Nga Mensur Krasniqi
Alarm i madh i papunësisë në Maqedoni, por jo vetëm. Pasi papunësia në këtë shtet nuk përfshin vetëm qytetarët e rëndomtë, por edhe akademikët që gëzojnë titujt e doktor të shkencave. Evidenca e Agjencisë për Punësim në Maqedoni, për muajin gusht tregon se pa punë janë 33 doktor shkencash në shtet. Ky është numër rekord i personave që mbajnë këtë titull dhe që janë pra të papunë. Nëse shikohet profili i arsimimit, përkatësisht sfera ku ata kanë doktoruar, kemi doktor të filozofisë, shkencave ekonomike, shkenca politike, shkenca të pedagogjike, për punë sociale, shkenca medicinal, shkenca filologjike dhe biologjike.
Ja si e vlerëson këtë situatë eksperti ekonomik, Ali Maksuti:
“Shoqëria jonë në Maqedoni përballet me destruktivitetin e vlerave, kjo ka sjell që nivelet akademike të merren shumë lehtë dhe po aq ulët të sillet shoqëria ndaj kësaj kategorie të papunësuarve. Sipas meje, ka dy elemente që kanë sjellë dhe që do të vijoj të rritet ky numër i doktorantëve dhe niveleve master pa një vend pune, njëra është se pas mbarimit të një bachelori apo fakulteti, të rinjtë shpresojnë se nivelet akademike do të ju sigurojë një përparsi për një vend pune, dhe e dyta mungesa e institucioneve kualitative akademike që i krijojnë këta doktorantë dhe master dhe nuk arijnë pastaj t`i pozicionojnë në shërbim të shoqërisë në institucione të ndryshme akademike”, deklaroi për tesheshi.com, Ali Maksuti.
Sipas tij, Maqedonia si punëdhënës më të mëdhenj i ka institucionet publike, gjegjësisht administratën, që për një administrator nuk ka nevojë nivele të larta akademike, si dhe sektorin privat ku 90% shumë pak ose aspak nuk i nevojitet niveli akademik, sa që i nevoitet përvoja ose praktika dhe kreativiteti në punë.
“Në mungesë të institucioneve kualitative akademike këta doktorant dhe master nuk do të gjejnë pozicionin e duhur dhe pesimizmi do të rritet. Këto realitete i flasim nga pozicioni si janë realisht institucionet akademike, universitetet , shkollat, akademitë të politizuara në maksimum dhe nga realiteti social i krijuar me dekada, nuk flasim për një proces që ka filluar dje dhe të zgjidhet menjëherë, flasim për një proces i instaluar nga politika ditore për të kontrolluar më lehtë masat në periudha afatgjata”, theksoi më tutje Maksuti.
Ndërkaq, për profesorin universitar Ali Pajaziti, fakti i papunësisë së njerëzve me tituj akademikë, në veçanti i doktorëve të shkencave, flet për një treg të punës dhe shtet të pamenaxhuar mirë, për një krizë të vërtetë të pozicionimit të kuadrove të larta dhe cilësore, të cilat janë një potencial i pashfrytëzuar ndonëse tek ta është investuar shumë.
“Vendet që nuk arrijnë të sistemojnë trurin e vet akademik rrezikojnë që t’ua transferojnë figurat produktive të veta shteteve që realizojnë të ashtuquajturin “gjah të trurit”, u shpreh për tesheshi.com sociologu Ali Pajaziti. /tesheshi.com/
