Mediat kroate ngrenë alarmin se armatimi frenetik që po kryhet nga Beogradi dhe Zagrebi po sjell një konflikt të ri strategjik në Ballkan, që do të kontribuojë jo në qetësimin por në gritjen e tensioneve.
Kroacia tashmë ka porositur armë të rënda amerikane, ndërsa Serbia armë ruse. Kjo garë ka shkaktuar edhe tensione të dukshme në raportet mes Beogradit dhe Zagrebit.
Jutarnih List flet për një “garë strategjike” apo një panair lufte ndërmjet sistemit raketor amerikan M270 MLRS kundër atij rus S-300.
Analistët kroatë theksojnë se “ajo që duket si një ‘luftë e yjeve’, është në fakt vetëm vazhdimësi e kundërshtimeve të përhershme mes Kroacisë dhe Serbisë”.
Nga mesi i tetorit 2016, Ministria kroate e Mbrojtjes ka marrë nga SHBA 16 sisteme portative artilerike, që nuk është asgjë e pazakontë, sepse Pentagoni i furnizon me armë partnerët në NATO.
Por Kroacia do të porosisë edhe sisteme balistike për mbrojtje nga raketat, të cilat mund të arrijnë një largësi deri në 300 kilometra.
“Armë të fuqishme, të cilat e ndryshojnë tërësisht balancën ushtarake në rajon”, titullon e përditshmja kroate Jutarnih list.
Serbia reagoi menjëherë.
“Kroatët me siguri që nuk po furnizohen me armë për t’i vënë në muze”, deklaroi presidenti serb Aleksandar Vuçiç.
“Me këto armë Kroacia mund të sulmojë teorikisht çdo pjesë të Serbisë. Por ne nuk do të jemi objektiv i lehtë”, tha Vuçiç, pas një takimi me zëvendëskryeministrin rus, Dmitri Rogozin në Beograd.
Zyrtari i lartë rus i ka ofruar palës serbe komplekset kundërajrore S-300. Prej sulmeve të NATO-s kundër Serbisë në vitin 1999, kjo armë ka një emër gati mitologjik në Serbi, dhe shumëkush atje thotë se lufta do të kishte përfunduar ndryshe sikur Rusia ta kishte furnizuar Serbinë me këto armë.
Por një nga analistët më në zë të Kroaci, Lubodrag Stojadinoviç, e cilëson këtë garë si absurde.
“Këtu po shpërthejnë raketate verbale, ndonëse mundësia e konfliktit real ushtarak është vërtet shumë e vogël. Kjo është më shumë një luftë psikologjike ballkanike”, thekson Stojadinoviç.
Një nga specialistët më në zë në Zagreb që studion dinamikën gjeopolitike të Serbisë, Ozren Zhunec, gjithashtu ka të njëjtin mendim me Stojadinoviçin. Sepse sipas tij, “as Kroacia dhe as Serbia nuk kanë ndonjë shkak politik, ekonomik, etik apo ndonjë shkak tjetër, për prishjen e mëtejshme të raporteve mes Beogradit dhe Zagrebit. Armatimi po trajtohet më shumë si temë e nxehtë nga mediat. Edhe disa politikanë shohin mundësinë që të mbledhin pikë politike”, tha Zhunec.
Retorika përplasëse mes Serbisë dhe Kroacisë është në fakt një taktikë e vjetër politike, për të fituar mbështetje politike.
Ministri i Jashtëm serb Ivica Daçiç, vetëm dy ditë më parë i tha Sputnikut rus se: “Ne i respektojmë edhe kroatët si fqinj, por nuk i duam ata”.
Natyrisht që edhe përgjigja e palës tjetër ishte shumë e shpejtë. Ministri kroat i Mbrojtjes, Ante Kotromanoviç rikujtoi se Daçiçi dhe Vuçiçi janë angazhuar për luftë kundër Kroacisë, në vitet 90-të.
“Serbia mendon se mund të anëtarësohet në BE dhe të vazhdojë bashkëpunimin me Rusinë? E pamundur!,” kërcënoi ai.
Pikërisht këtë retorikë, analistët e cituar nga gazeta më e shitur në Kroaci, e konsiderojnë si qesharake dhe të pakuptimtë.
Dy vende ballkanike garojnë me armët high-tech të fuqive të mëdha botërore, ndonëse as vetë nuk janë të sigurta a mund t’i marrin këto armë dhe a kanë mjaftueshëm para jo vetëm për t’i blerë, por për t’i mirëmbajtur ato.
Tomislav Jakiç, është profesor në Universitetin e Zagrebit dhe jep lëndën e marrëdhënieve ballkanike në Fakultetin e Historisë.
Ai thotë për Jutarnih List, se ky “tregim muskujsh” është dramatik por s’ka të bëjë fare as me Kroacinë e as me Serbinë.
“Kjo e dëmton Kroacinë dhe Serbinë, si dhe tërë rajonin. Këto vende duhet të jenë të vetëdijshme për pasojat”, tha Jakiç.
Qeveria kroate e justifikon furnizimint me këto sisteme moderne, me qëllim që Serbia, aleate e Rusisë dhe si kundërshtare e NATO-s të rimendojë qëndrimin për anëtarësim në BE.
Përgatiti Ylli Pata – /tesheshi.com/
