ndjehen të dëshpëruar, ju e trajtoni atë ndryshe sesa nëse mendoni se po e bëjnë për arsyet e duhura ushtarake instrumentale, sepse ata mendojnë se kjo është një mënyrë e mirë për të fituar luftën,” tha ai.
Samiti i Vilnius tregon se NATO po hyn në një fazë të re të strategjisë së mbrojtjes, me anëtarësimin e Finlandës dhe anëtarësimin e Suedisë në pritje.
“Do të ketë shumë diskutime se cilat detyrime do të marrin përsipër kombet individuale, kush do të kontribuojë në çfarë forcash dhe ndoshta shumë përpjekje për ta koordinuar atë,” tha Mueller.
“Të jesh gati tani është në një farë mënyre më e lehtë se sa ishte një vit e gjysmë më parë, sepse shumë nga aftësitë ushtarake të Rusisë janë degraduar nga lufta,” tha ai.
NATO ka një mundësi kur mund të bëjë ndryshime të mëdha në strategjinë e mbrojtjes dhe organizimin e Aleancës. /tesheshi.com/
