Aktivistët e të drejtave të njeriut në Krime thonë se mobilizimi rus në gadishullin e pushtuar nga Kremlini ka shënjestruar në mënyrë disproporcionale tatarët e Krimesë, një grup etnik që ka kundërshtuar kryesisht sundimin rus që kur territori u aneksua nga Rusia në 2014. “Kudo, në çdo qytet, dëgjoj se shumica e të mobilizuarve janë tatarë të Krimesë dhe ne e dimë se ata synojnë veçanërisht vendbanimet me një popullsi kryesisht tatare,” tha një aktivist nga ai komunitet etnik, shumë prej anëtarëve të të cilit ende jetojnë në atë gadishull, në një intervistë telefonike, siç raportohet nga The Guardian. “Kjo do të jetë një fatkeqësi për ne që do të duhen vite për t’u rikuperuar.”
Presidenti rus Vladimir Putin njoftoi një “mobilizim të pjesshëm” të mërkurën në një përpjekje për të forcuar forcat ushtarake për të vazhduar pushtimin rus të Ukrainës me ushtarë të rinj.
Tatarët e Krimesë, të cilët janë kryesisht muslimanë, përbëjnë afërsisht 13 për qind të popullsisë së gadishullit. Nuk ka asnjë dokument zyrtar se kush u mobilizua, ose sipas çfarë kriteresh, por “provat” e përhapura që dalin nga shkëmbimi i informacionit midis anëtarëve të grupit etnik sugjerojnë se tatarët e Krimesë janë përfshirë në mënyrë disproporcionale në atë proces.
Krime SOS, një organizatë ukrainase për të drejtat e njeriut, vlerëson se 90 për qind e njoftimeve të mobilizimit u janë dorëzuar tatarëve të Krimesë. “Kjo është një përpjekje e vetëdijshme për të shkatërruar popullin tatar të Krimesë”, tha presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky gjatë fjalimit të tij video gjatë natës të shtunën.
Tamila Tasheva, përfaqësuesja e presidentit ukrainas për Krimenë, tha gjithashtu se ajo besonte se Moska po synonte qëllimisht grupin. “Tatarët e Krimesë janë segmenti më pak besnik i popullsisë ndaj Rusisë dhe ishte e qartë se ata ishin shumë të inkurajuar nga sukseset e fundit ushtarake të Ukrainës. Tani po dënohen”, tha Tasheva.
Tasheva, vetë një tatare e Krimesë, thotë se ka marrë dhjetëra raporte nga anëtarët e grupit të saj etnik në lidhje me ardhjen e policisë në qytetet ose fshatrat e tyre dhe dhënien e thirrjeve. “Njerëzit janë në panik, nuk dinë çfarë të bëjnë”, tha ajo. Ajo këshillon tatarët e mobilizuar që të shmangin sa më shumë kontaktet me autoritetet ruse ose pro-ruse dhe të përpiqen t’i dorëzohen forcave ukrainase në rastin e parë të mundshëm. “Por, sigurisht, ne jemi të shqetësuar se rusët thjesht do t’i qëllojnë pas shpine,” shton ajo.
Tatarët e kanë quajtur Krimenë shtëpi për shekuj, por u bënë pakicë pasi Rusia pushtoi rajonin në shekullin e 18-të nën Katerinën e Madhe. Në vitin 1944, Stalini deportoi në masë 200,000 tatarë të Krimesë në Azinë Qendrore, duke akuzuar në mënyrë të rreme grupin etnik për bashkëpunim me nazistët. Parlamenti ukrainas e njohu atë si një akt gjenocidi. Shumica e tyre u lejuan të kthehen në Krime vetëm në vitet ’80 të shekullit të kaluar.
Përvoja e gjatë e mërgimit i ka bërë shumë tatarë të Krimesë jashtëzakonisht armiqësore ndaj aneksimit të Rusisë në vitin 2014. Autoritetet ruse më vonë u përpoqën të integronin liderët e tatarëve të Krimesë në sistem, por shumica e tyre refuzuan të bashkëpunonin. Më pas filloi një fushatë ngacmimi dhe persekutimi i udhëheqësve aktivë të komunitetit dhe Rusia ndaloi Mexhlisin, organin përfaqësues të tatarëve të Krimesë. Shumë anëtarëve iu ndalua hyrja në gadishull dhe tani janë në Kiev ose gjetkë.
Dhjetra tatarë të Krimesë janë bërë të burgosur politikë dhe ka pasur një rritje të arrestimeve dhe presioneve që nga fillimi i pushtimit në shkurt, pasi autoritetet ruse kanë qenë në kërkim të kërcënimeve për sabotim dhe komplote midis një pjese të popullsisë që ajo e konsideron “të pabesë”. /tesheshi.com/
