Mendimtari i shquar hebre: Pse Izraeli kërkon të fshijë kontekstin dhe historinë e luftës së Gaza-s

Deklarata e Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara Antonio Guterres më 24 tetor shkaktoi një reagim të ashpër nga Izraeli. Duke iu drejtuar Këshillit të Sigurimit të OKB-së, kreu i kësaj organizate tha se ndonëse dënon më ashpër masakrën e kryer nga Hamasi më 7 tetor, ai dëshiron t’i kujtojë botës se ajo nuk ka ndodhur në vakum. Ai shpjegoi se 56 vite pushtim nuk mund të ndahen nga qëndrimi ynë ndaj tragjedisë që ndodhi atë ditë.

Qeveria izraelite e dënoi menjëherë deklaratën. Zyrtarët izraelitë kanë kërkuar dorëheqjen e Guterres, duke pretenduar se ai mbështet Hamasin dhe justifikon masakrën e kryer nga Hamasi. Mediat izraelite iu bashkuan, duke pretenduar, ndër të tjera, se shefi i OKB-së kishte “demonstruar një shkallë të mahnitshme të falimentimit moral”.

Ky reagim sugjeron se një lloj i ri akuzash për antisemitizëm mund të jetë tani në qarkullim. Deri më 7 tetor, Izraeli bëri presion që përkufizimi i antisemitizmit të zgjerohej për të përfshirë kritikimin e shtetit izraelit dhe vënien në dyshim të bazës morale të Sionizmit. Tani, shpjegimi i kontekstit dhe kornizës historike të asaj që po ndodh mund të çojë gjithashtu në një akuzë për antisemitizëm.

Dehistorizimi i këtyre ngjarjeve ndihmon Izraelin dhe qeveritë në Perëndim të zbatojnë politika që i kanë shmangur në të kaluarën për arsye etike, taktike ose strategjike.

Izraeli po përdor sulmin e 7 tetorit si një justifikim për të zbatuar një politikë gjenocidale në Rripin e Gaza-s. Është gjithashtu një justifikim për Shtetet e Bashkuara që të përpiqen të riafirmojnë praninë e tyre në Lindjen e Mesme. Është gjithashtu një justifikim për disa vende evropiane që të shkelin dhe kufizojnë liritë demokratike në emër të “luftës së re kundër terrorizmit”.

Kontekste historike

Por ka disa kontekste historike për atë që po ndodh tani në Izrael-Palestinë që nuk mund të injorohen. Konteksti më i gjerë historik shkon prapa në mesin e shekullit të 19-të, kur krishterimi ungjillor në Perëndim e ktheu idenë e “kthimit të hebrenjve” në një imperativ fetar mijëvjeçar dhe mbrojti krijimin e një shteti hebre në Palestinë si hap që çonte nw kthimin e Mesias dhe fundin e kohës.

Teologjia u bë politikë nga fundi i shekullit të 19-të dhe në vitet para Luftës së Parë Botërore për dy arsye.

Para së gjithash, ishte në interes të atyre në Britaninë e Madhe që donin të shpërbënin Perandorinë Osmane dhe të aneksonin pjesë të saj në Perandorinë Britanike. Për më tepër, ajo i bëri thirrje aristokracisë britanike, si çifute dhe të krishterë, të cilët u dashuruan me idenë e sionizmit si një kurë magjike për problemin e antisemitizmit në Evropën Qendrore dhe Lindore, e cila shkaktoi një valë imigrimi hebre në Britaninw e Madhe, ku nuk ishin të mirëpritur.

Kur këto dy interesa u bashkuan duke nxitur qeverinë britanike të nxirrte Deklaratën e famshme ose famëkeqe “Balfour” në 1917.

Mendimtarët dhe aktivistët hebrenj që ripërcaktuan Judaizmin si nacionalizëm shpresonin se ky përkufizim do të mbronte komunitetet hebreje nga rreziku ekzistencial në Evropë duke u fokusuar në Palestinën si vendin e dëshiruar për “rilindjen e kombit hebre”.

Në këtë proces, projekti kulturor dhe intelektual sionist u shndërrua në një kolonial, qëllimi i të cilit ishte judaizimi i Palestinës historike, duke injoruar faktin se zona ishte tashmë e banuar nga një popullsi autoktone.

Në të kundërt, shoqëria palestineze, mjaft baritore në atë kohë dhe në fazat e hershme të modernizimit dhe ndërtimit të identitetit kombëtar, prodhoi lëvizjen e saj antikoloniale. Aksioni i parë i rëndësishëm palestinez kundër projektit të kolonizimit sionist erdhi me kryengritjen e Murit Al-Buraq në vitin 1929 dhe nuk ka ndalur që atëherë.

Një kontekst tjetër historik i rëndësishëm për krizën aktuale është spastrimi etnik i Palestinës në vitin 1948, i cili përfshinte dëbimin me forcë të palestinezëve në Rripin e Gaza-s nga fshatrat mbi rrënojat e të cilave u ndërtuan disa nga vendbanimet izraelite të sulmuara më 7 tetor. Këta palestinezë të dëbuar ishin pjesë e shifrës prej 750,000 palestinezësh që humbën shtëpitë e tyre dhe u bënë refugjatë.

Spastrim etnik

Bota ishte e vetëdijshme për këtë spastrim etnik por nuk e dënoi atë. Si rezultat, Izraeli vazhdoi të përdorë spastrimin etnik si pjesë e përpjekjeve të tij për të siguruar kontrollin e plotë të Palestinës historike me sa më pak palestinezë autoktonw të mbetur të jetë e mundur. Këto përfshijnë dëbimin e 300,000 palestinezëve gjatë dhe menjëherë pas luftës së vitit 1967, dhe dëbimin e më shumë se 600,000 palestinezëve nga Bregu Perëndimor, Jerusalemi dhe Rripi i Gazës që atëherë.

