Nga Ylli Pata
Lulzim Basha, me deklaratën e djeshme për Kryeprokurorin e Republikës, i ka krijuar shansin opozitës që të hyjë në një proces i cili mund të sjellë një zhvillim të rëndësishëm në vend. Edhe një herë tjetër, Basha ka përpara një shans shumë të madh përpara vetes.
Kreu i opozitës, doli dhe tha deklamativisht se nuk do të lejojë që mazhoranca, pra Rama, të zgjedhë një Kryeprokuror të përkohshëm vetëm me dëshirën e tij. Qëndrim mjaft normal për një opozitë. Edhe analistë të ndryshëm e shohin zgjedhjen e Kryeprokurorit nga mazhoranca, si një kapje të organit të akuzës. Në të shkuarën, zgjedhja e një prokurori të preferuar nga mazhorancat ka qenë një gjë thuajse normale.
PD-ja në 1992-shin emëroi Maksim Haxhiajn në fillim si Kryeprokuror, e shkarkoi kur kundërshtoi Berishën, dhe më pas zgjodhi Alush Dragoshin, i cili firmosi edhe urdhër-arrestin për Fatos Nanon.
PS-ja emëroi Arben Rakipin në 1997, më pas në 2002-shin, Ilir Meta dhe Sali Berisha bënë një ujdi me Rexhep Mejdanin, atëherë kreu i shtetit, duke krijuar të ashtuquajturat “aleanca fluide” që zgjodhën Theodhori Sollakun, këshilltarin e Berishës dhe Meidanit në krye të Prokurorisë.
Në vitin 2005, Berisha tentoi të largoi Sollakun dhe të vendosë një kryeprouror “luajal”, por nuk e pranoi Alfred Moisiu, në atë kohë President.
Kur në krye të shtetit u zgjodh Bamir Topi, ai shkarkoi Sollakun dhe emëroi një juriste të re, një grua Kryeprokurore, që ishte revolucion në atë kohë. Sali Berisha e cilësoi Ina Ramën një “Silvia Konti”.
Por tre vjet më vonë nuk u druajt ta quajë edhe “lavire bulevardi”, pas kërkesave për të marrë në pyetje krerët e Gardës, dy ditë pas 21 janarit 2011.
Në vitin 2012, në krye të Prokurorisë u zgjodh Adriatik Llalla, i cili kishte në lidhje të afërta me mazhorancën.
Më 3 dhjetor 2017, Adriatik Llallës i përfundon mandati. Ligjërisht çdo shtyrje e tij do të ishte jo vetëm një mision i pamundur, por do të fuste në ngërç sistemin.
Ka tre rrugë të pastra që opozita të hyjë në procesin e zgjedhjes së Kryeprokurorit, duke mundësuar një zhvillim, ku do të ishte jo thjesht një protagoniste, por vendimtare në instalimin e drejtësisë së re.
Nëse Lulzim Basha do të insistojë që Adriatik Llalla të rizgjidhet përkohësisht deri në emërimin e Kryeprourorit të ri pas instalimit të Këshillit të Prokurorisë, do të merrte pjesë në një proces që do ta dëmtonte shumë, vetë opozitën.
Argumenti i Bashës se Llalla është garanci për të vazhduar hetimet ndaj qeverisë së Ramës, nuk qëndron si në aspektin ligjor, ashtu edhe në atë logjik.
Llalla si Kryeprokuror nuk ka fuqi ligjore të drejtojë hetimet, pasi me ligjin e ri, kompetencën e hapjes së dosjeve e kanë Prokuroritë e rretheve, si dhe ato të Krimeve të Rënda.
EURALIUS dhe OBDAT, pra misionet e SHBA-së dhe BE-së për reformën në drejtësi kanë kërkuar që të zgjidhet një prokuror provizor deri në ngritjen e organeve të reja. Sipas ligjit, Kryeprokuror mund të zgjidhet një emër me përvojë në Prokurorinë aktuale.
Nëse mazhoranca mund të ketë menduar të zgjedhë një kandidaturë të preferuar, opozita duhet ta ndalojë këtë duke hyrë në negociata për të zgjedhur një emër të pranuar nga palët. Kjo mund të bëhet ose me konsensus ose me short.
Pas zgjedhjes së Kryeprokurorit provizor, mazhoranca dhe opozita duhet t’i japin mbështetje hetimeve për korrupsion dhe krimin e organizuar nga prokurorët e rretheve, duke i lënë të lira hetimet, pa mbrojtur apo kundërshtuar palët.
Më pas, me ngritjen e Këshillit të Prokurorisë, opozita mund të futet si protagoniste në procesin e ri për të zgjedhur Kryeprokurorin e ri të Republikës, që duhet të kalojë me 84 vota, pra kërkon konsensus, dhe kryeprokurorin e SPAK.
Nëse në procesin e zgjedhjes së Kryeprokurorit të përkohshëm arrihet një rezultat pozitiv, ai mund të ndiqet edhe për dy rrugët e tjera, Kryeprokurorin e ri dhe kreun e SPAK.
Poqese procesi do të ketë një rezultat pozitiv, opozita del me kokën lart nga një raund negociatash, ku i ka siguruar vendit një rikthim të besimit të ndërsjelltë, paqes mes palëve, dhe ç’është më e rëndësishme, zgjedhjes së krerëve të institucioneve jo të njëanshme.
Andi Bushati, por edhe Fatos Lubonja e kanë shkruar ditët e fundit se Rama nuk duhet lënë të zgjedhë një Kryeprokuror të tij, pasi s’duhet të kapë një pushtet siç është ai i ndjekjes penale. Por topi në këtë rast është në këmbët e Bashës. Nëse Basha hyn në proces, mund të sigurojë një moskapje.
A, nëse mazhoranca refuzon procesin, atëherë do të ishte e vërtetë akuza e Bushatit se kërkon kapjen e Prokurorisë. Por thënë sot, është paragjykim. Dikush duhet t’ja japë provën Edi Ramës. Vetë ky i fundit, ka thënë në Parlament se është gati të nisë një diskutim edhe me opozitën.
Nëse Basha synon të luajë kartën “O Llalla o rash e vdiqa”, atëherë këtu nuk kemi të bëjmë me proces, por thjesht me një tekë e cila ka pasoja të rënda për Republikën. Adriatik Llalla, konsiderohet nga ana e opozitës, si një “aset” apo “hero” ndaj korrupsionit?!
Ok, atë nuk mund ta tregojë me mandat të mbyllur, por duke e aktivizuar në politikë si një zë publik, ku ndoshta mund të denoncojë atë që nuk ka vepruar. Rrugë tjetër nuk ka. /tesheshi.com/
