Statusi i Turqisë si vend kandidat për t’u anëtarësuar në Bashkimin Europian nuk duhet të përbëjë një çështje në debatin e lindur prej referendumit britanik. Deklarata vjen nga ministri i Jashtëm turk, i cili tha se Turqia do të dëshironte që Britania të qëndronte në BE për të pasur bllok më të fortë.
“Nuk është e drejtë që çështja se kur Turqia do të jetë një anëtare e BE të përdoret në fushatën Brexit. Turqia nuk ka qenë kurrë barrë për BE-në”, tha Mevlüt Çavuşoğlu gjatë një konference shtypi në Ankara.
Komentet e tij janë më të fundit shenjë e tensionit mes Turqisë dhe Britanisë së Madhe në lidhje me deklaratën e David Cameron se Turqia nuk pritet të bëhet anëtare e BE-së deri në vitin 3000.
Gjatë fushatës, Cameron ka vendosur disa afate kohore për parashikimet e tij se kur mund të jetë e mundshme që BE të anëtarësojë Turqinë, por për arsye diplomatike ka refuzuar të deklarojë nëse Britania do të përdorte veton e saj për të bllokuar Turqinë.
Edhe pse BE ka thënë se së shpejti do të hapë bisedimet për kapitullin e radhës në procesin e stërzgjatur të pranimit të Turqisë, lëvizja shihet më së shumti si simbolike për shkak të kundërshtisë që mbizotëron ndaj Turqisë në Bashkimin Europian. Duhet vetëm një shtet anëtar që të bllokojë pranimin.
Edhe nëse Britania zgjedh të mos vendosë veton ndaj pranimit të Turqisë, një pjesë e mirë e vendeve europiane thonë se kanë vullnetin për ta refuzuar Turqinë. Qeveria socialiste franceze, për shembull, ka thënë se nuk do të jetë dakord me anëtarësimin e Turqisë në BE pa mbajtur një referendum për këtë vendim.
Duke folur për LBC-në, Cameron tha se çështja e anëtarësisë së Turqisë në BE ishte “patatja më e nxehtë nga të gjitha”.
I pyetur nëse e përjashton mundësinë e pranimit të Turqisë në BE ai tha: “Ne dëshirojmë që Turqia të jetë demokratike. Ne dëshirojmë që ajo të anojë nga perëndimi. Ne dëshirojmë të ketë një ekonomi tregu. Por ideja e bashkimit të saj në BE është me dekada larg”.
Sir John Major, ish-kryeministër britanik tha se Turqia nuk do të anëtarësohet në BE për një ose dy dekada, një afat kohor më i shkurtër sesa ai i Cameron.
Fushata Brexit, duke argumentuar se referendum do të jetë i fundit në lidhje me marrëdhëniet e Britanisë me BE për dekada, thotë se e sheh legjitime ngritjen e perspektivës së anëtarësimit të Turqisë në BE në një farë pike në të të ardhmen e afërt. Fushata vë në dukje se zyra e jashtme britanike ka një ekip të dedikuar në Ankara që punon për të përgatitur Turqinë për anëtarësimin.
Që nga vitet 1990, Britania e Madhe ka qenë një nga avokatet më të artikuluara të anëtarësimit të Turqisë në BE, por duket se zhvillimet e fundit në këtë vend, e ka zmbrapsur këtë qëndrim.
Çështja mbetet ekstremisht delikate në fushën diplomatike, pasi bashkëpunimi i Turqisë është thelbësor në reduktimin e fluksit të refugjatëve nga Sriia, sikundër edhe si kundërshtare e regjimit të Al Assad brenda Sirisë.
İlnur Çevik, këshilltari kryesor i presidentit tha për median britanike: “Mendonim se Cameron ishte mbështetësi ynë primar në kërkesën për anëtarësim në BE. Jemi shumë, shumë, le të themi, të shtangur”.
“Turqit kishin ndjesinë se britanikët ishin forca nxitëse pas anëtarësimit tonë në BE dhe se ata do të na drejtonin. Mënyra sesi Cameron deklaroi kundërshtinë, ishte e papritur. Mënyra sesi ai e artikulon idenë e anëtarësimit tonë në një kohë të pacaktuar, po na lëndon”.
Bashkimi Europian dhe Turqia nënshkruan një marrëveshje për refugjatët më 18 Mars e cila synonte shkurajimin e emigrantëve të paligjshëm të kalonin detin Egje, duke vendosur masa më të rrepta ndaj trafikantëve dhe përmirësimin e kushteve për gati 3 milionë refugjatët sirianë në Turqi.
Marrëveshja lejon përshpejtim të anëtarësimit të Turqisë në BE dhe udhëtimi pa viza të qytetarëve turq brenda zonës Shengen, me kushtin që Ankaraja të përmbushë 72 kërkesat e vendosura nga BE. Aspekti i heqjes së vizave parashikuar në marrëveshje është shtyrë për në muajin tetor.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