Konteksti i pushtimit izraelit të Bregut Perëndimor dhe Gaza-s është gjithashtu i rëndësishëm. Gjatë pesëdhjetë viteve të fundit, forcat pushtuese kanë vendosur ndëshkime kolektive të vazhdueshme ndaj palestinezëve në këto territore, duke i nënshtruar ata ndaj ngacmimeve të vazhdueshme nga kolonët dhe forcat izraelite.

Që nga zgjedhja e qeverisë aktuale fondamentaliste mesianike izraelite në nëntor 2022, të gjitha këto politika mizore kanë arritur nivele të paprecedentë. Numri i palestinezëve të vrarë, të plagosur dhe të arrestuar në Bregun Perëndimor është rritur shumë. Për më tepër, politikat e qeverisë izraelite ndaj vendeve të shenjta të krishtera dhe myslimane në Jerusalem janë bërë edhe më agresive.

Së fundi, ekziston konteksti historik i rrethimit gjashtëmbëdhjetëvjeçar të Gaza-s, në të cilin pothuajse gjysma e popullsisë përbëhet nga fëmijë. Në vitin 2018, OKB-ja paralajmëroi se Rripi i Gaza-s do të bëhej i pabanueshëm deri në vitin 2020.

Është e rëndësishme të kujtojmë se rrethimi u vendos në përgjigje të zgjedhjeve demokratike të fituara nga Hamasi pas tërheqjes së njëanshme të Izraelit nga ky territor. Është edhe më e rëndësishme të kthehemi në vitet 1990, kur Rripi i Gaza-s u rrethua me tela me gjemba dhe u nda nga Bregu Perëndimor i pushtuar dhe Jerusalemi Lindor pas Marrëveshjes së Oslos.

Okupimi me mjete të tjera

Izolimi i Gaza-s, gardhi rreth saj dhe rritja e judaizimit të Bregut Perëndimor janë një tregues i qartë se në sytë e izraelitëve, Oslo nënkuptonte pushtim me mjete të tjera dhe jo rrugën drejt paqes së vërtetë.

Izraeli kontrollonte pikat hyrëse dhe dalëse të getos së Gaza-s, madje duke monitoruar llojin e ushqimit që hynte – ndonjëherë duke e kufizuar atë në një numër të caktuar kalorish. Hamasi iu përgjigj këtij rrethimi rraskapitës duke gjuajtur raketa në zonat civile në Izrael.

Qeveria izraelite pretendoi se këto sulme ishin të motivuara nga dëshira ideologjike e lëvizjes për të vrarë hebrenjtë – një formë e re e nazizmit – duke injoruar kontekstin si të Nakba-s ashtu edhe të rrethimit çnjerëzor dhe barbar të imponuar mbi dy milionë njerëz dhe shtypjen e bashkatdhetarëve të tyre në vende të tjera të Palestinës historike.

Hamasi ishte, në shumë mënyra, i vetmi grup palestinez që premtoi të hakmerrej ose t’u përgjigjej këtyre politikave. Megjithatë, mënyra se si zgjedh të përgjigjet, mund të çojë në rënien e këtij grupi, të paktën në Rripin e Gaza-s, dhe gjithashtu mund të sigurojë një justifikim për shtypjen e mëtejshme të popullit palestinez.

E ardhmja

Brutaliteti i sulmit të tyre nuk mund të justifikohet në asnjë mënyrë, por kjo nuk do të thotë se nuk mund të shpjegohet dhe futet në kontekst. Sado i tmerrshëm që është, lajmi i keq është se kjo nuk është një ngjarje që ndryshon lojën, pavarësisht humbjeve masive të jetës nga të dyja palët. Çfarë do të thotë kjo për të ardhmen?

Izraeli do të mbetet një shtet i krijuar nga një lëvizje koloni-koloniale, e cila do të vazhdojë të ndikojë në ADN-në e tij politike dhe të përcaktojë natyrën e tij ideologjike. Kjo do të thotë se megjithëse e paraqet veten si e vetmja demokraci në Lindjen e Mesme, ajo do të mbetet një demokraci vetëm për qytetarët e saj hebrenj.

Lufta e brendshme brenda Izraelit midis atij që mund të quhet Shteti i Judesë – një shtet koloni që dëshiron që Izraeli të jetë më teokratik dhe racist – dhe Shtetit të Izraelit – që dëshiron të ruajë status quo-në – që ishte preokupimi kryesor i Izraelit deri më 7 tetor, do të shpërthejë sërish në sipërfaqe. Shenjat e kthimit të saj tashmë janë të dukshme.

Izraeli do të vazhdojë të jetë një shtet aparteidi, siç kanë thënë shumë organizata të të drejtave të njeriut, pavarësisht se si do të zhvillohet situata në Gaza. Palestinezët nuk do të zhduken dhe do të vazhdojnë luftën e tyre për çlirim, dhe një numër i madh i shoqërive civile do të qëndrojnë pranë tyre, ndwrsa qeveritë e tyre do ta mbështesin Izraelin dhe do t’i japin atij imunitet të jashtëzakonshëm.

Rruga për të dalë mbetet e njëjtë: ndryshimi i regjimit në Izrael që sjell të drejta të barabarta për të gjithë nga lumi në det dhe lejon kthimin e refugjatëve palestinezë. Përndryshe cikli i gjakderdhjes nuk do të ndalet. /tesheshi.com/

​